Alp (mitoloji)

Alp (Osmanlıca: الپ, Çuvaşça: Улăп, Rusça: Улып, Tatarca: Alıp) – Türk ve Altay efsanelerinde ve masallarında genel olarak Cengaver anlamına gelen sözcük. Alıp veya Alpagut (Alpağut, Alpavut) da denir.

Anlam ve İçerik

Savaşçı, yiğit kişi, cesur, cesaretli, gözüpek anlamlarını barındırır. Orduya gerektiğinde katılan yarı milisleri de ifade eder. Hakanın yanında bulundukları yere göre farklı adlarla anılırlar. Dağların çok yüksek yamaçlarıdan yetişen bir bitkiye Alpyıldızı adı verilmesi tesadüf olmayıp, bu ismin yücelik içeren saygınlığı ile alakalıdır. Alplar, Hakanın yanında bulundukları yere göre farklı adlarla anılırlar.

1. Çoro (Sağ yanında bulunanlar)
2. Yoro (Sol yanında bulunanlar)

Ayrıca; Alperen, savaşçı derviş demektir. Tanrının buyruğuna uyarak onun uğrunda savaşır. Savaşlarda titizlikle uydukları insani kuralları vardır. Alpkız ise savaşçı kadın anlamına gelir. Dede Korkut öykülerinde adları geçer. Anadoluda yaşamış olan Amazon adlı kadın savaşçılar olduğunu iddia edilir.

Etimoloji

(Al) kökünden türemiştir. Almak kökünden gelir. Alpımak fiili saygı göstermek, hürmet etmek demektir. Alba sözcüğü Moğolcada görev anlamına gelir ve bu mana ile de bağlantılı olabilir. Eski Türkçe Alp kökü savaş, güçlük, zorluk gibi anlamları bünyesinde barındırır.

Kaynakça

• Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

• Alpamış
• Alp Er Tunga