Bahçelikışla Kalesi
Bahçelikışla Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.[1][2] Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kalesi olarak anılmaktadır.
Tarihçe
değiştirBahçelikışla Kalesi'nin bulunduğu Tao bölgesi Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan yerlerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak eski Osmanlı kayıtlarında Bahçelikışla adıyla bir köy geçmemektedir. Bununla birlikte günümüzde Bahçelikışla köyünün sınırları içinde yer alan Ureki (Örük) ve Kubadi (Kubat) eski kayıtlarda yer almıştır.[3] Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili'nin 1907 yılında verdiği bilgiye göre kale, kayaların çatlakları arasından çıktığı için "Geçüd Su" olarak anılan ve yaklaşık 4 metre genişliğindeki derenin bir kıyısında inşa edilmiştir.[1] Bahçelikışla Kalesi'nin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, içinde bir kilisenin bulunması, Osmanlı döneminden önce Gürcüler tarafından inşa edildiğini göstermektedir. Kaleden günümüze surlar ve kilise kalıntısı ulaşmıştır.[2]
Mimari
değiştirBahçelikışla Kalesi, köyün 500 metre doğusunda, ulaşılması zor bir kayanın üzerinde inşa edilmiştir. Ekvtime Takaişvili, 1907 yılında, kayaların yarıklarından çıkan derenin bir tarafında kalenin, diğer tarafında kulenin bulunduğunu yazmıştır.[1] Kalenin surları üzerinde yer aldığı kayanın kıyısı boyunca dolanır. Bu surlar günümüze kalan haliyle 7 metre yüksekliğe ulaşır. Kalenin kuzeydoğu kısmında yıkık halde tek nefli bir kilise bulunmaktadır. Yapının yuvarlak forma sahip apsisi ile bazı kısımları günümüze ulaşmıştır. Kabaca yontulmuş taşlar ve kireç harcıyla inşa edilmiş olan kilisenin duvar yüzeyleri görece iyi işlenmiş kırmızımsı taşlarla kaplanmıştır. Kilisenin ayrıca bir mezarlık kısmı bulunmaktadır.[2]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში), Tiflis, 1960, s.52". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024.
- ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 216. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 75. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2