Eş-Şebab

Somali merkezli İslamcı terör örgütü

Hareket eş-Şebab el-Mücahidin, kısaca Eş-Şebab veya devlet adıyla Somali İslam Emirliği, Somali merkezli ve Doğu Afrika'nın başka yerlerinde aktif olan ulusötesi bir Selefi Cihatçı askeri ve siyasi örgüttür.[21][22] İslamcı bir grup olarak devam etmekte olan Somali İç Savaşı'na aktif olarak katılmakta ve Somalili sivillere ve hükümet güçlerine yönelik terörist saldırılarını meşrulaştırmak için düzenli olarak tekfir etmektedir.[23] Militan Ümmetçi örgüt El-Kaide ile 2012'den beri müttefiktir. Mağrip el-Kaidesi ve Arap Yarımadası el-Kaidesi ile de bağlar kurmuştur.

Eş-Şebab
Arapçaحركة الشباب المجاهدين
Hareket eş-Şebab el-Mücahidin
Kuruluş2006–günümüz
Bağlılık El-Kaide (2012–günümüz)
Lider(ler)Ahmed Ömer
Sözcü(ler)Ali Muhammed Rage
Merkez(ler)
  • Jilib (2014–günümüz)
  • Kismayo (2008–2012)
  • Barawe (2012–2014)
Etkin bölgeler Somali
 Kenya
 Etiyopya
İdeoloji
Büyüklük
Müttefikler

Devlet müttefikleri

Devlet dışı müttefikler
Arap Yarımadası el-Kaidesi
Mağrip el-Kaidesi
Husiler[14][15]

Rakip(ler)

Devlet dışı rakipler

Çatışma(lar)

2000'li yılların ortalarında İslami Mahkemeler Birliği'nin daha geniş askeri kanadı içinde bir gençlik milisi olarak kurulan Eş-Şebab, 2006-2009 yılları arasında Etiyopya'nın Somali'yi işgali ve istilası sırasında kendisini işgalci Etiyopya ordusuna karşı silahlı direnişin bir aracı olarak sunarak ön plana çıkmıştır. Sonraki yıllarda Somalililerin desteğini kazanarak güney ve orta Somali'de baskın bir güç haline geldi ve Afrika Birliği Somali Misyonu ve Somali Federal Geçiş Hükûmeti'nin yanı sıra Somali'nin geçiş dönemindeki selefine karşı savaşarak geniş toprak parçalarını savundu. Eş-Şebab, aralarında Batılı ülkelerden gelen savaşçıların da bulunduğu yabancı savaşçıları bünyesine katması nedeniyle uluslararası bir önem kazandı. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler Eş-Şebab'ı bir terör örgütü olarak tanımlamış ve Amerika Birleşik Devletleri gruba karşı savaşmak için askeri müdahalede bulunmuştur.

2011 ve 2013 yılları arasında Somali hükümetinin öncülüğünde Afrika Birliği güçlerinden oluşan bir koalisyon, başkent Mogadişu da dahil olmak üzere Eş-Şebab'dan önemli miktarda toprak aldı. Aynı dönemde grup, liderliği ve ideolojik yönü konusunda iç çatışmalarla boğuştu ve bu çatışmalar Şubat 2012'de Eş-Şebab liderliğinin El-Kaide'ye bağlılık yemini etmesiyle şiddetlendi. Hint Okyanusu Operasyonu ve emiri Ahmed Abdi Godane'nin öldürülmesi sonucunda 2014 yılında daha fazla askeri kayba uğradı. Bundan birkaç yıl sonra Eş-Şebab büyük şehirlerden çekildi, ancak birçok kırsal bölgede etkili olmaya devam etti ve toprak kazanımından ziyade gerilla ve terör saldırılarına öncelik verdi. Örgüt, 2013 Westgate saldırısı, 2017 Mogadişu saldırısı ve Ekim 2022 Mogadişu Saldırıları'da dâhil olmak üzere çok sayıda yüksek ölümlü saldırıdan sorumludur. Somali'deki faaliyetlerinin yanı sıra, grup komşu ülkelerde de faaliyet göstermekte, isyanını Ceyş Eymen kanadıyla Kenya'nın sınır bölgelerine kadar genişletmekte ve 2022'de Etiyopya'ya büyük bir saldırı gerçekleştirmektedir.[24] Yakın zamandaki yeniden dirilişine bağlı olarak, 2022'de savaş gücünü 7.000 ila 18.000 savaşçıya çıkardığı tahmin edilmektedir.[25][10]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b Muibu, Daisy (11 Ekim 2022). "What drives Al-Shabaab in Somalia: foreign forces out, Sharia law in and overthrow the government". The Conversation. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023. 
  2. ^ Allen, William; Gakuo Mwangi, Oscar (25 Mart 2021). "Al-Shabaab". Oxford Research Encyclopedias: African History. Oxford Research Encyclopedias. doi:10.1093/acrefore/9780190277734.013.785. ISBN 978-0-19-027773-4. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Stig, Jarle Hansen (2016). Al-Shabaab in Somalia: The History and Ideology of a Militant Islamist Group. New York, USA: Hurst and Company. ss. 45, 135, 139-142. ISBN 978-0190264826. 
  4. ^ James, Barnett. "The Evolution of East African Salafi-jihadism". Hudson Institute. 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020. 
  5. ^ Agbiboa, Daniel (10 Şubat 2014). "Terrorism without Borders: Somalia's Al-Shabaab and the global jihad network". Contemporary Voices: St Andrews Journal of International Relations (İngilizce). 5 (1). doi:10.15664/jtr.826. hdl:10023/4916. ISSN 2516-3159.  Geçersiz |hdl-access=free (yardım)
  6. ^ Stig, Jarle Hansen (2016). Al-Shabaab in Somalia: The History and Ideology of a Militant Islamist Group. Londra: Hurst and Company. ISBN 978-0190264826. 
  7. ^ Makhaus, Ken (August 2009). "Somalia: What went Wrong?". The RUSI Journal. Taylor & Francis. 154 (4): 8. doi:10.1080/03071840903216395.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  8. ^ "Analysis: Al-Shabaab Response to U.S. Recognition of Jerusalem as the Capital of Israel". Vates. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018. 
  9. ^ "S/2023/95". United Nations Security Council. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023. 
  10. ^ a b Mwai, Peter (2 Kasım 2022). "Al-Shabab: Are militant attacks on the rise in Somalia?". BBC News (İngilizce). 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024. President Mohamud says the group has 15,000 to 18,000 fighters 
  11. ^ Multiple sources:
  12. ^ Multiple sources:
  13. ^ Multiple sources:
  14. ^ Multiple sources:
  15. ^ UN sources:
  16. ^ "Canada AM: Al-Shabab recruiting Canadians". CTV News. 23 Şubat 2015. 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. 
  17. ^ MacDougall, Ian (7 Eylül 2010). "Norway man pleads not guilty to terror financing". San Diego Tribune. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. 
  18. ^ "Russia offers support to Somalian army in fight against terrorist groups". ABC News (İngilizce). 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  19. ^ "Russia Offers Military Support to Somalia". VOA (İngilizce). 26 Mayıs 2023. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  20. ^ Şardan, Tolga (15 Aralık 2015). "Eş Şebab'ın hedefi Türkiye'de eylem!". Milliyet. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  21. ^ Marchal, Roland (March 2019). "Motivations and Drivers of Al-Shabaab". War and Peace in Somalia. ss. 309-317. doi:10.1093/oso/9780190947910.003.0027. ISBN 978-0-19-094791-0. 
  22. ^ "Conflict With Al-Shabaab in Somalia". Global Conflict Tracker (İngilizce). 15 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024. 
  23. ^ Bacon 2022.
  24. ^ "Maalim Ayman: A Post-Mortem of al-Shabaab's Commander Tasked with Attacking Kenya". jamestown.org (İngilizce). 10 Şubat 2022. 4 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024. 
  25. ^ Bozkurt, Abdullah (9 Şubat 2022). "UN report indicates al-Qaeda and ISIS enjoy safe haven in Turkish-controlled Idlib". Nordic Monitor. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022.