Devrimci Kadınlar Birliği

Devrimci Kadınlar Birliği veya Türkiye Devrimci Kadınlar Derneği, 1969 yılında kurulmuş bir kadın derneğidir.

Devrimci Kadınlar Birliği
Kuruluş1969
Kapanış1971
TürKadın Derneği
LiderSuat Derviş
Önemli kişilerNeriman Hikmet
Zehra Kosova

Kimilerine göre ilk kadın sendikası olan bu dernek[1], Türkiye'de sosyalist kadınların kurduğu ilk dernektir.[2][daha iyi kaynak gerekli] TKP bünyesinde kurulmuştur.[3]

Başkanlığını Suat Derviş'in yaptığı derneğin kurucuları arasında Neriman Hikmet, Zehre Kosova, Mediha Özçelik, Necla Özgür, Eflan Aytaç, Fikret Elbe ve Asiye Eliçin vardı.[4][5] Özellikle öldürülen solcu gençlerin ailelerinin kurduğu bu dernekle ilgili 2 Mart 1970 tarihinde Hukuk Fakültesi Öğrenci Temsilciliği’nde basın toplantısı düzenlemiştir.[6] Derneğin düzenlediği eylemler üzerinden kadın hareketinin annelik üzerinden politize olduğu iddia edilmiştir.[7]

Tüzüğü
“Türkiye’de emperyalizme, işbirlikçilerine, feodal mütegalibe kuvvetlerine karşı verilmekte olan Milli Demokratik Devrim Mücadelesini gerçekleştirmek için girişilecek olan bağımsızlık ve özgürlük savaşlarında, gerçek barışı dünyaya egemen kılmak için verilecek savaşlarda, insan eşitliğinin yurdumuzda yerleşmesi için verilecek savaşlarda, Türk kadınlarını bir araya toplamak, onların düşünce ve eylem birliğini kurarak halk kitleleri içinde, kadınların şerefli birer öncü durumuna gelmelerini sağlamaktır.”[8]

Derneğin ilk toplantısında Suat Derviş, o dönemde TKP'nin Genel Sekreteri olan Reşat Fuat Baraner'in eşi olarak tanıtılmış ve bunun üzerine "Ben yazar Suat Derviş’im, kimsenin karısı olarak yâd edilemem!" demiştir.[5]

Siyasal Bilgiler Fakültesi polis tarafından basılmış ve orada bulunan üyeleri derneğin iddiasına göre dövülmüş, sarkıntılık yapılmış ve tecavüz edilmiştir.[9]

12 Mart Muhtırası'nın ardından kapatılmıştır.[2]

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Suat Derviş: Kimsenin Karısı Olarak Yâd Edilemem". bianet.org. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  2. ^ a b Akkaya, Özlem (2018). Kadınların Sesi Dergisi Karikatürler"1970'lerin İkinci Yarısında Türkiye'de Sosyalizm ve Kadın". Egemia Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  3. ^ Altuntaş, Zeynep Berra (2023). "1975-1980 YILLARI ARASI ÇALIŞAN KADINLARIN HAK VE MÜCADELELERİ: KADINLARIN SESİ DERGİSİ MÜLAKATLARI". Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.  50. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  4. ^ "Konuştukça devleşen bir kadın: Neriman Hikmet • Kadın İşçi". www.kadinisci.org. 12 Ocak 2021. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  5. ^ a b "Kadının Sokaktaki İzi: Suat Derviş". 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  6. ^ "Öldürülen gençlerin aileleri dernek kurdu". 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  7. ^ "Türkiye'deki Sosyal ve Siyasal Değişimler Ekseninde Türk Kadını (1960-1980)", Cumhuriyet Erdemdir, Gençlerin Gözüyle Cumhuriyetin Yüzüncü Yılı, Paradigma Akademi Yayınları, s. 785  31. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  8. ^ "Unutturulan kadın Suat Derviş". www.gazeteduvar.com.tr. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  9. ^ "Türkiye Devrimci Kadınlar Derneği'nin Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin polisler tarafından basılması üzerine yayınladığı bildiri" (PDF). TÜSTAV. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.