Berikaoba
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Berikaoba (Gürcüce: ბერიკაობა) Gürcistan'da doğaçlama oynanan maskeli bir halk tiyatrosudur. Tiyatronun kökü, pagan geleneğindeki doğurganlık ve yeniden doğuş şenliğinden gelmektedir.[1] Kelime, Kartveli dillerin "çocuk" anlamına gelen ber (ბერ) sözcüğünden türemiştir. Berikaoba'nın sahneleri, açıkça erotik nitelikte olanlardan politik hicivlere ve sosyal protestolara kadar uzanıyor.[2][3]
| Berikaoba ბერიკაობა | |
|---|---|
 Bir Sovyet pulunda Berikaoba sahnesi | |
| Durumu | Aktivite |
| Türü | Festival |
| Ülke | Gürcistan |
| Etkinlik | Doğaçlama maskeli halk tiyatrosu |
Açıklama değiştir
Berikaoba tipik olarak, hayvan kılığına girmiş adamlardan, yani berikalardan oluşur. Gizemli bir ortam oluşturmak için kostümler ve maskeler hayvan derisinden yapılır. Hayvan kafatasları, kuyruklar, tüyler, boynuzlar, bal kabakları, kurdeleler ve çanlar sahneye renk katmak için kullanılır. Festival, köylülerin gizemli karakterler için oyuncu seçmesiyle başlar. Gayda (stviri) sesleri eşliğinde berika alayı, şarap, bal, yer, et ve ev sahiplerinden seçilen mağdurları toplamak için kapı kapı dolaşır. Alayın ana karakterleri Kekela (კეკელა) adında bir "gelin" ve bir dizi girişimin sonunda Kekelayı evliliğe ikna edebilen damattır. Evlilik, ufukta "Tatarlar"ın görülmesiyle bozulur, burada yüzyıllarca bölgeyi işgal eden komşu Müslüman birliklerine gönderme yapılmaktadır. Damat Tatarlar tarafından öldürülür ve insanlar Kekela’yı teselli eder, ona daha iyi bir koca vadederler. Berikalar, şifalı su, şifalı otlar ve minerallerin yardımıyla damatı yeniden canlandırmaya çalışırken, Kekela'nın kaçırılmasıyla ilgili haberler yayılmaya başlar. Bu haberleri duyan damat canlanır. Gelini kaçıranları kovalar ve gelini kurtarır. Performans uzun bir bayramla (supra) biter.[2][4]
Benzer bir gelenek, keenoba (ყეენობა, "Han" kelimesinden alınmış), Gürcistan'a saldıran düşmanları taşlar. Bu tiyatro, Rus İmparatorluğu memurları tarafından ilgi görmüş ve 19. yüzyılda Tiflis ile çevresinde popülerlik kazanmıştır.[5] Berikaoba geleneği, Gürcistan'ın Somut Olmayan Kültürel Mirasları listesine 2013 yılında eklenmiştir.[6][7]
| Wikimedia Commons'ta Berikaoba ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça değiştir
- ^ Burney, Charles Allen & Lang, David Marshall (1972), The Peoples of the Hills: Ancient Ararat and Caucasus, p. 224. Praeger
- ^ a b Strelkova, Ruso. "Georgia’s pagan carnivals cherish fertility". Georgia Today. 4 Nisan 2008. Erişim tarihi: 25 Mart 2011
- ^ Rice, Timothy; Porter, James & Goertzen, Chris (2000), The Garland Encyclopedia of World Music: Europe, vol. 8, p. 834. Garland Publishing, 0-8240-6034-2
- ^ Abakelia, Nino (2008), "The Spaciotemporal Patterns of Georgian Winter Solstice Festivals" 4 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Folklore 40: 101-116
- ^ Suny, Ronald Grigor (1994), The Making of the Georgian Nation, p. 90. Indiana University Press, 0-253-20915-3
- ^ "არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა" [Intangible Cultural Heritage] (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.
- ^ "UNESCO Culture for development indicators for Georgia (Analytical and Technical Report)" (PDF). EU-Eastern Partnership Culture & Creativity Programme. Ekim 2017. ss. 82-88. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.