İran-Türkmenistan sınırı
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
İran-Türkmenistan sınırı 1.148 km (713 mil) uzunluğundadır ve Hazar Denizi'nden Afganistan ile olan gezi noktasına kadar uzanır.[1] Türkmen başkenti Aşkabat bu sınırın sadece 15 mil kuzeyindedir ve Meşhed (İran'ın ikinci büyük şehri) bunun 47 mil güneyindedir.
Açıklama değiştir
Sınır, Türkmen kasabası Esenguli'nin hemen güneyindeki Hazar sahilinde başlar. Daha sonra, 50 km (31m) boyunca çorak tuz düzlükleri boyunca bir dizi düz çizgide doğuya doğru karaya gider ve rotası Çat adındaki Türkmen köyünün hemen güneyindeki bir noktaya kadar 124 km (77m) boyunca izlediği Atrek nehrine ulaşır.[2] Sınır daha sonra kara yoluyla doğuya/kuzeydoğuya doğru Kopet Dağ sıradağları boyunca 151 km (94m) boyunca devam eder ve ardından 41 km (26m) boyunca izlediği Sumbar nehrine ulaşır.[2] Daha sonra, İran'ın Chahchaheh köyünün yakınına kadar 455 km (283m) boyunca geniş bir güneydoğu yayı çizerek dağ sırtları boyunca karada devam eder.[2] Buradan kabaca düz bir hat çizerek 77 km (48m) Harirud nehrine (Türkmen dilinde Tedzhen) kadar uzanır ve rota güneyde 120 km (75m) Afgan gezi noktasına kadar takip eder.[2]
Türkmen tarafında Aşkabat civarındaki merkez bölüm dışında, yakın sınır bölgesi büyük ölçüde ıssızdır; sınırın bu bölgesi ve batı kesimi kabaca otoyollarla paraleldir. Trans-Hazar Demiryolunun Türkmen kesimi de, Lotfabad civarında sınırın yarım mil kuzeyinden daha az gelen, orta kesimdeki sınıra kabaca paraleldir. İran tarafında, sınırın yaklaşık 50 mil güneyinde, Gorgan, Bojnurd ve Meşhed kasabalarını birbirine bağlayan ana otoyollar ve kuzeydeki küçük kasabaları birbirine bağlayan yollar bulunuyor.
Tarih değiştir
Sınır, Rusya'nın Orta Asya'yı fethinden ve 1865-68'de Kokand Hanlığı ve Buhara Emirliği'ni ilhak etmesinden sonra büyük ölçüde 19. yüzyılda mevcut şeklini alan eski İran-SSCB sınırından miras alındı. 1869'da İran ve Rusya, Atrek nehrinin aralarındaki sınır olacağı konusunda anlaştılar.[2][3] Bu sınır teyit edildi ve daha sonra Rusların Türkmen topraklarına daha fazla ilerlemesini takiben 1881'de doğuya Aşkabat civarına ve ardından 1893'te Afganistan sınırına kadar uzandı; sonraki yıllarda bu sınırın çeşitli başka sınırlamaları meydana geldi.[2][3] 1954-57 döneminde, İran ve SSCB (şimdiki gibi), Hazar Denizi'nin daralması nedeniyle o zamandan beri değişen Atrek delta bölgesi de dahil olmak üzere ortak sınırlarını daha net bir şekilde çizmeye karar verdiklerinde, daha küçük değişiklikler yapıldı.[2]
Kaynakça değiştir
- ^ CIA World Factbook - Iran, 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Eylül 2018
- ^ a b c d e f g International Boundary Study No. 25 - Iran-USSR Boundary (PDF), 28 Şubat 1978, 15 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 15 Eylül 2018 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "auto" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Encyclopædia Iranica – Border with Russia, 15 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Eylül 2018