Örnekleme (istatistik): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
ChuispastonBot (mesaj | katkılar)
k r2.7.1) (Bot değişikliği Ekleniyor: no:Utvalg (statistikk)
Wall-e Bot (k - m - e) tarafından yapılan değişiklik geri alınıyor.
14. satır:
Eğer '''temsilci olma''' prensibine uygunluk arzu edilmekte ise örnekleme tekniği seçimi için iki genel teknik grubu bulunmaktadır:
* İstatistiksel olasılık prensiplerine dayanmayan teknikler ve
* İstatistik olasılık prensiplerine dayanan '''rastgele örnekleme''' teknikleri.
Bu kavramsal ayrımı sağlayan prensip, olasılık prensipleridir ve bu prensiplere uyan örnekler '''rastgele örnek''' adı ile anılmaktadır. '''Rastgele örnek''' için kullanılan prensip genel olarak
:anakütle çerçevesi içinde bulunan her elemanın örnek çerçevesi içine alınma olasığının önceden belirlenmiş bir [[olasılık dağılıma]] göre olmasıdır.
29. satır:
[[Elverişlilik örneği]] metodunda örnek çerçevesine girecek anakütle elemanları araştırmayı yapanın keyfine göre plansız tasarımsız seçilir. Örnek seçiminde önemi olan prensip elde edilen örneğin istatistik araştırmayı yapan kişi için ''elverişli'' olmasıdır. Eğer araştırmacı bilinçli, inanılır ve güvenilir bir kişi ise örnekin anakütlenin '''temsilcisi''' olma imkânı vardır ama bunun gerçekte geçerli olup olmadığını kontrol edecek hiçbir alet veya kural ortada bulunmamaktadır. Bu çeşit örnekleme daha sonra bir ''rastgele örnek'' almak için bir pilot çalışma için kullanılması çok kere tavsiye edilmektedir.
 
=== MekânikMekanik örnekleme ===
Laboratuarlarda, fabrikalarda ve diğer üretim kurumlarında test ve kontrol maksadı ile katı maddeler, sıvılar veya gazlar mekânikmekanik araç ve gereçler kullanılarak örneklem alınır. Özellikle kalite kontrolu sürecinde ve diğer testler ve kontrollar için bu mekânikmekanik örneklerin anakütlelerinin temsilcisi olması gerekmektedir.
 
=== Yargısal örnekleme ===
75. satır:
 
Bu prensibi uygulamak için şu aşamalar uygulanır:
# Anakütlenin her bir elemanı tesbit edilir ve tesbit edilen elamanların her birine bir sayısal kod verilir. Genellikle kodlar birbirini takip eden sayılar halinde [[sıralama düzeni]] halindedir ve sanki sayısal bir isimdir.
# İkinci aşamada en uygun örneklem hacmi, yani ''n'', tayin edilir.
# Bir ''rastgele numara üretici alet'' kullanılarak istenilen ''n'' sayıda (birbirinden değisik olması tercih edilir) rastgele sayı çıkartılır. Rassal sayılar gayet çok olduğu için bir çeşit geri koymadan örnek alma deneyim sonucu olan ''n'' tane rasgele sayı aynı olasılığa haizdir.
# Bu rastgele ''n'' numara anakütle elemanlarının kodları ile karşılaştırılır. Kod numarası, çekilmiş olan rasgele sayıya eşit olan elemanlar örnek elemanı olarak seçilirler.
 
=== Örüntülü örnekleme ===
99. satır:
{{main|küme örneklemesi}}
 
Bu şekilde örnekleme genellikle örnekleme zaman ve para maliyetlerini düşük tutmak için kullanılmaktadır. Anakütle çerçevesi elamanlarının birbirine yakın kümeler oluşturduğu hallerde ve her bir küme genel olarak diğer kümelere çok benzerlerse, bu tipi örnekleme kullanılması uygun olabilir. Örneğin, anakütle çerçevesi belli bir üniversite olursa, o üniversite içindeki değişik bölümlerde bulunan öğrencilerin benzer özellikler gösterdikleri kabul edilebilir ve bölümler incelenen sorun için birbirinden çok değişik değillerse, bölümler birer küme olarak incelemeye taban olabilirler. Bu kümeler mekânmekan içinde (örneğin şehrin değişik mahalleleleri veya Amerika'daki gibi değişik şehir blokları) veya zaman içinde (belirli zaman dönemleri) olabilir.
 
Küme örneklemesi iki aşamada yapılır:
* Birinci aşamada çok iyi belirlenmiş kümeler tesbit edilir. Her iyi belirlenmis kümeye bir kod numarası verilir. Bütün kod numaraları içinden basit rastgele örnekleme ile küçük sayıda 'kümeler örneği' seçilir. Örneğin, bir üniversite 35 tane bölümden oluşmuşsa ve her bölüme ait öğrenci üyeler iyice tesbit edilmişlerse; herbir bölüm kodlanır ve diyelim 8 tane bölüm bu 35 bölümden basit rastgele örnek olarak (yani 35 bölüm de örneğe dahil olmak için aynı olasılığı taşıyarak) seçilirler.
* İkinci aşamada her bir örneğe giren küme içinde bulunan bütün anakütle elemanları üzerinde gözlem yapılır. Yani her örnek küme için tam sayım yapılır. Örneğin, ilk aşamada seçilmiş olan 8 bölümdeki her öğrenci elemanlarınin tümüne gözlem uygulanır.
Doğal olarak, tüm anakütle çerçevesi seçilmediği için zaman ve para maliyetleri tam sayımdan düşük olur. Dikkat edilirse bu çeşit örneklemede rasgele seçilme kümelerle ilgilidir. Bu seçim yapıldıktan sonra seçilen kümeler içinde bulunan birbirine yakın elemanlar gözümlendiği için de maliyetler (özellikle [[basit rastgele örnekleme]]ye kıyasla) daha düşük olması çok mümkündür. [[Basit rastgele örnekleme]]ye kıyasla küme örneklemesinin bir diğer avantaji, tüm anakütle elemanlarının herbirinin kodlanmasının gerekmediğidir; bu tüm kodlama büyük maliyet gerektirir ve bazan da imkânsızdır. Buna karşılık küme örneklemesisinde sadece birinci aşamada seçilmiş olan kümeler elemanları tesbit edilip kodlanır.
144. satır:
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.socialresearchmethods.net/kb/sampstat.htm] İstatistik terimlerinin basit olarak açıklanması] {{İng.}}
 
{{istatistik}}