Tzoibari Kalesi

Artvin Yusufeli Esendal Köyü Orta Çağ Gürcü Kalesi
(Armaşen Kalesi sayfasından yönlendirildi)

Tzoibari Kalesi (Gürcüce: წოიბარის ციხე) veya Zoybar Kalesi, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Esendal köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.[1][2] Bugün Esendal köyünün bir mahallesi olan eski Tzoibari (Zoybar) köyünde bulunduğu için bu adla bilinmektedir.

Tzoibari Kalesi
Harita
Genel bilgiler
DurumYıkıntılar
TürKale
Mimari tarzGürcü mimarisi
KonumEsendal, Yusufeli
Koordinatlar40°57′50″K 41°34′01″D / 40.96389°K 41.56694°D / 40.96389; 41.56694
Tamamlanma? Orta Çağ
Teknik ayrıntılar
MalzemeMoloz taş, kireç harcı

Tarihçe

değiştir

Tzoibar köyünün ve kalesinin bulunduğu Tao bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan yerlerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin Zoybar (زوٻبار) şeklinde kaydettiği bu yerleşim, 1835 yılında 41 haneden oluşan bir köydü. Tzoibari Kalesi, Parhali Çayı'nın bir kolu olan Arcivani Deresi'nin başlangıç kollarının birleştiği noktada yer alıyordu. Parhali vadisinden gelen tarihi bir yol Tzoibari köyünden geçerek Murgul vadisine ulaşıyordu. Gürcü idaresinden kalma Tzoibari Kalesi de bu tarihi yolu kontrol eden kalelerden biriydi.[3][4]

Tzoibari köyü ile Armaşeni köyü 1946 yılında birleştirilip Armaşen köyü kurulmuş, bu köyün adı 1959 yılında da Esendal olarak değiştirilmiştir. Bu isimlere istinaden Tzoibari Kalesi sonradan Armaşen Kalesi ve Esendal Kalesi olarak da adlandırılmıştır.[5]

Tzoibari Kalesi, Tzoibari köyünün yakında, yaklaşık 30 metre yükseklikte bir kayanın üzerinde moloz taşlar ve kireç harcıyla inşa edilmiştir. Kalenin surları, üzerinde yer aldığı kayanın dış hatları boyunca dolanır. Kale büyük ölçüde yıkılmış olup bugüne sadece doğudaki sur duvarları uzlaşmıştır. Bu duvarların yüksekliği 6 metreyi bulur. Kuzeyinde ana kayayla bütünlük sağlayan duvar kalıntıları mevcuttur. Tzoibari Kalesi'nin batı ucundaki sarnıç günümüze ulaşmıştır. İçi taş ve toprak dolu olan sarnıcın ebatları 1,5 x 1,6 metredir.[1][2][6]

Kaynakça

değiştir