Fazıla Şevket Giz
Fazıla Şevket Giz (1903 - 4 Ağustos 1981[1]) , Türk zoolog.
Türkiye'de profesör ünvanı alan ilk kadın akademisyenlerdendir. Omurgalıların Karşılaştırmalı Anatomisi (1944) adlı bir kitabı vardır.
Yaşamı değiştir
1903 yılında İstanbul'da doğdu. İlköğrenimi özel bir okulda tamamladı ve Amerikan Kız Koleji'ne geçti. Bu okuldan 1922 yılında mezun oldu. Yükseköğrenimi 1927'de ABD'de Mount Holyobe Üniversitesi'nde tamamladı. Aynı üniversitenin biyoloji laboratuvarında üç ay gibi bir süre incelemelerde bulundu.
Türkiye'ye döndükten sonra 1927-1933 yılları arasında Arnavutköy Kız Koleji'nde biyoloji öğretmenliği yaptı. 1929 yılında yayımladığı bir yazısıyla temel bilimler alanında bir araştırma yazısı yayımlayan ilk Türk kadın bilimci oldu.[2]
1933 yılında gerçekleşen üniversite reformu sonrasında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'ne hayvan doçenti olarak atandı. 25 Nisan 1944 tarihli karar ile Hayvanat Enstitüsü profesörlüğüne yükseldi.
1949 yılında Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği'nin kurucuları arasından yer aldı.[3]
"Ganglionlen fositlerin yapılan kültürlerde alyuvarların lenfosit dahilinde meydana gelmesi" başlıklı araştırmasıyla 1950'de İnönü Armağanı'na layık görüldü.[4] Curt Kosswig'in enstitüdeki görevinden ayrılması sonrasında 4 Ocak 1955 sonrasında Genel Zooloji Enstitüsü'ne direktör olarak tayin edildi. Sağlık sorunları nedeniyle 1958'de görevinden istifa etti. 19 Haziran 1961'de ise Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Direktörlüğüne getirildi. Bu görevinden de aynı gerekçe ile 1964'te ayrıldı. 1 Mart 1972'de emekli oldu.
Giz, 1981 yılında hayatını kaybetti ve Şişli Camii'nde kılınan öğle namazı sonrasında Zincirlikuyu Mezarlığı'nda aile kabristanına defnedildi.[1][5][6][7]
Kaynakça değiştir
- ^ a b "Fazıla Şevket". Milliyet Gazete Arşivi. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
- ^ Bahadır, Osman; Cumhuriyetin İlk Kadın Bilimcileri makalesi, TMMOB (Ekim 2007): Cumhuriyet Bilim Teknik, Sayı: 1075, 26/10/2007, Yayın kodu:29,
- ^ "Kurucular". TÜKD. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.
- ^ "İnönü Armağanları Kanunu". Atatürk Ansiklopedisi. 14 Nisan 2023. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Sevtap İshakoğlu- Kadıoğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 4106, İstanbul 1998, s.234-23
- ^ "Bilim Tarihi". bilimtarihi.org. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
- ^ "The Eponym Dictionary of Amphibians". 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.