Bursalı Ali Rıza Efendi

Bursalı Ali Rıza Efendi (1815-1905), Osmanlı döneminde Evkaf Nazırı (Vakıflar Bakanı)

Bursalı Ali Rıza Efendi 1815 yılında Bursa’da doğmuştur. Babası çeşitli sancak mutasarraflıklarında bulunmuş olan Sıdkızade Mehmet Şerif Ağa’dır. Soyu, anne tarafından Nakşibendi Şeyhi Mehmet Emin Agâh Efendi’ye dayanmaktadır. Arapça, Farsça okumuş ve hat sanatı üzerine çalışmıştır.

Memuriyete Bursa’da başlamış, 1835’de İstanbul’a gelerek merkezi hükûmette çeşitli görevler almıştır. Bu arada Sultan Abdülmecid’in 1844'te Marmara, Midilli ve Rumeli’ne seyahatlerinde maiyetinde bulunmuş, 1852’de Meclis-i Vâlâ üyeliğine atanmıştır. 1853’de Anadolu Harb Ordusu’nu teftiş için Erzurum’a gönderilmiştir. 1856’da önce Evkaf Nazırı (Vakıflar Bakanı), daha sonra bu bakanlığın adı değişince Hazine-i Hassa Nazırı olarak görev yapmıştır.

Sultan Abdülaziz döneminde de Meclis-i Vâlâ üyeliğine yeniden seçilmiş, Meclis-i Vâlâ’nın kaldırılıp Şûrâ-yı Devlet kurulduğunda Maliye Dairesi Başkanlığı’na, 1873'te Adliye Muhakemat Dairesi Başkanlığı’na, 1874'te Şûrâ-yı Devlet üyeliğine ve 1876’da Temyiz Mahkemesi üyeliğine atanmıştır. Sultan II. Abdülhamid döneminde Meclis-i Âyan üyeliğine seçilmiş ve 1896'da emekli olmuştur. 1905 yılında Üsküdar Doğancılar Yokuşu’ndaki aile evinde ölen Ali Rıza Efendi’nin cenazesi Selimiye dergâhına defnedilmiştir.

Tanınmış bir Mevlevi olan Bursalı Ali Rıza Efendi aynı zamanda iyi bir hattat olup, özellikle rık’a ve ta’lik yazılarında uzmanlaşmıştır. Ressam/hattat Murtazâ Elker ile araştırmacı eski Arşivler Genel Müdür Yardımcısı Selâhaddin Elker’in babası ve mimar Prof. Dr. Cüneyt Elker’in büyük dedesidir.

Kaynaklar

• İnal, M.K., “Son Hattatlar”, Maarif Basımevi, İstanbul, 1955
• Elker, C., “İstanbul’da Son Üç Gün”, Gölge Yayınevi, Ankara, 2015 (ISBN 978-605-66053-0-7)