Eş-Şebab
Hareket eş-Şebab el-Mücahidin, kısaca Eş-Şebab veya devlet adıyla Somali İslam Emirliği, Somali merkezli ve Doğu Afrika'nın başka yerlerinde aktif olan ulusötesi bir Selefi Cihatçı askeri ve siyasi örgüttür.[21][22] İslamcı bir grup olarak devam etmekte olan Somali İç Savaşı'na aktif olarak katılmakta ve Somalili sivillere ve hükümet güçlerine yönelik terörist saldırılarını meşrulaştırmak için düzenli olarak tekfir etmektedir.[23] Militan Ümmetçi örgüt El-Kaide ile 2012'den beri müttefiktir. Mağrip el-Kaidesi ve Arap Yarımadası el-Kaidesi ile de bağlar kurmuştur.
| Eş-Şebab | |
|---|---|
 Eş-Şebab tarafından kullanılan siyah sancak | |
| Kuruluş | 2006–günümüz |
| Bağlılık |  El-Kaide (2012–günümüz) |
| Lider(ler) | Ahmed Ömer |
| Sözcü(ler) | Ali Muhammed Rage |
| Merkez(ler) |
|
| Etkin bölgeler |  Somali Kenya Etiyopya |
| İdeoloji | |
| Büyüklük |
|
| Müttefikler | Devlet müttefikleri Devlet dışı müttefikler |
| Rakip(ler) |
Devlet dışı rakipler |
| Çatışma(lar) | |
2000'li yılların ortalarında İslami Mahkemeler Birliği'nin daha geniş askeri kanadı içinde bir gençlik milisi olarak kurulan Eş-Şebab, 2006-2009 yılları arasında Etiyopya'nın Somali'yi işgali ve istilası sırasında kendisini işgalci Etiyopya ordusuna karşı silahlı direnişin bir aracı olarak sunarak ön plana çıkmıştır. Sonraki yıllarda Somalililerin desteğini kazanarak güney ve orta Somali'de baskın bir güç haline geldi ve Afrika Birliği Somali Misyonu ve Somali Federal Geçiş Hükûmeti'nin yanı sıra Somali'nin geçiş dönemindeki selefine karşı savaşarak geniş toprak parçalarını savundu. Eş-Şebab, aralarında Batılı ülkelerden gelen savaşçıların da bulunduğu yabancı savaşçıları bünyesine katması nedeniyle uluslararası bir önem kazandı. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler Eş-Şebab'ı bir terör örgütü olarak tanımlamış ve Amerika Birleşik Devletleri gruba karşı savaşmak için askeri müdahalede bulunmuştur.
2011 ve 2013 yılları arasında Somali hükümetinin öncülüğünde Afrika Birliği güçlerinden oluşan bir koalisyon, başkent Mogadişu da dahil olmak üzere Eş-Şebab'dan önemli miktarda toprak aldı. Aynı dönemde grup, liderliği ve ideolojik yönü konusunda iç çatışmalarla boğuştu ve bu çatışmalar Şubat 2012'de Eş-Şebab liderliğinin El-Kaide'ye bağlılık yemini etmesiyle şiddetlendi. Hint Okyanusu Operasyonu ve emiri Ahmed Abdi Godane'nin öldürülmesi sonucunda 2014 yılında daha fazla askeri kayba uğradı. Bundan birkaç yıl sonra Eş-Şebab büyük şehirlerden çekildi, ancak birçok kırsal bölgede etkili olmaya devam etti ve toprak kazanımından ziyade gerilla ve terör saldırılarına öncelik verdi. Örgüt, 2013 Westgate saldırısı, 2017 Mogadişu saldırısı ve Ekim 2022 Mogadişu Saldırıları'da dâhil olmak üzere çok sayıda yüksek ölümlü saldırıdan sorumludur. Somali'deki faaliyetlerinin yanı sıra, grup komşu ülkelerde de faaliyet göstermekte, isyanını Ceyş Eymen kanadıyla Kenya'nın sınır bölgelerine kadar genişletmekte ve 2022'de Etiyopya'ya büyük bir saldırı gerçekleştirmektedir.[24] Yakın zamandaki yeniden dirilişine bağlı olarak, 2022'de savaş gücünü 7.000 ila 18.000 savaşçıya çıkardığı tahmin edilmektedir.[25][10]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Muibu, Daisy (11 Ekim 2022). "What drives Al-Shabaab in Somalia: foreign forces out, Sharia law in and overthrow the government". The Conversation. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023.
- ^ Allen, William; Gakuo Mwangi, Oscar (25 Mart 2021). "Al-Shabaab". Oxford Research Encyclopedias: African History. Oxford Research Encyclopedias. doi:10.1093/acrefore/9780190277734.013.785. ISBN 978-0-19-027773-4. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Stig, Jarle Hansen (2016). Al-Shabaab in Somalia: The History and Ideology of a Militant Islamist Group. New York, USA: Hurst and Company. ss. 45, 135, 139-142. ISBN 978-0190264826.
- ^ James, Barnett. "The Evolution of East African Salafi-jihadism". Hudson Institute. 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ Agbiboa, Daniel (10 Şubat 2014). "Terrorism without Borders: Somalia's Al-Shabaab and the global jihad network". Contemporary Voices: St Andrews Journal of International Relations (İngilizce). 5 (1). doi:10.15664/jtr.826. hdl:10023/4916. ISSN 2516-3159. Geçersiz
|hdl-access=free(yardım) - ^ Stig, Jarle Hansen (2016). Al-Shabaab in Somalia: The History and Ideology of a Militant Islamist Group. Londra: Hurst and Company. ISBN 978-0190264826.
- ^ Makhaus, Ken (August 2009). "Somalia: What went Wrong?". The RUSI Journal. Taylor & Francis. 154 (4): 8. doi:10.1080/03071840903216395. Geçersiz
|doi-access=free(yardım) - ^ "Analysis: Al-Shabaab Response to U.S. Recognition of Jerusalem as the Capital of Israel". Vates. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018.
- ^ "S/2023/95". United Nations Security Council. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ a b Mwai, Peter (2 Kasım 2022). "Al-Shabab: Are militant attacks on the rise in Somalia?". BBC News (İngilizce). 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
President Mohamud says the group has 15,000 to 18,000 fighters
- ^ Multiple sources:
- Fraser-Rahim, Muhammad (17 Temmuz 2020). "In Somalia, Iran Is Replicating Russia's Afghan Strategy". Foreign Policy. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Somali military officials maintain that Iran has been running secret operations to undermine the United States in Somalia, providing sophisticated weapons, improvised explosive100000 als used to make bombs. The military officials allege that Iran and its proxies are complicit in al-Shabab attacks on the U.S. military, Somali forces, and the African Union Mission in Somalia
- "The Growing Relationship between Iran and al-Shabab Movement in Somalia: Motives and Potential Consequences". Emirates Policy Center. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
For Iran, working with non-State actors such as Al-Shabaab and the Houthis is an essential part of its foreign policy, aimed at expanding its geopolitical influence throughout the region. Tehran has developed an unspoken alliance with Al-Shabaab with the aim of creating a covert intelligence network that will allow it to achieve its goals and support its interests in the Middle East and Africa.
- "Al-Qaeda Affiliate Reportedly Using Iran As Transit Point For Banned Exports". RFE/RL. 13 Ekim 2018. 9 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Fraser-Rahim, Muhammad (17 Temmuz 2020). "In Somalia, Iran Is Replicating Russia's Afghan Strategy". Foreign Policy. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Multiple sources:
- Bashir, Hamdi (7 Ekim 2020). "The Future of the Role of Iran's Quds Force in Africa". Emirates Policy Center. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
The Quds Force has been working with agents and allies, such as Lebanon's Hezbollah and Somalia's Al-Shabaab, which are thought to have recently established relations with the Quds Force.
- Fazeli, Yaghoub (19 Temmuz 2020). "Iran linking with Somalia's al-Shabab to funnel weapons to Houthis". Al Arabiya. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Fraser-Rahim, Muhammad (17 Temmuz 2020). "In Somalia, Iran Is Replicating Russia's Afghan Strategy". Foreign Policy. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Somali police and finance ministry officials claim the Quds Force uses these networks to smuggle Iranian oil into Somalia and then sell cheap oil across Africa to subvert U.S. sanctions, with some of the proceeds used to support militants in Yemen and Somalia
- Bartell, Dawn L.; Gray, David H. (Sonbahar 2012). "Hezbollah and Al Shabaab in Mexico". Global Security Studies. 3 (4): 100-112. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Bashir, Hamdi (7 Ekim 2020). "The Future of the Role of Iran's Quds Force in Africa". Emirates Policy Center. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Multiple sources:
- Ahmed, Guled (9 Şubat 2021). "As Farmaajo digs in with Qatari backing, Somalia's election crisis grows worse". Middle East Institute. 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Qatar has allegedly used al-Shabab to target groups it has identified as opposing its interests, including Somali politicians critical of Doha's role in the country and outside actors like the United Arab Emirates
- Lynch, Colum (28 Kasım 2012). "Qatar's support for Islamists muddles its reputation as neutral broker in Mideast". The Washington Post. 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Qatar's cultivation of African Islamists, principally Somalia's al-Shabab insurgents, has similarly troubled the United States, which has accused the movement of providing a haven for al-Qaeda militants involved in attacks against Americans
- Karam Singh; Awad Mustafa (2 Ağustos 2017). "Qatar in the Horn of Africa: Friend or Foe?". Small Wars Journal. 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Yüksel, Engin; Tekineş, Haşim (26 Ağustos 2021). "Turkish-Qatari approaches to conflict and crisis across the region". Clingendael. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Qatari individuals and government representatives are reported to have been in regular contact with Al-Qaeda and its affiliates in Syria, Iraq, Somalia and Yemen in order to exert geopolitical influence
- Ahmed, Guled (9 Şubat 2021). "As Farmaajo digs in with Qatari backing, Somalia's election crisis grows worse". Middle East Institute. 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Multiple sources:
- Houreld, Katharine (10 Kasım 2021). "Iranian-supplied arms smuggled from Yemen into Somalia, study says". Reuters. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Guns supplied by Iran to its Houthi allies in Yemen are being smuggled across the Gulf of Aden to Somalia, according to a Geneva-based think tank, where al Qaeda-linked al Shabab insurgents are battling a weak and divided government.
- Redondo, Raúl (20 Temmuz 2020). "Iran allies with Al-Shabaab in Somalia to distribute arms to Houthi rebels". Atalayar. 19 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Iran has established links with the jihadist group Al-Shabaab in Somalia to attack United States and other international forces in the African country and the region and to supply arms to Houthi rebels in Yemen
- Fazeli, Yaghoub (19 Temmuz 2020). "Iran linking with Somalia's al-Shabab to funnel weapons to Houthis". Al Arabiya. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Houreld, Katharine (10 Kasım 2021). "Iranian-supplied arms smuggled from Yemen into Somalia, study says". Reuters. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ UN sources:
- "Final report of the Panel of Experts on Yemen established pursuant to Security Council resolution 2140 (2014)" (PDF). un.org. UN Security Council. 11 Ekim 2024. ss. 2, 12. 8 Kasım 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
In addition, increased smuggling activities involving small arms and light weapons are observed between the Houthis and Al-Shabaab, with indications of shared military supplies or a common supplier. ... Houthis are evaluating options to carry out attacks at sea from the Somali coast. To that end, they are strengthening ties with the terrorist group Harakat Al-Shabaab Al-Mujaahidiin (Al-Shabaab).
- "UN experts say Houthis collaborated with Al-Qaeda to weaken Yemeni government". Arab News. 3 Kasım 2024. 8 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "UN Panel of Experts Report Reveals Houthi Militia's Relationship with Al-Qaeda and Al-Shabaab Movement in Somalia". Yemen Shabab Net. 2 Kasım 2024. 8 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Final report of the Panel of Experts on Yemen established pursuant to Security Council resolution 2140 (2014)" (PDF). un.org. UN Security Council. 11 Ekim 2024. ss. 2, 12. 8 Kasım 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Canada AM: Al-Shabab recruiting Canadians". CTV News. 23 Şubat 2015. 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022.
- ^ MacDougall, Ian (7 Eylül 2010). "Norway man pleads not guilty to terror financing". San Diego Tribune. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022.
- ^ "Russia offers support to Somalian army in fight against terrorist groups". ABC News (İngilizce). 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ "Russia Offers Military Support to Somalia". VOA (İngilizce). 26 Mayıs 2023. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ Şardan, Tolga (15 Aralık 2015). "Eş Şebab'ın hedefi Türkiye'de eylem!". Milliyet. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
- ^ Marchal, Roland (March 2019). "Motivations and Drivers of Al-Shabaab". War and Peace in Somalia. ss. 309-317. doi:10.1093/oso/9780190947910.003.0027. ISBN 978-0-19-094791-0.
- ^ "Conflict With Al-Shabaab in Somalia". Global Conflict Tracker (İngilizce). 15 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.
- ^ Bacon 2022.
- ^ "Maalim Ayman: A Post-Mortem of al-Shabaab's Commander Tasked with Attacking Kenya". jamestown.org (İngilizce). 10 Şubat 2022. 4 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.
- ^ Bozkurt, Abdullah (9 Şubat 2022). "UN report indicates al-Qaeda and ISIS enjoy safe haven in Turkish-controlled Idlib". Nordic Monitor. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022.