Yehoahaz (Yehuda)
- Aynı ismi taşıyan İsrail Kralları için bkz. Yehoahaz (İsrail) ve Şallum (İsrail).
- Diğer Yehuda Kralı için bkz. Ahazya (Yehuda).
Yehoahaz (veya Jehoahaz) (İbranice: יְהוֹאָחָז "YHVH tutundu"; Yunanca: Ιωαχαζ Iōakhaz; Latince: Joachaz) Yoşiyahu'nun oğlu ve ardılı, Yehuda Krallığının 3 ay süreyle kralı; Annesi Livnalı Yeremya'nın kızı Hamutal'dı.[1] MÖ 633/632'de doğduğunda ismi Şallum'du.[2] Kardeşi Yehoyakim'den iki yaş genç olmasına rağmen 23 yaşında Yehoahaz ismiyle tahta geçti.[3] Firavun II. Neko tarafından tahttan indirilene kadar 3 ay süreyle krallık yaptı[4] ve en sonunda Mısır'a esarete gönderildi.
Babası Yoşiyahu'nun tavsiyelerine kulak asmadı.[5][6]
Hem William F. Albright hem de E. R. Thiele, Yehoahaz'ın kral olduğu yılın MÖ 609 yılı olduğunu belirtmektedir,[7] bu da doğum yılını MÖ 633/632 yapmaktadır. Yehoahaz, sürgünde ölen ilk Yehuda kralıdır.
Mısır ile savaş değiştir
Asurlulara destek olmak için, II. Neko, MÖ 609'un baharında Babil ile savaştı. Ordularını, Via Maris üzerinden Suriye'ye soktu, yolda Filisti ve Şaron düzlüklerinden ve Yezreel (Emir) Vadisi'nden geçti. Megiddo'da, Babil yanlısı Yoşiya önderliğindeki Yehuda ordularınca yolu kapandı. Çıkan savaşta Yoşiya öldürüldü.[8][9] Asurlularla müttefikleri Mısırlılar Babillilerle Harran'da çatıştı. Babil Tarihçesine göre savaş MÖ 609'da Tamuz (Temmuz/Ağustos) ile İlul (Ağustos/Eylül) ayları arasında gerçekleşmiştir. Dolayısıyla Yoşiya ya MÖ 609'un Tamuz ayında ya da bundan bir ay evvel Mısırlılar Harran'a ulaşmaya çalışırken ölmüştür.[10] Yehoahaz Tamuz ayında başa geçtiğine göre Yoşiya'nın bu ayda ölmüş olması muhtemeldir.
Neko, II. Asuruballit'in Asur ordularıyla birlikte Babil'e karşı seferine devam etti, Fırat'ı geçip Harran'ı kuşattılar fakat ele geçiremediler. Kuzey Suriye'ye geri çekildiler ve Asur İmparatorluğu çöktü.
Babil seferinden geri dönen Neko, yolda, yanlış tarafı destekleyen Yehudalılarla savaştı. Burada Yoşiya'nın yerine Yehoahaz'ın tahta geçtiğini gördü. Neko Yahoahaz'ı tahttan edip yerine abisi Eliakim'i Yehoyakim ismiyle tahta geçirdi. Yehuda'ya 100 talant gümüş ve miktarı bilinmeyen miktarda altın haraç ödemesini empoze etti. Yehoahaz'ı esiri olarak Mısır'a götürdü ve Yehoahaz orada öldü.[1][11][12]
Yehoahaz
| ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Yoşiyahu |
Yehuda Kralı MÖ Tamuz - Tişri 609 |
Sonra gelen Yehoyakim |
Kaynakça değiştir
- ^ a b "2 Krallar 23:31". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ "1 Tarihler 3:15". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:36". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:31-34". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 23:32". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ "Yeremya 22:15-16". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257, 217.
- ^ "2 Krallar 23:29". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 35:20-24". 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ Ibid., 182, 184-185.
- ^ Philip J. King, Jeremiah: An Archaeological Companion (Westminster John Knox Press, 1993), page 20.
- ^ "2 Tarihler 36:1-4". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.