Evangelistarium

Evangelistarium (Latince çoğulu Evangelistaria) ya da Evangeliarium, Katolik ve Doğu Ortodoks Kiliselerinde kullanılan bir litürjik kitap. Evangelistariumlar içerisinde kilise yılına uygun olarak önemli günlerde okunmak üzere incillerden alınmış perikop adı verilen kupleleri barındırmaktadırlar.

Hamsin Yortusu, Codex Egberti

Hristiyan ibadeti olan litürji önceleri lectio continua adı verilen Kitâb-ı Mukaddes metninin tamamının okunmasından ibaretti. Zamanla Kutsal Kitap içerisinde hangi bölümlerin okunması gerektiğine dair listeler (capitula evangeliorum) oluşturulmaya başladı. İlk olarak bu bölümlerin numaraları listelenirken, zamanla bu bölümler de ayrı şekilde yazılmaya başladı. Bu sayede MS 5. yüzyılda tüm Kutsal Kitap'ı okuma geleneği yerini perikop adı verilen bu kuplelerin okunmasına bıraktı. Bu gelenek yerleşince, bilhassa 7. yüzyıldan itibaren perikopların yazıldığı evangelistariumlar değerli materyaller üzerine yazılmaya ve renkli figürler ile süslenmeye başlandı.

Evangelistarium listesi

Resim	Adı	Tarihi	Üretim yeri	Notlar	İçinde bulunduğu kurum
	Godescalc Evangelistariumu	781 ila 783 arası	Aachen (?)	altın ve gümüş rengi mürekkep ile mor renginde değerli bir parşömen üzerine yazılmıştır.	Paris, Bibliothèque nationale, Ms. nouv. acq. lat. 1203
	Bir evangelistarium fragmanı	867	Reims		Düsseldorf, Universitäts- und Landesbibliothek, B. 113
	Reichenauer Evangelistariumu	970	Reichenauer Malschule		Leipzig, Stadtbibliothek, Ms. CXC
	Poussay Evangelistariumu	970–990	Reichenau		Paris, Bibliothèque nationale de France, Ms. lat. 10514
	Gero-Codex	975	Reichenau		Darmstadt, Hessische Universitäts- und Landesbibliothek, Hs 1948
	Codex Egberti	980–993	Trier ya da Reichenau	Başpiskopos Trierli Egbert tarafından yaptırılmıştır	Trier, Stadtbibliothek, Cod. 24
	Seeoner Evangelistarium	1002/1014	Seeon Manastırı		Bamberg, Staatsbibliothek, Msc. Bibl. 95
	Uta-Codex	11. yüzyılın başları	Regensburg		Münih, Bavyera Devlet Kütüphanesi, Clm 13601
	Codex Assemanianus	11. yüzyılın başları	Makedonya, Ohri Okulu	Kilise Slavcası dilinde yazılmıştır.	Roma, Vatikan Kütüphanesi, Cod. Slav. 3
	II. Heinrich Evangelistariumu	1007/1012	Reichenau	II. Heinrich tarafından Bamberg Katedrali için yaptırılmıştır.	Münih, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4452
	III. Heinrich Evangelistariumu	1039 - 1043	Echternach	III. Heinrich tarafından yaptırılmıştır.	Staats- und Universitätsbibliothek Bremen, Ms. b 21
	Codex Aureus Pultoviensis	11. yüzyılın ikinci yarısı	Prag		Krakow, Czartoryski-Museum, Ms. 1207
	Codex aureus Gnesnensis	11. yüzyılın ikinci yarısı	Prag		Gniezno, Başpiskoposluk Arşivi
	Codex Vyssegradensis	1085 öncesi	Prag	II. Vratislav'ın taç giyme töreni vesilesiyle yaptırılmıştır.	Prag, National- und Universitätsbibliothek, Cod. XIV, A 13
	Archangelsk Evangelistariumu	1092	Nowgorod?	Kilise Slavcası dilinde yazılmıştır.	Moskova, Rusya Milli Kütüphanesi
	Wraza Evangelistariumu	13. yy	Nowgorod?		Sofya, Kiril und Metod Ulusal Kütüphanesi
	Lauryschawa Evangelistariumu	1329	Lauryschawa Manastırı, Litvanya	Kilise Slavcası dilinde yazılmıştır.	Kraków, Czartoryski Müzesi