2014 Ukrayna'daki Rus sabotaj faaliyetleri

Ukrayna'daki Rus sabotaj faaliyetleri, yerel Rus etki ajanları, Rus yanlısı ayrılıkçılar, Rusya'da eğitilmiş siyasi turistler, Rus sabotajcıları ve Federal Güvenlik Servisi görevlilerinin yardımıyla Ukrayna'da Rus özel servisleri tarafından planlanan, organize edilen ve Şubat 2014'ün sonlarına kadar uygulanan bir dizi eylemdir.[1][2] Rus sabotajlarının genel amacı Onur Devrimi'nden sonra Ukrayna'daki siyasi durumu istikrarsızlaştırmak, etnik ve bölgeler arası çatışmaları kışkırtmak, Donbas'taki Rus ayrılıkçı güçlerini güçlendirmektir. Bu yıkıcı eylemler, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü enformasyon savaşının ve doğrudan askerî saldırganlığın (Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhak edilmesi) bir parçasıdır.

Harkiv Belediye Meclisi üzerinde dalgalanan Rus bayrağı.

Doğu'daki yıkıcı faaliyetler, "Rus Baharı" olarak adlandırılan 2014'te Ukrayna'da Rusya yanlısı protestoların arka planında özellikle daha da şiddetli hâle geldi.

Arka plan değiştir

Rusya, bu olaylardan çok daha önce Doğu ve Güney Ukrayna topraklarını kendi devletinin bir parçası olarak görüyordu. 2013 yılında bir Rus vatandaşı, doğum geri olarak gizemli Kırım Cumhuriyeti'nin gösterildiği ve bu cumhuriyetin Rusya'nın bir parçası olarak belirtildiği bir yabancı pasaport aldı.[3] 13 Ağustos 2015'te Litvanya Dışişleri Bakanlığı, kişinin doğum yerinin Rusya'nın Odesa bölgesi olduğunu gösteren 2011'de basılmış bir Rus pasaportunun bir sayfasını yayımladı.[4]

The Financial Times'a göre Rusya, Ukrayna'nın bilgisayar sistemlerine sızmak için 2010'dan beri Snake virüsünü kullanıyor.[5]

Bölgesel devlet idarelerinin ele geçirilmesi değiştir

 
Odesa'daki Rusya yanlısı protestocuların çadırları

Rus birlikleri tarafından işgalin başlamasının ardından, Şubat-Mart 2014'te, doğu ve güney bölgelerinde Rus ve Sovyet bayrakları altında ayrılıkçı mitingler ve bölgesel devlet idarelerine el koymalar gerçekleşti.[6]

1 Mart'ta Rusya'dan gelen güçler ve yerel Rusya yanlısı protestocular, yetkililerin çoktan terk ettiği Donetsk Bölgesel Devlet İdaresi binasını ele geçirdi.[7] Aynı gün Harkiv Bölge Devlet İdaresi de ele geçirildi, 106 kişi yaralandı. Güney Ukrayna'nın bölgesel merkezlerinde de benzer mitingler gerçekleşti. Federalleşme ve ikinci devlet dili için Odesa'da da binlerce Rusya yanlısı miting düzenlendi.[8]

Ukrayna'daki Rus beşinci kolu değiştir

Rusya'nın Ukrayna'daki beşinci kolu oldukça büyük, şeffaf ve örtülü hareketleri ve Ukrayna karşıtı duruşa sahip aktivistleri içeriyor.[9][10][11][12][13][14][15] En etkili kuruluşlar ise şunlardır:

Gözaltılar değiştir

 
2014 baharında Harkiv'deki ana gösterilerin haritada gösterimi

Mart 2014'te Rusya'dan gelen 4 sabotajcı gözaltına alındı. Bu vatandaşlar sabotaj grupları oluşturmak için Ukrayna'ya gelen bir Rus vatandaşı, bir Rus askerî istihbarat subayı, Rus Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Ana İstihbarat Müdürlüğü personeli ve bir Transdinyesterli KGB kaptanından oluşuyordu.[16][17][18][19][20]

Nisan 2014'te Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) en az 13 sabotajcıyı tutukladı. Çoğu, Rus özel servislerinin görevlerini yerine getirdiklerini itiraf etti.[21][22][23] 11 Nisan'da Herson bölgesinde sabotaj grupları ve 14 Nisan'da doğuda çatışmayı kızıştırmaya çalışan Rus GRU görevlileri gözaltına alındı.[24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34]

Mayıs 2014'te 8 sabotajcı gözaltına alındı. Harkiv bölgesindeki bir grup aşırılık yanlısı ve Rus gizli servislerinin paralı askerleri haline gelen Odesa sakinleri ifşa oldu ve faaliyetleri durduruldu.[35][36][37][38]

Haziran 2014'te 6 sabotajcı daha ifşa edilerek gözaltına alındı.[39][40][41][42][43][44]

Temmuz 2014'te SBU, Donetsk ve Odesa'da 3 sabotajcıyı tutukladı ve sabotajcı grupları açığa çıkardı.[45][46][47][48]

20 Ekim 2014'te Rus gizli servislerinin planıyla hareket eden ve Ukraynalı üst düzey yetkililere yönelik terör eylemleri gerçekleştirecek olan grup deşifre oldu.[49]

Kasım 2014'te, kolluk kuvvetleri bir silah deposu buldu ve Donetsk bölgesindeki Rus özel servisleri için bilgi araştıran iki Ukrayna vatandaşını tutukladı.[50][51]

Kaynakça değiştir

  1. ^ "СНБО заявил о срыве крупной антиукраинской операции в 8 областях". LIGA (Rusça). 16 Mart 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  2. ^ "Вашингтон знає, хто готував і платив сепаратистам за заворушення на Сході України". ТСН.ua (Ukraynaca). 8 Nisan 2014. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  3. ^ "РФ еще в декабре 2013 года называла Крым частью России (документ)". www.unian.net (Rusça). 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  4. ^ "МЗС Литви показало російський паспорт, в якому Одесу приписали до РФ". www.eurointegration.com.ua. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  5. ^ "Новости мира. Последние новости и события в мире | LIGA.net". news.liga.net. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  6. ^ "Російський прапор на будівлі Харківської облдержадміністрації встановив мешканець Москви | УКРІНФОРМ". 10 Mart 2014. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  7. ^ "На митинге в Донецке требовали федерализации страны". podrobnosti. 1 Mart 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  8. ^ Gazeta.ua (1 Mart 2014). "В Одесі з битами і палицями зібралися на мітинг за федералізацію і "другу державну"". Gazeta.ua (Ukraynaca). 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023. 
  9. ^ "Іван Діяк. П'ята колона в Україні: загроза державності". Велика рідня. 29 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  10. ^ "Російська "п'ята колона" просить суд заборонити Януковичу підписувати угоду про асоціацію з ЄС". tyzhden.ua (İngilizce). 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  11. ^ "Онлайн казино України 2021 Ξ Інтернет-казино на гроші". www.gazeta.lviv.ua. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  12. ^ "1+1 video: Популярні серіали, шоу та ТВ онлайн". 1+1 video (Ukraynaca). 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  13. ^ "Майдан. Статті. "П'ята колона"". maidan.org.ua. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  14. ^ "DeluXe Host - 100MB Free Webspace - Home". dhost.info. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  15. ^ "ХТО ПРОВОКУЄ НАЦІОНАЛІЗМ І КСЕНОФОБІЮ В УКРАЇНІ". universum.lviv.ua. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  16. ^ "За місяць СБУ викрила щонайменше вісім фактів шпигунства та підготовки диверсій в Україні". tyzhden.ua (İngilizce). April 2014. 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  17. ^ "РФ має намір направляти в Донецьку область диверсійні групи - СБУ". www.unian.ua (Ukraynaca). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  18. ^ "Прикордонники затримали на Херсонщині російського шпигуна-чеченця (оновлено)". 5 канал (Ukraynaca). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  19. ^ "СБУ затримала російського шпигуна". LIGA (Ukraynaca). 20 Mart 2014. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  20. ^ "В Україні затримали шпигуна з Придністров'я – СБУ". Радіо Свобода (Ukraynaca). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  21. ^ "СБУ зловила двох російських шпигунів, які планували викрасти кандидата у президенти". Зеркало недели | Дзеркало тижня | Mirror Weekly. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  22. ^ "СБУ затримала диверсанта з Головного розвідуправління РФ (фото)". LB.ua. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  23. ^ "СБУ затримала 22-річну російську шпигунку з вогнепальною зброєю". ТСН.ua (Ukraynaca). 9 Nisan 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  24. ^ "У Херсоні затримали шпигунку Росії, яка розстріляла українців". politics.segodnya.ua (Ukraynaca). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  25. ^ "Затримано 23-річну російську шпигунку Багіру, яка збурювала Миколаїв і Херсон (+фото)". ФАКТИ ICTV (Ukraynaca). 9 Nisan 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  26. ^ "СБУ: затримали диверсанта, який планував захоплення Каховської ГЕС". Радіо Свобода (Ukraynaca). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  27. ^ "На кордоні затримали диверсанта, який виконував завдання ФСБ". BBC News Україна (Ukraynaca). 10 Nisan 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  28. ^ "На Чернігівщині поблизу зенітно-ракетної частини затримали диверсанта". tyzhden.ua (İngilizce). 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  29. ^ "Парубій: Українські спецслужби затримали офіцерів ГРУ, які діяли в Україні". Українська правда (Ukraynaca). 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  30. ^ "СБУ ПЕРЕХОПИЛА РОЗМОВУ СЕПАРАТИСТІВ ІЗ ЇХНІМ РОСІЙСЬКИМ КЕРІВНИЦТВОМ". Українська правда (Ukraynaca). 1 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  31. ^ "В Україні заарештовано понад 20 офіцерів ГРУ РФ - Наливайченко". www.unian.ua (Ukraynaca). 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  32. ^ "В Україні затримано 23 російських шпигунів - ЗМІ". Українська правда (Ukraynaca). 24 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  33. ^ "СБУ затримала двох зрадників України". www.unian.ua (Ukraynaca). 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  34. ^ "СБУ викрила російського вербувальника з ФСБ". Українська правда (Ukraynaca). 21 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  35. ^ "СБУ повідомила про затримання диверсантів у Харкові". BBC News Україна (Ukraynaca). 1 Mayıs 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  36. ^ "Затримані озброєні терористи. Їх готували в Росії". Українська правда (Ukraynaca). 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  37. ^ "Терористи планували захопити Бердянськ і Миколаїв у день виборів | УКРІНФОРМ". 29 Mayıs 2014. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  38. ^ "СБУ затримала диверсантів, які стали найманцями російських спецслужб". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  39. ^ "На Луганщині прикордонники затримали російського диверсанта". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  40. ^ "СБУ затримала у Миколаєві диверсанта, який мав пошкодити літаки". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  41. ^ "Українські прикордонники затримали диверсантів з Росії". ТСН.ua (Ukraynaca). 24 Haziran 2014. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  42. ^ "Українські прикордонники затримали двох російських диверсантів". ipress.ua (İngilizce). 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  43. ^ "СБУ затримала диверсанта, який мав обстріляти сигнальними ракетами посольство Польщі". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  44. ^ "У Миколаєві затримали російського диверсанта, який планував вибух в аеропорту". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  45. ^ "Служба безпеки України". 4 Mart 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  46. ^ "СБУ затримала диверсантів, які планували захопити владу в Одесі". tyzhden.ua (İngilizce). 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  47. ^ "СБУ затримала керівника диверсантів, який займався підривною діяльністю в Україні". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  48. ^ "На Донеччині СБУ викрила диверсантів, які співпрацювали з російськими спецслужбами". tyzhden.ua (İngilizce). 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  49. ^ "Спецслужби РФ хотіли у день виборів підірвати літак, обстріляти Кабмін і ЦВК - СБУ". Українська правда (Ukraynaca). 15 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  50. ^ "skrypin.ua - YouTube". www.youtube.com. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  51. ^ "Прикордонники затримали на Харківщині російського танкіста, який їхав до терористів". tyzhden.ua (İngilizce). 28 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023.