Para aklama: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k r2.4.3) (robot Ekleniyor: af, ar, az, bg, bn, ca, cs, cy, da, de, el, en, eo, es, et, fa, fi, fr, he, hi, hr, hu, id, it, ja, ka, kk, ko, lb, lt, mn, ms, my, nl, no, pl, pt, ru, simple, sv, uk, vi, zh, zh-yue |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Birleş|Kara para}}▼
'''Kara para aklama''', daha doğrusu [[para aklama]] suçtan elde edilen gelirin öncelikle kaynağından koparılması, ardından da yasal bir gelir görüntüsü kazandırılarak sisteme sokulması anlamına gelir. Para aklamak için öncelikle kara [[para]]nın soruşturuluyor olması şarttır. Sınırları aşan, birkaç ülkede birden gerçekleşen suçlarda para aklama da karmaşık bir hal almaktadır.
Kara para, yasa dışı yollardan elde edilen her türlü kazançtır.
Kara-para terimleri arasında bulunan para yıkama kavramı Mafya babası [[Al Capone]]'un yasadışı yolar ile elde ettiği paraları yasalık kazandırmak için çamaşırhaneler açması ve bu yolla bu paraları yasal yolla kazanmış gibi göstermesi ile ortaya çıkmıştır. Kara-para kavramının Dünya literatürüne girişi [[1973]] [[Watergate skandalı]] ile kullanılmaya başlanmıştır.
Haksız ve gayrikanuni yollardan [[para]] yerine geçen her türlü kıymetli evrakla, [[mal]] ve gelirleri veya bir para biriminden diğer bir para birimine çevrilmesi de dahil, sözü edilen para, [[evrak]], mal ve [[Gelir|gelirlerin]] birbirine dönüştürülmesinden elde edilen her türlü [[menfaat]] ve [[değer]].
Uluslararası literatüre göre yasal olmasına rağmen kayıt dışı olan ekonomik faaliyetler '''kara para''' adıyla değil, ''gri para'' olarak adlandırılmaktadır.
Organize suç örgütlerinin istikrarlı bir politik ve ekonomik yapılanmanın olmadığı özellikle [[Güney Amerika]], [[Ortadoğu]] ve [[Uzakdoğu]] ülkelerinde çok büyük rakamlarla ifade edilen kara paranın arzettiği [[Tehlike|tehlikeyi]] işaret etmek için[[Jean Ziegler]]'in ''İsviçre Daha Beyaz Yıkar'' adlı kitabında; ''[[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] bankalarının net aktifleri 4.2 trilyon civarındadır ve her yıl resmi ve kayıtlı sektöre giren paranın % 10'nu kara-paradır. Bu para yaklaşık olarak ABD'nin savunma bütçesine eşittir. Yine bu rakam bütün [[Batı Avrupa]] ülkelerinin 1 yıllık [[petrol]] alımlarını karşılayacak bir boyuttadır.'' demektedir.
Kara-paraya karşı önlem alınmazsa 2020 yılında ABD Başkanı'nı mafya seçtirtecektir. ([[The Economist]])
Para aklama kavramı, [[organize suç]] kavramıyla birlikte gelişmiştir. Yüzyılın başında [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de [[Al Capone]]'la mücadele eden [[FBI]], ünlü gangsterin suçtan, özellikle de içki kaçakçılığından elde ettiği geliri sahip olduğu çok sayıdaki çamaşırhanenin "geliri" gibi göstererek akladığını tespit etmiş Al Capone'a her ne kadar organize suçtan ceza verilemese de bu sayede "[[vergi kaçakçılığı]]ndan" ceza verilmiş, bu arada çamaşırhanelerden esinlenen "para yıkama" ve "para aklama" kavramı yerleşmiştir.
Satır 8 ⟶ 20:
Para aklayıcılarının ilk yaptığı şey de paranın kaynağı ile ilişkisi kesmek için şüpheli işlem limitinin altında çok sayıda hareketle parayı aktarmaktır. Bunun için para küçük miktarlarda çok sayıda kişinin hesabına yatırılır. Bu paranın sisteme sokulduğu ilk aşamadır.
== Türkiye'de Tanımı ==
[[Türkiye]]'de '''kara para''' tanımına giren uygulamalar aşağıdaki yasalarda belirtilmektedir.
: 1918 Sayılı [[Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun]]'daki fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen paraya,
: 6136 Sayılı [[Ateşli, Silahlar ve Bıçaklar Hakkındaki Kanun]]daki fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen paraya,
: 2238 Sayılı [[Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkındaki Kanun]]'daki fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen paraya,
: 2863 Sayılı [[Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Hakkındaki Kanun]]'daki fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen paraya
: 213 Sayılı [[Vergi Usul Kanunu]]n 344. Maddesinin 2 ve 3 Numaralı Bentlerindeki fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen gelir ve paraya,
: 765 Sayılı [[Türk Ceza Kanunu]]'ndaki Devletin Şahsiyetine Karşı işlenen cürümlerden elde edilen paraya,
: Yine 765 Sayılı Türk Ceza Kanunundaki 179, 192, 264, 316, 317, 318, 319, 322, 325, 332, 333, 335, 339, 341, 342, 345, 350, 403, 404, 406, 435, 436, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 504 ve 505. Maddelerindeki fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen paralara kara para denilmektedir.
== Kara Para aklama yöntemleri ==
[[Uyuşturucu]] kaçakçısı 20 bin dolarlık çeki, herhangi bir kurumda [[çek]] tahsildarı olarak çalışan arkadaşına verir. Bir çek tahsildarının elinde yüksek miktarda nakit bulundurması hiçte garipsenecek bir durum olmadığından ve bu kişinin günlük işlemler için sık sık bankaya gitmesi gerektiğinden, uyuşturucu tacirinin kara parası kolaylıkla sisteme dahil olur. Uyuşturucu kaçakçısı verdiği 20 bin dolar karşılığı 16 bin dolar alır. Kaçakçıya yapılan ödeme ise çek tahsildarının sıklıkla kullandığı [[posta çeki]] formunda yapılır. 4 bin dolarlık fazlalık ise çek tahsildarına kalmaktadır. Bu aşamadan sonra uyuşturucu kaçakçısı, elindeki posta çeklerini bir kıyı bankasında daha önce açtırdığı hesaba aktarır. Bu sistem ile 20 milyon dolar bile aklanabilir. Ancak rakamın fazlalaşması durumunda birden fazla çek tahsildarının kullanılması yoluna gidilecektir.
Her [[piyango]] çekilişi sonrasında ya da [[loto]]da 6 rakamın tutturulması sonucunda, kara-para aklayıcısı büyük ikramiyenin kime çıktığını daha önceden öğrenir. O kişiye çıkan paradan daha fazla bir parayı bilet sahibine vererek piyango biletini ya da loto kağıdını ondan satın alır. Sonra bu kazanılan ikramiye parası daha önceden anlaşılmış olan bir banka müdürü ya da avukat aracılığı ile tahsil edilir. Böylece kara-para bir ''talih kuşu'' olarak uçar uçar uçar ve bankacılık sektörünün gözü önünde aklanılmış bir hale gelir.
Atadan kalma eski yöntemler diye adlandırılan paravan şirketler kurmak, sahte ve şişirilmiş [[fatura]]lar kullanmak, yabancı ülkelerde bloke edilen parayı teminat olarak göstererek yerel bankadan kredi almak, [[kumarhane]] işletmek, [[at yarışı]] gibi bahis işletmeleri açmak, vergi cenneti olan ülkelerden alınan [[kredi kartı|kredi kartlarını]] kullanmak, nakit para ile büyük bina, malikane, [[turizm]] tesisi vb satın alımları yapmak, kıymetli [[tablo]] ve sanat eserlerini satın almak ve hediye etmek, kazanılan kara-paranın yurtdışına doğrudan kaçırılması, kara-parayı hisse senedi ve tahvil gibi kıymetli evraka dönüştürmek, [[Serbest bölge|serbest bölgelerdeki]] aşırı [[liberalizm|liberal]] bankacılık hizmetlerinden yararlanmak, turizm şirketleri kurup seyahat çekleriyle para transferi yapmak, nakit para ile taşınmazlar dışında büyük satın alımlar yapmak gibi uygulamalar [[internet]] ve sanal ortamın kullanılmasından önceki döneme ait yöntemlerdir. [[Borsa]]daki aracı kurumların % 20'ye yakınının içeriden kara-para aklamak isteyenlerle organik ve inorganik ilişki içinde bulunduğu iddiası da sıklıkla söylenilmektedir.
== Mücadele Yolları ==
[[Özel sektör]]de [[kartel]] ve tröstleşme önlenilmeli ve vergisiz kazanç elden geldiğince ortadan kaldırılarak yeraltı ekonomisi azaltılmalıdır.
[[Üretim]]den [[tüketime]] kadar olan bütün basamaklarda [[vergi]] kaçırılması önlenmeli ve büyük oranlardaki para hareketlenmeleri izlenmelidir.
Merkezi idare, temel bazı fonksiyonları dışındaki bütün görev ve yetkilerini yöresel yönetimlerle paylaşmalı ve hatta bu yetkilerini devretmelidir. [[Yerel yönetim]]ler kendilerine bırakılan alanlarda tam yetkili olmalıdırlar.
[[Banka|Bankacılık]], vergi ve [[gümrük]] gibi [[ekonomi]] yönetimi ve denetimi ile doğrudan ilgili kurumlarla, [[suç]] araştırması ve soruşturması yapan kolluk kuvvetleri arasında sıkı bir işbirliği sağlanılmalı ve kurumlar arası bilgi paylaşımına zemin hazırlanılmalıdır.
[[Medya]] organize suçlarla mücadeleye tam destek vermeli ve [[mafya]] mensuplarını efsaneleştirecek yayınlar yapmamalıdır.
[[Kategori:Ekonomi]]
[[Kategori:Suçlar]]
[[Kategori:Para aklama]]
| |||