Vredefort Kubbesi

UNESCO tarafından dünya mirası olarak ilan edilmiş asteroid

Vredefort Krateri ya da Vredefort Kubbesi, oluştuğu anda sahip olduğu 300 kilometrelik genişliği ile kayıt altına alınmış olan en büyük çarpma krateridir.[1][2] Kraterden geriye kalan kısımlar, günümüz Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Özgür Devlet ilinde yer almaktadır ve adını yakınlarında yer aldığı Vredefort kasabasından almaktadır. Kraterin kendisi aradan geçen uzun zamandan dolayı aşınmış olsa da, Vredefort Kubbesi adı ile anılan bölgedeki jeolojik kalıntılar dikkat çekmektedir. Jeolojik özelliklerindeki benzersizlikler nedeniyle, 2005 yılında Vredefort Kubbesi, UNESCO tarafından Dünya mirası olarak ilan edilmiştir. 10-15 kilometre çapında olduğu tahmin edilen asteroid, dünyanın karşılaştığı en büyük çarpışmalardan birisine neden olmuş ve 300 kilometre çapındaki bu krateri meydana getirmiştir.[3]

Vredefort çarpma yapısı
Vredefort Kubbesi
Üzerinden geçen Vaal nehri ile birlikte Vredefort Kubbesi (ortada); Landsat 8 ile uzaydan görüntülendi, 27 Haziran 2018
Çarpma krateri/yapısı
GüvenirlikOnaylanmış
Çap170-300 km (110-190 mi) (tahmini eski krater çapı)
Yaşı2.023 ± 4 Ma
Orosiriyen, Paleoproterozoyik
AçıktaEvet
KazılmışEvet
Konum
Koordinatlar27°0′0″G 27°30′0″D / 27.00000°G 27.50000°D / -27.00000; 27.50000
ÜlkeGüney Afrika Cumhuriyeti
İlÖzgür Devlet
Güney Afrika Cumhuriyeti üzerinde Vredefort Kubbesi
Vredefort Kubbesi
Vredefort çarpma yapısının konumu
Resmî adıVredefort Dome
İçerdikleri
  1. Vredefort Kubbesi çekirdek alanı
  2. Stromatolit/bazal fay düzlemi alanı
  3. Çikolata tableti breş alanı
  4. Psödotakilit (taş ocağı) sahası
KriterDoğal: (viii)
Referans1162
Tescil2005 (29. oturum)
Bölge30.000 ha (120 sq mi)

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Vredefort 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Earth Impact Database. University of New Brunswick. 2008-12-30 tarihinde erişildi.
  2. ^ "Deep Impact - The Vredefort Dome 15 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Hartebeesthoek Radio Astronomy Observatory. 2006-08-01. 2007-09-19 tarihinde erişildi
  3. ^ McCarthy, T., Rubridge, B. (2005). ‘’The Story of Earth and Life.’’ sf. 89-90, 102-107, 134-136. Struik Publishers, Cape Town