Enterdi

Enterdi (çev. 'Yasaklı'), Katolik kilise hukukunda, belirli kişilerin veya grupların belirli ayinlere katılmasını yasaklayan veya kilise ayinlerinin ve hizmetlerinin belirli bölgelerde sınırlı veya uzun bir süre için yasaklanmasını sağlayan bir kilise kınaması veya yasağıdır.

Berlin'deki Azize Meryem Kilisesi'nin önündeki Ortaçağ kefaret haçı. Bu kefaret haçı, Berlin-Cölln kardeş şehrinin provost Nikolaus von Bernau'nun öldürülmesi nedeniyle yasaklanması davasında verilen affın bir parçasıydı.

Tanım

Bir yasaklama, inananların Liturji, Sakramentler (zorunlu olanların özel idareleri hariç) ve tüm cenaze törenleri de dahil olmak üzere kilise cenaze töreni gibi belirli kutsal şeylere katılımını engelleyen bir kınama veya yasaklamadır.

Yasaklama, farklı yasaklama türlerine göre derece olarak değişir. Yasaklamalar yerel veya kişiseldir. İlki toprakları veya kutsal binaları etkiler; ikincisi doğrudan kişileri etkiler. Genel bir yerel yasaklama, tüm bir toprak, bölge, kasaba vb.'yi etkileyen bir yasaklamadır ve bu Orta Çağ'ın sıradan yasağıydı; belirli bir yerel yasaklama, örneğin belirli bir kiliseyi etkileyen bir yasaklamadır. Genel bir kişisel yasaklama, belirli bir gruba veya bir sınıf olarak insan grubuna düşen bir yasaklamadır, örneğin bir bölüme, bir kasabanın din adamlarına veya halkına veya bir topluluğa; belirli bir kişisel yasaklama, belirli bireyleri olduğu gibi etkileyen bir yasaklamadır, örneğin belirli bir piskopos, belirli bir din adamı.

Yasaklama, kişiyi sadıkların cemaatinden kesmediği için aforozdan farklıdır. Ayrıca, askıya almanın din adamlarının yeteneklerini etkilemesi, yasaklamanın ise sadıkların dini ayinlere erişimini etkilemesi bakımından da askıya alma ile farklıdır. Din adamları, yasaklananlara veya yasaklanan yerlerde veya binalarda bulunanlara karşı işlevlerini kullanamazken, askıya alma durumunda olduğu gibi yetkileri doğrudan etkilenmez.

1917 Kilise Hukuku Kanunu

1917 Codex Iuris Canonici

Ayrımlar

Yalnızca Kutsal Makam, bir piskoposluk veya eyalete genel bir yasaklama veya bir piskoposluk veya ülke halkına kişisel bir yasaklama koyma yetkisine sahipti, ancak piskoposlar da bir cemaate veya cemaat halkına genel bir yasaklama veya bir yere (örneğin bir kilise veya ibadethane, bir sunak veya mezarlık) veya bir kişiye özel bir yasaklama koyabilirdi.

Etkileri

Ayrıca bakınız: Katolik Kilisesi'nin Hukuk Tarihi

Yerel bir yasaklama, kutsal ayinlerin genel halk tarafından kutlanmasını yasakladı. Ölmek üzere olanlar için istisnalar yapıldı ve yerel yasaklamalar yılın beş bayramında neredeyse tamamen askıya alındı: Noel Günü, Paskalya Pazarı, Hamsin Yortusu, Katolik Yortusu ve Meryem'in göğe yükselişi.

Kişisel yasaklama altında olanların, Tanrı sözünü vaaz etmek dışında herhangi bir dini ayine katılmaları yasaktı. Onların sadece katılmaları bile kovulmalarını gerektirmiyordu, ancak yasaklama altında oldukları iyi bilinenlerin herhangi bir aktif rol almaları engellenecekti.

1983 Kilise Hukuku Kanunu

Ana madde: 1983 Kilise Hukuku Kanunu

1983 Kilise Hukuku Kanunu

Bugün bir yasaklama, ilgili kişinin Efkaristiya da dahil olmak üzere herhangi bir kutsalı kutlamasını veya almasını veya kutsalları kutlamasını yasaklama etkisine sahiptir. Yasaklama altında olan bir kişinin Efkaristiya'nın kutl8681149076921anmasında veya herhangi bir diğer kamu ibadet töreninde herhangi bir bakanlık görevi alması da yasaktır (örneğin, bir laik ise okuyucu olarak veya bir din adamı ise diyakoz veya rahip olarak).

Bunlar, latae sententiae yasağına maruz kalanlar için tek etkilerdir, yani, kanun hukukunun bu cezayı verdiği suçu işledikleri anda otomatik olarak maruz kalınan bir yasaktır. Örneğin, bir rahip, bu tür bir cezaya maruz kaldıklarını bilse bile, yalnızca otomatik yasak altında olanlara Kutsal Komünyonu alenen reddedemez - yasaklamanın nedeni alenen bilinmediği ve kalıcı olmadığı sürece, bu durumda (teknik olarak yasaklamadan kaynaklanmasa da) ilgili kişilere yasa gereği Kutsal Komünyon reddedilmelidir. 915.

Ancak, yalnızca meşru bir üst tarafından veya bir kilise mahkemesinin kararıyla empoze edildiğinde ortaya çıkan bir ferendae sententiae interdict durumunda, etkilenen kişiler Kutsal Komünyondan men edilir (bkz. kanun 915) ve eğer Efkaristiya'yı veya başka bir kamusal ibadet törenini kutlamada din görevlisi olarak yer alma yasağını ihlal ederlerse, aksine ciddi bir neden olmadığı sürece, kovulurlar veya kutsal ayin askıya alınır. Aynı koşullar altında, yerel rahipler ve mahalle rahipleri evliliklerde geçerli bir şekilde yardım etme haklarını kaybederler.

Otomatik (latae sententiae) bir yasaklama, bir piskoposa karşı fiziksel şiddet kullanan, rahip olmayan, ayin yapmaya çalışan veya geçerli bir kutsal affı veremeyecek olsa da bunu yapmaya çalışan veya kutsal bir İtiraf dinleyen bir kişi tarafından uygulanır. Otomatik yasaklama ayrıca, bir rahibi İtiraf ile bağlantılı olarak cinsel iyilikler istemekle yalan yere suçlayan veya daimi bir iffet yemini ederken evlenmeye çalışan biri tarafından uygulanır.

Bir yasaklama aynı zamanda kilise hukukunun, bir dinsel otorite veya bakanlığın bir eylemi nedeniyle Kutsal Makam'a veya Sıradan Kişilere karşı nefreti alenen kışkırtan, Kilise'ye karşı komplo kuran bir derneği destekleyen veya bu dernekte görev alan, veya simony suçunu işleyen  birine uygulanması gerektiğini söylediği kınamadır.

Önemli yerel kanonik enterdiler

Norveç

• Papa III. Innocentius, Ekim 1198'de Norveç Krallığı'nı yasaklama altına aldı. Kral Sverre yasaklamanın kaldırıldığını göstermek için mektuplar düzenlese de kendisi ve tebaası teknik olarak Sverre'nin 1202'deki ölümüne kadar yasaklama altında kaldılar.

İngiltere

• 

  Budin'deki din adamları, Chronicon Pictum'da tasvir edildiği gibi Papa XI. Benedictus'u aforoz ediyor.

  Papa III. Innocentius, Kral John'un papa tarafından Canterbury Başpiskoposu olarak atanan Stephen Langton'ı kabul etmeyi reddetmesinin ardından, İngiltere krallığını Mart 1208 ile Temmuz 1214 arasında altı yıl süreyle yasakladı.

İskoçya

• I. Roibert'in (1306'da İskoçya Kralı olarak taç giydi) İngiltere ve İskoçya arasında papalık arabuluculuğunu reddetmesinin ardından, Papa XXII. John, İskoçya'yı 1317 veya 1318'de İskoçların İngiltere'ye yönelik devam eden akınları nedeniyle yasakladı; 1328'de aynı Papa, Edinburgh-Northampton Antlaşması ışığında yasaklamayı kaldırdı.

Macaristan

• Budin şehri, 1303 yılında Macar Tacı için Papa VIII. Bonifacius'un gözde adayı olan Macaristan Kralı I. Charles'a destek oluşturmak için oraya gönderilen papalık elçisi Niccolò Boccasini tarafından abluka altına alındı. Budin'deki din adamları, Papa'yı ve tüm sadık piskoposlarını ve rahiplerini aforoz ederek misillemede bulundu.

İtalya

• 

  Papa XI. Gregorius'nin aforoz fermanında "Sekiz Aziz"lerden "Sekiz Rahip" olarak bahsediliyordu.

  Roma, 1155 yılında vaiz Brescia'lı Arnold'un önderlik ettiği bir isyan sonucunda Papa IV. Adrian tarafından abluka altına alındı.
• Papa XI. Gregorius, Sekiz Azizler Savaşı sırasında Mart 1376'da Floransa şehrini kuşatma altına aldı.
• Papa IV. Sixtus, Pazzi komplosuna karıştığı gerekçesiyle Piskopos Francesco Salviati'nin asılmasına yanıt olarak 1478'de Floransa Cumhuriyeti'ne karşı bir yasaklama kararı çıkardı.
• 23 Haziran 1482'de Papa IV. Sixtus, Ferrara kuşatmasını 15 gün içinde terk etmediği takdirde Venedik Cumhuriyeti'ne karşı bir yasaklama kararı aldı. Venedikliler, gelecekteki bir konsile başvurarak bundan kaçınmayı başardılar.
• 27 Nisan 1509'da, Venedik'in 1503'te birçok şehri ele geçirdiği Romagna'daki papalık kontrolünü yeniden ele geçirmek amacıyla Cambrai Birliği Savaşı'na katılan Papa II. Julius, Venedik'i 14 Şubat 1510'da kaldırılan barış koşullarını kabul edene kadar abluka altına aldı.
• 1606-1607 Venedik Yasağı daha iyi bilinen ve daha uzun bir davadır. Papa V. Paulus, sivil otoriteler iki rahibi hapse attıktan sonra 1606'da Venedik Cumhuriyeti'ni yasak altına aldı.
• 1909'da İtalya'nın Adria kasabası, bir piskoposun taşınmasına karşı düzenlenen yerel bir kampanyanın ardından 15 gün boyunca ablukaya alındı.

Malta

• 

  Malta piskoposları, Malta İşçi Partisi (MLP) hakkında defalarca enterdi yayınlamışlardır.

  1 Mayıs 1930'da Malta piskoposları, ilerici Compact partilerinin (Anayasa Partisi, İşçi Partisi) seçmenlerini yasaklayan bir Pastoral mektup yayınladı. Siyasete yapılan bu müdahale, Vali Du Cane'nin olağanüstü hal ilan etmesine ve yasak nedeniyle seçimlerin serbest olmadığı gerekçesiyle 1930 Seçimi'ni iptal etmesine yol açtı. Bu yasak sonunda 3 Haziran 1932'de kaldırıldı, ancak Kilise 1932 seçimlerinde Compact partilerine oy verilmemesi konusunda tavsiyede bulundu ve bu da Milliyetçi Parti'nin kazanmasına yol açtı.
• 8 Nisan 1961'de Malta piskoposları Malta İşçi Partisi'nin tüm yönetimini bizzat yasakladı. Bunun ardından piskoposlar İşçi Partisi'nin destekçilerine, özellikle Parti gazetelerinin okuyucularına, dağıtımcılarına ve reklam verenlerine ve Parti seçmenlerine ve adaylarına da ölümcül günahı yüklediler. 1962 seçimleri yasak hala yürürlükteyken yapıldı ve bunun açık bir kanıtı da MLP destekçilerinin Addolorata Mezarlığı'nın ( bilinen adıyla "Miżbla") kutsanmamış bir bölümüne gömülmesi, MLP destekçilerine affın reddedilmesi ve Dom Mintoff ve partisini sansürleme girişimi için MLP toplantıları sırasında kilise çanlarının çalınmasıydı. Bu koşullar Milliyetçi Parti'nin ve "Şemsiye Koalisyonu" olarak bilinen anti-Komünist koalisyonda yer alan diğer partilerin kazanmasına yol açtı. Yasaklama ancak Mgr Emanuel Gerada'nın yardımıyla 4 Nisan 1969'da kaldırıldı ve bu da Kilise ile MLP'nin resmi bir barışa varmasını sağladı.

Fransa

• Papa III. Innocentius, Fransa Kralı II. Philip'i Danimarka Kralı Ingeborg'u geri almaya zorlamak için 13 Ocak 1200'de tüm Fransa Krallığı'nı yasakladı. Bir uzlaşma töreninden sonra yasak 12 Eylül 1200'de kaldırıldı.

Amerika Birleşik Devletleri

• 1955'te beyaz cemaat üyeleri, New Orleans'a yaklaşık 20 mil uzaklıktaki bir şapele siyah bir rahibin girmesine izin vermemişti. Başpiskopos Joseph Rummel bu şapeli yasakladı.

Önemli kişisel kanonik enterdiler

Teksas, Corpus Christi Piskoposu René Henry Gracida, 20. yüzyılın sonlarında yasal kürtajı desteklediği için bir Roma Katolik politikacıyı yasakladı; ismi açıklanmayan kişi yasaklama altında öldü.

Haziran 2008'de, St. Louis Başpiskoposu olarak görev yapan Raymond Leo Burke, bir Hayırsever Rahibe olan Louise Lears'a, Katolik Kilisesi'nin inancına ve öğretilerine karşı üç ciddi kanonik suçtan suçlu bulunarak bir yasaklama uyguladı. Bir pastoral çalışan ve eğitimci olan Lears, rahiplik de dahil olmak üzere kilisenin tüm bakanlıklarının kadınlara açık olması gerektiğine inandığını açıkça belirtmişti. Lears, kilise tarafından tanınmayan, bir kadının rahipliğe atanması için bir Yahudi sinagogunda Kadın Rahipler hareketi tarafından düzenlenen bir törene katıldıktan sonra yasaklama aldı.

Ayrıca bakınız

• Aforoz

Kaynakça

Özel

Genel

 Bu madde şu anda kamu malı olan yayından metin içerir:  Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Interdict". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company. 

Dış bağlantılar

• "A Medieval Glossary of Terms". Renaissance Magazine. 21 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2006.