Güzel Vasilisa
Vasilisa (Rusça: Narodnye russkie skazki'de) Alexander Afanasyev tarafından derlenen bir Rus masalı.[1]
Özet değiştir
Tüccar bir adamın bir kızı olur adını Vasilisa koyar. Vasilisa sekiz yaşındayken annesi ölüm döşeğine düşer. Ölmeden önce ona her işini yapılabileceği sihirli tahta bir bebek verir. Vasilisa bebeğe su ve biraz yiyecek verdiğinde bebeğin gözleri parlıyor ve konuşmaya başlıyordu. Annesi ölünce Babası bir süre sonra yeniden evlendi; yeni eş iki kızı olan dul bir kadındı. Vasilisa'nın üvey annesi ona karşı çok acımasız davranırdı çünkü Vasilisa iki kızından daha güzeldi. Üvey anne güneşte yanması için ona ağır işler yaptırırdı ancak bebeğin yardımıyla ona verilen tüm görevleri yerine getirebildi. Vasilisa büyüdükçe güzelleşti. Genç erkekler Wooing'e onu istemeye geldiğinde üvey annesi hepsini reddetti. Çünkü önce ondan büyük iki kızı evlenmeliydi ama hiç kimse çirkin kızlarını istemiyordu.
Bir gün tüccar bir yolculuğa çıkmak zorunda kaldı. Karısı evi sattı ve herkesi ormandaki kasvetli bir kulübeye taşıdı. Bir gün kızların her birine bir görev verdi ve tek bir mum hariç tüm mumları söndürdü. İki kız görevlerini yerine getirdi ama Vasilisa kendisine verilen dantel örme işini bitiremeden büyük kız mumu söndürdü. Bunun üzerine üvey anne Korkunç Cadı Baba Yaga'nın kulübesinden ateş alması için Vasilisa'yı gönderdi. Bebek ona gitmesini tavsiye etti. Yürürken, şafak vakti beyaz, öğlen kırmızı, akşam ise siyah kıyafetler giymiş birer atlının geçtiğini fark etti. Tavuk ayakları üzerinde duran bir eve geldi ve insan kemiklerinden yapılmış bir çitle karşılaştı. Siyahlar giymiş bir binici onun yanından geçti ve gece oldu. Bunun üzerine kafataslarının göz yuvaları parlamaya başladı. Vasilisa çok korktu ama kaçmadı. Vasilisa evin yanında beklerken Baba Yaga harç ve havaneli içinde uçarak ormandan geldi. Vasilisa'yı görünce iştahı kabardı ve ona istediğini sordu. Vasilisa evi aydınlatmak için ateş istediğini söyledi.
Baba Yaga, Vasilisa'ya, ancak verdiği görevleri yerine getirirse ateşi alacağını ama eğer verdiği görevleri yerine getirmezse onu akşam yemeğinde yiyeceğini söyledi. Vasilisa'nın bebeği ona verilen her işi yaptı.
Şafak vakti, beyaz binici geçti; öğle saatlerinde veya öğleden önce kırmızı. Siyah binici geçerken Baba Yaga geri döndü. Bütün işlerin yapıldığını görünce kızdı ama belli etmedi. Akşam yemeğinde Vasilisa'ya herhangi bir sorusu olup olmadığını sordu.
Vasilisa Baba Yaga'ya binicilerin kim olduğunu sordu. Baba Yaga beyaz olanın Gündüz, kırmızı olanın Güneş ve siyah olanın da Gece olduğunu ve hepsinin hizmetçileri olduğunu söyledi. Vasilisa, Baba Yaga'ya, başka sorusu olmadığını söyledi. Bunun üzerine Baba Yaga, Vasilisa'ya verdiği görevleri nasıl yerine getirdiğini sordu. Vasilisa "küçükken annem beni kutsadı. Bu sayede yapabildim." dedi. Cevabı duyunca, evinde kutsanmış kimse istemeyen Baba Yaga, Vasilisa'yı evinden attı ve ona yanan bir kafatası verdi
Vasilisa bir çubuk ile yanan kafasını eve getirdi. O gittiğinden beri evde hiç ateş yakılmamıştı. Eve getirilen her ateş kapının eşiğini geçince sönüyordu. Vasilisa yanan kafatasıyı üvey annesine verdiğinde kafatasının gözleri parlamaya ve ateşi yükselmeye başladı. Anne ve iki çocuğu yanarak öldü. Vasilisa zarar görmedi. Vasilisa başka kimse zarar görmesin diye kafatasını usulüne uygun olarak bahçeye gömdü.[2]
Daha sonra Vasilisa, Rusya'nın başkentinde, Çar'ın tezicisinin yanında çalışmış, bir vesileyle onunla tanışmış ve kalbini kazanmıştır. Çar onunla evlenmiş ve Vasilisa Kraliçe olmuştur.
Varyantlar değiştir
Bazı versiyonlarda hikâye, üvey annenin ve üvey kız kardeşlerinin ölümü ile sona erer ve Vasilisa babasıyla mutlu mesut yaşar.
Beyaz, kırmızı ve siyah sürücüler Baba Yaga'nın diğer masallarında görülürler ve genellikle ona mitolojik bir önem verdiği şeklinde yorumlanırlar.
Döneminin birçok folkloristi ile benzer olarak, Alexander Afanasyev birçok masalı doğayı görmenin ilkel yolları olarak gördü. Böyle bir yorumda, bu masalı güneş ışığı (Vasilisa), fırtına (üvey annesi) ve kara bulutlar (üvey kız kardeşleri) arasındaki çatışmayı tasvir ediyor olarak gördü.[3]
Clarissa Pinkola Estés, hikâyeyi kadın kurtuluş hikâyesi, Vasilisa'nın itaatten güç ve bağımsızlığa yolculuğu olarak yorumluyor. Baba Yaga'yı, Vasilisa'nın ayrıldığını, nasıl besleneceğini öğrenerek ve öğrenerek öğrendiği ve büyüdüğü "vahşi kadınsı" prensibi olarak yorumlar.[4]
Ayrıca bakınız değiştir
- Adil-daha-bir-Perisi
- Rusya folkloru
- Vasilissa (isim)
Kaynakça değiştir
- ^ Alexander Afanasyev, Narodnye russkie skazki, "Vasilissa the Beautiful" 20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Returning: A Tale of Vasilisa and Baba Yaga. Toronto, Ontario, Canada: Red Butterfly Publications. 2012. s. 24. ISBN 9781475236019.
- ^ Maria Tatar, p 334, The Annotated Classic Fairy Tales, 0-393-05163-3
- ^ Women Who Run with the Wolves. Ballantine Books. 1992. ISBN 978-0-345-40987-4.