Üst yönetim bilgi sistemi

Üst yönetim destek sistemi, olarak da bilinen üst yönetim bilgi sistemi,[1] karar verme gereksinimlerini ve üst düzey yönetsel bilgiyi destekleyen ve kolaylaştıran Yönetim bilişim sisteminin bir parçasıdır. Organizasyonel amaçlar için, konu ile ilgili iç ve dış bilgiye kolay erişim sağlar. Yaygın olarak karar destek sisteminin özelleşmiş bir biçimi olarak göz önüne alınmıştır.[2]

Üst yönetim bilgi sistemi, grafiksel gösterimler ve kullanımı kolay Kullanıcı arayüzü olarak vurgulanır. Bunlar, güçlü raporlama ve özetten detaya geçiş kabiliyeti sunar. Genellikle, üst yönetim bilgi sistemleri, önemli değişkenler içindeki üst seviye yönetsel analize, kıyaslamaya ve ilgi çekici eğilimlere yardım eden işletme genelini kapsayan karar destek sistemleridir, böylece onlar problemleri, fırsatları tanımlayabilir ve performansları gözleyebilirler. Üst yönetim bilgi sistemleri ve bilgi depolama teknolojileri piyasa içerisinde gittikçe birbirlerine yaklaşmaktadır.

Son yıllarda, üst yönetim bilgi sistemleri terimi İş zekasının lehine olacak şekilde popülerliğini kaybetmiştir.

Tarih değiştir

Bilindiği üzere, üst yönetim bilgi sistemleri merkezi bilgisayar destekli programlardı. Amaç, bir şirketin verilerini saklamak ve mutlaka bilgisayarlarla tanışmayan pazarlama yöneticileri, genel müdürler gibi karar vericilere pazar araştırma istatistikleri ya da satış performansı sunmaktı. Üst düzey yönetici ihtiyaçlarını yerine getirmek için, öne çıkan bilgi olan bilgisayar uygulamalarını gelişmek amaçlanmıştır. Genellikle, üst yönetim bilgi sistemleri tüm şirket verileri olmaksızın yalnızca üst seviye karar verilerinin desteklenmesini sağlar.

Bugünlerde, üst yönetim bilgi sistem uygulamaları sadece tipik kurumsal hiyerarşi içindekileri değil, aynı zamanda kurumsal düzey seviyesinin altında olanları da kapsar. Müşteriye servis veren bazı firmalarda olduğu gibi, en yeni bilgi sistem girişimlerini benimsemişlerdir, çalışanlar kararlar vermek için ilgili bilgileri sisteme tanıtır ve şirket verilerine erişmek için kendi kişisel bilgisayarlarını kullanabilirler. Bu düzenleme kurumsal düzeyde üst ve alt için bilgi sağlar.

Bileşenleri değiştir

Üst seviye bilgi yönetim sistem bileşenleri genel anlamda sınıflandırıldığı gibidir:

  • Donanım
  • Yazılım
  • Kullanıcı arayüzü
  • Telekomünikasyon

Donanım değiştir

Bir üst yönetim bilgi sistemi çevresi için Bilgisayar donanımı hakkında konuşulduğu zaman, bizler yönetsel ihtiyaçların konuşulduğu zaman donanıma odaklanmalıyız. Yönetim, donanımı seçmeden önce öncelikleri ortaya koymak zorunda ve yönetsel ihtiyaçları tanımlanmak zorundadır. Genel bir üst yönetim bilgi sistemleri için temel donanım gereksinimleri dört bileşen içermektedir:

  1. Veri giriş cihazları. Bu cihazlar yönetsel giriş, doğrulama ve güncelleme verilerine doğrudan imkân verir
  2. Merkezi işlem birimi (CPU), çok önemlidir çünkü diğer bilgisayar sistem bileşenlerini kontrol eder
  3. Veri depolama dosyaları. Yönetici yararlı işletme bilgilerini kaydetmek için bu bölümü kullanabilir ve bu bölüm ayrıca tarihsel işletme bilgilerini kolayca araştırmak için yöneticiye yardım eder.
  4. Çıktı aygıtları yöneticiye kaydetmek ya da okumak için, sürekli kayıt ya da görsellik sağlar. Bu aygıt, görsel çıktı aygıtı yerinedir örneğin monitör ya da yazıcı

Buna ek olarak,  yerel alan ağları (LAN), ile birçok üst yönetim bilgi sistemi ürünleri, ağa bağlı iş istasyonları için kullanılabilir hale gelmiştir. Bu sistemler daha az pahalı bilgisayar donanımına ve daha az desteğe ihtiyaç duyarlar. Ayrıca, daha fazla şirket kullanıcısı için, üst yönetim bilgi sistemi bilgi erişimini arttırırlar.

Yazılım değiştir

Etkili bir üst yönetim bilgi sistemi için uygun yazılımı seçmek hayati öneme sahiptir. Bu yüzden yazılım bileşenleri ve bir sistem içine verilerin nasıl entegre edileceği çok önemlidir.Genel bir üst yönetim bilgi sistemi dört yazılım bileşeni içerir:

  1. Metin işleme yazılımı-dokümanlar genellikle metin tabanlıdır.
  2. Veri tabanı-çeşitli satıcılara özgü ve açık bilgisayar platformlarındaki heterojen veri tabanları, yöneticilerin hem iç hem de dış verilere erişmesine yardımcı olur.
  3. Grafiksel taban-grafikler, yöneticiler için görsel bilgi içinde metin ve istatistikleri birime dönüştürebilir. Genellikle grafik çeşitleri, zaman serili grafikler, Serpilme diyagramı, haritalar, hareketli grafikler, sıralı grafikleri, kıyaslamalı yönlü çizgeler gibidir. (örneğin, çubuk grafikler)
  4. Model tabanı-üst yönetim bilgi sistem modelleri rutin ve özel istatistiksel, finansal ve diğer nicel analizler içerir.

Kullanıcı arayüzü değiştir

Bir üst yönetim bilgi sistemi konu ile ilgili etkili bilgiye erişmede etkili olmak zorundadır, bu yüzden  Kullanıcı arayüzü çok önemlidir. Ara yüzlerin birçok çeşidi, üst yönetim bilgi sistemleri yapısı için kullanışlı olabilir, örneğin programlanmış raporlar, sorular/cevaplar, menülerle çalıştırılan, komut dili, doğal dil, girdi/çıktı gibidir.

Telekomünikasyon değiştir

Sorumluluğu dağıtma, firmalardaki şimdiki eğilimdir, telekomünikasyonlar ağ tabanlı bilgi sistemi içinde önemli bir rol oynayacaklardır. Bir yerden diğer yere iletilen veri güvenli bir ağ kurulumu için çok önemli olmuştur. Buna ek olarak bir üst yönetim bilgi sistemi içindeki telekomünikasyonlar, dağıtılmış veriye gerekli olan erişimi hızlandırabilir.

Uygulamalar değiştir

Üst yönetim bilgi sistemleri, yöneticilere kullanıcı tanımlı kıstaslara göre veriyi bulmalarına ve bilgi tabanlı anlayışı anlamalarına yardım eder. Geleneksel bir Yönetim bilişim sistemi sunumu aksine, üst yönetim bilgi sistemi çok önemli ve seyrek kullanılan veri arasındaki ayrım yapabilir ve yöneticiler için farklı anahtar kritik faaliyetleri izleyebilir, eğer firma bu kurumsal amaç için buluşursa, her ikisi de değerlendirme için faydalıdır. Bu avantajları kavradıktan sonra, insanlar birçok alanda üst yönetim bilgi sistemlerini uygulayabilir, özellikle, üretim, pazarlama ve finans bu alanlardır.

Üretim değiştir

Üretim, ham maddenin bitmiş ürüne satış için dönüşümüdür, ya da üretimdeki ara süreçler, ya da yarı işlenmiş ürünlerin son işlemidir. Bu ikincil üretimin ve endüstrinin büyük bir koludur. Üretim işlem kontrolü, günlük işlemlere odaklanır ve bu sürecin ana fikri etkenlik ve verimdir.

Pazarlama değiştir

Bir organizasyon içinde, Pazarlama yöneticilerinin görevi, daha etkili bir gelecek yaratmak için mevcut pazarlama kaynaklarını yönetebiliyor olmaktır. Bunun için, onların bir projenin belirsizlikleri ve riskleri hakkında karar vermeleri gerekmektedir ve bunun şirket üzerinde kısa ve uzun dönem etkileri vardır. Etkili pazarlama kararları almaları için pazarlama yöneticilerini destekleyici bir üst yönetim bilgi sistemi uygulanmalıdır. Üst yönetim bilgi sistemi, geçmiş satışlar ile satış tahminlerini kıyaslamak için piyasa yönetimine izin vererek, satış tahminlerini öngörür. Üst yönetim bilgi sistemi ayrıca ürün fiyatı için yatırım analizi içinde bulunan bir yaklaşım sunar. Piyasa yönetimi, rekabete bağlı olarak, ücretlendirme ile ürün kalitesi ilişkisi ile ilgili fiyat tahmini yapabilir. Özet olarak, üst yönetim bilgi sistemi yazılım paketi, pazarlama yöneticisinin satış verileri, toplam hesaplar, ortalamalar, değişimler, varyanslar, oranlar gibi verilerin performans denetimini ustalıkla yönetmesine olanak sağlar.

Finans değiştir

Finansal analiz firmalar için bugünlerde en önemli adımlarından bir tanesidir. Üst yöneticilerin, sermaye yatırım kararları almak ve eğilimleri tahmin etmek için nakit akış analizini ve finansal oranları kullanmaları gerekmektedir. Bir üst yönetim bilgi sisteminin işlevi, performans raporlama kontrolü ile bütçeleme ya da planlamayı birleştirmektir ve bu durum finans yöneticileri için fazlasıyla faydalıdır. Üst yönetim bilgi sistemi, finansal performans izlenebilirliği, maliyet standartlarını önemini fark etmek ve tüm yönetim seviyesi için bilginin niteliksel gelişimi içinde esnek bütçeleme sağlar.

Avantajları ve dezavantajları değiştir

Üst yönetim bilgi sisteminin avantajları değiştir

  • Üst seviye yöneticilerin kullanımı açısından kolaydır, kapsamlı bilgisayar deneyimi gerekli değildir.
  • Şirket özet bilgisinin çıkışını tam zamanında sağlar.
  • Bilgi en anlaşılır şekildedir.
  • Üst yönetim bilgi sistemi, bilginin çıkışını tam zamanında sağlar. Yönetim, kararları en hızlı şekilde alır.
  • İzleme bilgilerini geliştirir
  • Karar vericiler için etkinlik sunar.

Üst yönetim bilgi sisteminin dezavantajları değiştir

  • Sistem bağımlı
  • Sınırlı işlevsellik, tasarım
  • Bazı yöneticiler için bilgi yüklemesi
  • Ölçmesi zor faydalar
  • Yüksek uygulama maliyetleri
  • Sistem yavaş, büyük ve yönetilmesi zor olabilir
  • Veri yönetimi için iyi iç işlemler gerekir
  • Daha az güvenilir ve daha az güvenli veriye yol açabilir
  • Küçük bir şirket için aşırı maliyet

Gelecek trendler değiştir

Üst yönetim bilgi sistemlerinin geleceği, merkezi bilgisayar sistemleri ile sınırlı değildir. Bu eğilim de bağımsız yöneticiler farklı bilgisayar işletim sistemini öğrenir ve büyük ölçüde uygulama maliyenin düşürür. Çünkü bu eğilim, mevcut yazılım uygulamaları kullanımı içerir, yöneticiler üst yönetim paketi içinde yeni ya da özel bir dil öğrenmeye gerek duymazlar.

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Executive Support System (ESS)". Techopedia.com. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2016. 
  2. ^ Power, D. J., Decision Support Systems: Concepts and Resources for Managers, Greenwood/Quorum, 2002.

Dış bağlantılar değiştir