Dmitry Konstantinovich Belyayev (Rusça : Дми́трий Константи́нович Беля́ев; 17 Temmuz 1917 - 14 Kasım 1985), 1959'dan 1985'e kadar Novosibirsk'teki SSCB Bilimler Akademisi Sitoloji ve Genetik Enstitüsü'nün (IC&G) direktörlüğünü yapan bir Sovyet genetikçisi ve akademisyen. . Evcilleştirilmiş gümüş tilki yetiştirmeye yönelik onlarca yıldır süren çabası The New York Times tarafından "şimdiye kadar yapılmış tartışmasız en olağanüstü üreme deneyi" olarak tanımlandı.[1] 2010 yılında Scientific American'da yayınlanan bir makalede Belyayev'in "kurtların evcilleştirilerek köpek dostlarımıza dönüşme sürecini anlamamızdan en sorumlu kişi olabileceği" belirtildi.[2]

Dmitry Konstantinovich Belyaev
Dmitriy Belyaev and Domesticated Fox
Doğum17 Temmuz 1917(1917-07-17)
Protasovo, Kostroma Governorate, Rus İmparatorluğu
Ölüm14 Kasım 1985 (68 yaşında)
Novosibirsk, Sovyetler Birliği
MilliyetRus
VatandaşlıkSovyet
Kariyeri
DalıGenetik, Seçim ve Evrim Teorisi
Çalıştığı kurumlarInstitute of Cytology and Genetics, AN SSSR, Novosibirsk

1950'lerden başlayarak, evcilleştirilmiş hayvanların ayırt edici davranışsal ve fizyolojik özelliklerinin genetik temelini ortaya çıkarmak için Belyayev ve ekibi onlarca yıl boyunca gümüş tilkiyi (Vulpes vulpes) yetiştirmek ve üreme için her nesilde yalnızca bu tilkiyi gösteren bireyleri seçmek için harcadılar.[1] İnsanlardan korkan tilkiler, birkaç nesil boyunca kontrollü üremenin ardından, gümüş tilkilerin çoğunluğu artık insanlardan herhangi bir korku göstermedi ve sevgilerini göstermek için sıklıkla kuyruklarını sallayıp insan bakıcılarını yaladılar. Ayrıca benekli kürkler, sarkık kulaklar, kıvrık kuyruklar ve evcilleştirilmiş hayvanlarda sıklıkla bulunan diğer fiziksel özellikleri de sergilemeye başladılar. Böylece Belyayev'in, evcilleştirilmiş hayvanların hem davranışsal hem de fiziksel özelliklerinin "bir gen koleksiyonuna" kadar izlenebileceği hipotezini doğruladılar. Evcilleşme eğilimi kazanmaktaydılar ve bu tilkilerin belki de evcilleştirilebilecek herhangi bir türle paylaştığı bir genotipti." [1]

Belyayev'in deneyleri, o zamanlar Sovyetler Birliği'nde siyasi olarak kabul edilen, artık itibarını kaybetmiş Mendelci olmayan Lysenkoizm teorilerine meydan okuyan, siyasi amaçlı bir rütbe indirilmesine tepkisiydi. Belyayev'in son yıllarda önemli bilimsel dergiler ve Sovyet kurumları tarafından modern genetiğin öncü isimlerinden biri olduğu doğrulandı.[3]

Ölümü

değiştir

Belyayev 1985 yılında kanserden öldü. Ölümünden sonra deneyi, 1999 tarihli bir dergi makalesiyle uluslararası dikkatleri üzerine çeken asistanı Lyudmila Trut tarafından sürdürüldü.[4][5]

2017 yılında doğumunun 100. yıldönümü onuruna Sitoloji ve Genetik Enstitüsü (Novosibirsk) yakınlarında "Dmitriy Belyaev ve Evcilleştirilmiş Tilki" heykeli inşa edildi. Evcilleştirilmiş tilki bilim adamına bir pençe verir ve kuyruğunu sallar. Konstantin Zinich, heykeltıraş (Krasnoyarsk): "Bir tilkiye ve bir erkeğe dokunmanın felsefesi yakınlaşmadır, nezakettir, tilkinin saldırganlığı yoktur - vahşiydi ve onu genetik olarak evcilleştirdi." [6] Açılışı Belyaev Konferansı 2017 kapsamında yapıldı.[7][8]

Seçili makaleleri

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c Wade, Nicholas (25 Temmuz 2006). "Nice Rats, Nasty Rats: Maybe It's All in the Genes". The New York Times. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2014. 
  2. ^ Goldman, Jason (6 Eylül 2010). "Man's new best friend? A forgotten Russian experiment in fox domestication". Scientific American. 27 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2014. 
  3. ^ Lantzas, Katie (2018). "Gone to the dogs". Distillations. Science History Institute. 4 (2): 44-47. 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 
  4. ^ Trut, Lyudmila N. (1999). "Early Canid Domestication: The Farm-Fox Experiment: Foxes bred for tamability in a 40-year experiment exhibit remarkable transformations that suggest an interplay between behavioral genetics and development". American Scientist. 87 (2): 160-169. doi:10.1511/1999.2.160. ProQuest 215262475. 
  5. ^ Nicholls, Henry (5 Ekim 2009). "My little zebra: The secrets of domestication". New Scientist. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  6. ^ "В Новосибирске открыли памятник ученому с доброй лисой". 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 
  7. ^ "Belyaev Conference, Novosibirsk, August 7-10, 2017". 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 
  8. ^ Orlov, Yuriy L.; Baranova, Ancha V.; Herbeck, Yuriy E. (December 2017). "Evolutionary Biology at Belyaev Conference – 2017". BMC Evolutionary Biology. 17 (Suppl 2): 260. doi:10.1186/s12862-017-1102-0. PMC 5751664 $2. PMID 29297302.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);

Dış bağlantılar

değiştir