Diller arası bilgi alımı

Diller Arası Bilgi Erişimi (CLIR), bilgi teknolojileri alanında kullanıcının sorgusunun dilinden farklı bir dilde yazılmış bilgilerin alınmasıyla ilgilenen bir alt alanıdır. Bu alandaki çalışmalar, kullanıcının bilgi ihtiyaçlarını bir dilde ifade ettiği ve sistemlerin ilgili belgeleri başka bir dilde bulup getirdiği durumları ele alır. Çoğu CLIR sistemi, farklı çeviri tekniklerini kullanarak bu işlemi gerçekleştirir.[1]

CLIR terimi, "dillerarası bilgi erişimi" olarak da bilinir ve bazen "dilötesi bilgi erişimi" veya "çok dilli bilgi erişimi" olarak adlandırılır. "Çok dilli bilgi erişimi" terimi genel olarak çok dilli koleksiyonlara erişimi sağlayan teknolojiyi ve bir dildeki materyali diğerine taşımak için kullanılan teknolojiyi ifade eder.[2]

CLIR, çeşitli tekniklere ayrılabilir:

  • Sözlük tabanlı CLIR teknikleri
  • Paralel derlem tabanlı CLIR teknikleri
  • Karşılaştırılabilir derlem tabanlı CLIR teknikleri
  • Makine çevirmeni tabanlı CLIR teknikleri

Çoğunlukla, insan dilindeki çeşitliliğin çeşitli mekanizmaları, bilgi erişim sistemleri için kapsam zorlukları yaratır: bir koleksiyondaki metinler ilgi duyulan bir konuyu ele alabilir ancak verilen bilgi ihtiyacının ifadesiyle eşleşmeyen terimler veya ifadeler kullanabilir. kullanıcı tarafından. Bu, tek dilli bir durumda bile doğru olabilir, ancak bu özellikle kullanıcıların hedef dili yalnızca bir dereceye kadar bilebildiği diller arası bilgi erişiminde doğrudur. CLIR teknolojisinin, hedef dilde zayıf ila orta düzeyde yetkinliğe sahip kullanıcılar için sağladığı faydaların, akıcı olanlara göre daha fazla olduğu bulunmuştur.[3] Specific technologies in place for CLIR services include morphological analysis to handle inflection, decompounding or compound splitting to handle compound terms, and translations mechanisms to translate a query from one language to another. CLIR ile ilgili ilk çalıştay Zürih'te SIGIR-96 konferansı sırasında düzenlendi.[4] 2000 yılından bu yana her yıl Çapraz Dil Değerlendirme Forumu (CLEF) toplantılarında çalıştaylar düzenlenmektedir. Araştırmacılar aynı zamanda farklı bilgi erişim sistemleri ve yöntemlerine ilişkin bulgularını tartışmak için yıllık Metin Erişim Konferansı (TREC)'nda bir araya geliyor ve konferans, CLIR alt alanı için bir referans noktası olarak hizmet ediyor.[5]

CLIR'in uygulama alanları çok çeşitlidir, bunlar arasında çok dilli arama motorları, sınır ötesi e-ticaret, küresel iş zekası ve akademik araştırma yer alır. CLIR, giderek daha bağlantılı ve çok dilli hale gelen dünyamızda iletişimi ve bilgi erişimini kolaylaştırmada önemli bir rol oynamaktadır.

CLIR üzerine araştırma ve geliştirme, çok dilli bilgi erişimine olan talebin artması ve dil teknolojilerindeki sürekli ilerlemelerle desteklenmektedir. CLIR teknikleri daha da sofistike hale geldikçe ve diller daha fazla birbirine entegre olduğunda, sorunsuz dillerarası bilgi erişiminin potansiyeli genişleyecek ve dil sınırlarının ötesinde daha fazla işbirliği ve bilgi alışverişi sağlanacaktır.

Referenslar değiştir

  1. ^ teknobot https://www.teknobot.com.tr/2022/12/25/diller-arasi-bilgi-erisimi-cross-language-information-retrieval/.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". nfon. 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  3. ^ Airio, Eija (2008). "Who benefits from CLIR in web retrieval?". Journal of Documentation. 64 (5). ss. 760-778. doi:10.1108/00220410810899754. [ölü/kırık bağlantı]
  4. ^ The proceedings of this workshop can be found in the book Cross-Language Information Retrieval (Grefenstette, ed; Kluwer, 1998) 0-7923-8122-X.
  5. ^ Olvera-Lobo, María-Dolores. "Cross-Language Information Retrieval on the Web." Handbook of Research on Social Dimensions of Semantic Technologies and Web Services(n.d.): 704-19. Web.