|
[[KKTC]]'de tarihi bir kale. Othello Kalesi olarakta bilinir.
== Tarih ==
Othello, William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve aynı zamanda oyunun baş erkek kahramanıdır.Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak,yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılıyor.Oyun dört ana karakter etrafında dönüyor:Othello,karısı Desdemona,muhafız komutanı Cassio ve güvendiği akıl hocası İago.Çok çeşitli konulara -ırkçılık,aşk,kıskançlık ve ihanet- sahip olması sayesinde günümüze kadar sevilen ve okunan bir eser olarak kalmış ve gerek profesyonel gerekse amatör oyuncular tarafından sahnelenmiştir.Aynı zamanda birçok film,opera ve düz yazı uyarlaması yapılmıştır.
Othello Kulesi 14.yy'da Luzinyanlar tarafından olası bir düşman saldırısına karşı limanı korumak için inşaa edilmiştir. Yapıldığı ilk dönemlerde etrafı derin çukurlarla çevriliydi. Saldırıya geçen düşmanlar özellikle derin hendekleri geçemedikleri için uzun zaman geçilmez kale olarak adlandırılmıştır.
[[1492]] yılında venedikliler tarafından bu kale bir topçu tabyasına dönüştürülmüştür. Kalenin girişinde venediklilerin kullandıkları Saint Mark'ın kanatlı aslan kabartmasının altında kaleye son şeklini veren kaptan Nicolo Foscarini'nin adı yazılıdır. [[Leonardo da Vinci]]'nin [[1481]] yılında [[Kıbrıs]]'ta iken Venediklilere kentin savunma sistemi hakkında tavsiyelerde bulunduğu rivayer edilir.
Kale birbiri ardına sıralı kuleler ve topçu bataryalarıyla biten koridorlardan oluşur. Geniş avlunun hemen yanında inşa edilmiş olan yemekhane ve üstündeki yatakhane Lüzinyanlar döneminden kalmıştır. Kalenin avlusunda yeralan topların bir kısmı Osmanlı, bir kısmı İspanyol yapımıdır. Demir gülleler toplara, taş gülleler de mancınıklara aittir.
Birinci Perde Othello, Venedik devletinin hizmetinde çalışan, savaşlarda gösterdiği başarı ve kahramanlıklarla halkın sevgisini ve güvenini kazanmış, Mağripli zenci bir komutandır. Gecenin geç bir vaktinde Sinyor Brabantio’nun kızı Desdemona ile gizlice evlenir. Iago ile Roderigo kendi aralarında konuşurlar. Roderigo biraz şaşkın, saf, birazcık da salak bir adamdır. Desdemona’nın peşinden bir süre koşmuş, ancak ondan yüz bulamamıştır. Sevdiği kızı elinden aldığı için Othello’ya kin duymaktadır. Iago ise, kendisinin hakkı olduğunu düşündüğü yaverlik görevine Michael Cassio’nun getirilmesini, kendisinin ise daha düşük bir rütbe olan sancak çavuşluğuna getirilmesini hazmedemez. Komutanı Othello’ya, görev dağılımında haksızlık yaptığı için kin duyar. Iago kin ve nefretini içinde saklamayı, onlara dost görünüp zamanı gelince de bu haksızlığı onlara pahalıya ödetmeyi düşünür. Iago ile Roderigo gecenin geç bir saatinde Sinyor Brabantio’nun evine giderek bağırıp çağırmaya başlarlar. “Uyanın, hey Brabantio! Hırsız var, Evinize, kızınıza, paralarınıza göz kulak olun! Hırsız var, hırsız!” “Yemin ederim, soyuldunuz. Bir şeyler giyin üstünüze hemen, Yüreğinizden vurdular sizi, ruhunuzun yarısı uçtu elden. Şu anda, evet tam şu anda, soylu sinyor, Kocamış bir kara koç, sizin ak kuzunuza atlıyor.” Kızının evde olmadığını, Mağripli’ye kaçtığını anlayan Brabantio yanına birkaç muhafız alarak telaşla kızını aramaya çıkar. Öte yanda, aynı gece Venedik Düka’sı, Osmanlı donanmasına ait çok sayıda geminin Kıbrıs’a yöneldiği bilgisi üzerine acil olarak senatoyu toplamıştır. Othello senato salonuna giderken Brabantio ile karşılaşır. Brabantio, kızının aklını çelip onu kaçırdığı için olanca öfkesiyle Othello’ya hakaretler eder. Othello’yu sırf zenci olduğu için aşağılar, kendisine damat olarak yakıştıramaz. Büyüler yaparak, ilaçlar içirerek kızını kandırdığını söyler. Düka’nın çağrısı acil olduğu için hızla toplantının yapıldığı salona giderler. Senatörler çok sayıda Osmanlı gemisinin Kıbrıs’a doğru ilerlediği haberi yüzünden çok telaşlıdırlar. Düka, Kıbrıs’ı savunma görevini yiğit Othello’ya verir. Othello, katıldığı savaşlarda gösterdiği başarılarla senatörlerin ve halkın güvenini kazanmış, tecrübeli bir komutandır. Sinyor Brabantio, Othello’yu Düka’ya şikayet eder. Othello’nun büyülerle ve ilaçlarla kızını kandırıp kaçırdığını söyler. Yıllarca Venedik için canını hiçe sayıp savaş meydanlarında koşturmuş, türlü yaralar almış yiğit Othello, Brabantio’nun asılsız suçlamalarına karşı kendisini gayet soğukkanlı bir şekilde savunur. Othello, Sinyor Brabantio’nun önceleri kendisini çok sevdiğini, sık sık evine çağırdığını, kendisinden başından geçen tehlikeli olayları anlatmasını istediğini, kızı Desdemona’nın da bu maceraları heyecanla dinlediğini, kendisine acıdığı için de Desdemona’yı sevdiğini anlatır. “Babası severdi beni, çağırırdı sık sık evine; Anlatmamı isterdi durmadan hayatımın hikâyesini, Yıl yıl katıldığım savaşları, kuşatmaları, başımdan geçenleri. Ta çocukluk günlerimden başlar, anlat dediği ana kadar, Baştan başa anlatırdım bütün hayatımı ben de. Bu arada dinleyeni etkileyen tehlikeleri, Nefes kesici kazaları, karada, denizde, Anlatırdım nasıl kurtulduğumu ölümden kıl payıyla, Nasıl yakalanıp tutsak düştüğümü küstah düşmana, Köle olarak nasıl satıldığımı, sonra da salıverildiğimi… Dikkatle dinlerdi Desdemona bunları… Anlattıklarımı doymak bilmez kulağıyla yutardı sanki. Fark edince onun bu ilgisini uygun bir an kolladım Onu öyle bir havaya getirdim ki… Söz edip çektiğim acılardan gençliğimde, Sık sık baştan çıkardım gözyaşlarını… O, beni başımdan geçen tehlikeler için sevdi, Ben de onu, anlattıklarıma acıdı diye. Kullandığım tek büyü bu işte.” Düka, Othello’nun yaptığı bu konuşmadan çok etkilenir, içtenliğine inanır. Bunun bir gönül işi olduğunu düşünür ve bu işte bir yanlışlık görmez. Sinyor Brabantio’dan tavrını biraz yumuşatmasını ister. Brabantio, gönülsüz bir şekilde kızı Desdemona’yı Othello’ya verdiğini söyler, ancak kızına da öfke dolu sözler söylemekten kendini alamaz. Düka, Othello’ya Kıbrıs’a gürültülü bir sefer hazırlığı yapmasını ve hemen bu gece yola çıkmasını söyler. Desdemona, kocasıyla birlikte Kıbrıs’a gitmek için Düka’dan izin ister. Düka, gidip gitmeme kararını kendilerine bırakır. Othello, yazılı emirleri ve karısı Desdemona’yı getirmesi için güvendiği bir adamını, sancak çavuşu Iago’yu bırakır. Karısını ona emanet eder. Othello’nun sevgisine ve içtenliğine inanan Düka, toplantıyı kapatırken kederli babaya, “Soylu sinyor, eğer erdem güzellikten yoksun değilse,Damadınız kara olmaktan çok aktır.” diyerek onu teselli etmeye çalışır. Sinyor Brabantio, Othello’ya “Aklın varsa gözünü dört aç Mağripli.Babasını aldattı o, seni de aldatabilir.” diyerek onu huzursuz etmeye çalışır. Othello, Brabantio’nun bu sözlerine “Canım feda karımın bana bağlılığına.”diyerek karşılık verir. Bu arada, sevdiği kızı temelli kaybettiğini düşünen saf âşık Roderigo, Iago’nun yanına gelir, kendisini denize atıp intihar edeceğini söyler. Kurnaz Iago, saf arkadaşı Roderigo’ya kesesini parayla doldurmasını, yüzüne de bir asker sakalı takmasını ve kendileriyle beraber Kıbrıs’a gelmesini söyler. Kısa bir süre sonra Desdemona’nın tadına bakacağını söyler. “Kendini denize atacakmış?.. Dinle sana yardım etmek için şimdiye kadar elime bu kadar güzel bir fırsat geçmemişti. Kesene para koy. Takma bir asker sakalıyla yüzünü sertleştir, savaş neredeyse oraya gel. Dediğim gibi, para koy kesene. Desdemona’nın Mağripli’den soğuması uzun sürmez -keseni parayla doldur- tabii Mağripli de ondan bıkacaktır. Başlangıcı birdenbire olanın sonu da çabuk gelir. Sen yalnızca kesene para koy… Parayla doldur keseni… Bütün paranı yanına al… Desdemona’nın tadına bakacaksın. Sen keseni parayla doldur yeter. Boğulmanın Tanrı belesını versin! Kafandan çıkart at bunu. Onsuz boğulup gebermektense, zevk uğruna ipe gitmen çok daha iyi.” Sancak Çavuşu Iago, arkadaşı Roderigo’yu kendisine keselik edecek bir sersem olarak görür. Komutanı Othello’ya karşı da derin bir kin duymaktadır. Çünkü karısı Emilia’nın kendisini Othello’yla aldattığı herkesin dilindedir. Bu söylentinin aslı olup olmadığına aldırış etmez, karısının gerçekten kendisini aldattığını düşünür. Bunun intikamını almak için haince planlar kurar. Genç, kibar ve yakışıklı yaver Cassio ile Desdemona arasında bir yakınlık olduğunu çıtlatacaktır Othello’nun kulağına. İkinci Perde Othello’nun gemisi Kıbrıs’a giderken kuvvetli bir fırtınaya yakalanır. Bu fırtınada Osmanlı donanması çok ağır kayıplar verir, dağılır. Adaya önce Yaver Cassio’nun gemisi gelir, hemen ardından Iago’nun gemisi gelir. Aslında bir hafta sonra gelmesi gereken bu gemiler fırtınanın şişirdiği yelkenlerin gücüyle adaya beklenenden önce gelmiştir. Iago, karısı Emilia ve Desdemona karaya çıkarlar. Desdemona, kocasının gelmediğini öğrenince endişelenir. Yaver Cassio, Desdemona’ya karşı gayet kibar davranır. Cassio’nun nezaketi ve yakışıklılığı, Iago’ya haince planlar kurmak için cesaret verir. Bir süre sonra Othello’nun gemisi de görünür. Othello, karısının kendinden önce gelmesine şaşırır, onu gördüğü için çok sevinir. Kıbrıs halkına, Osmanlı donanmasının battığını, savaş tehlikesinin geçtiğini söyler. Iago, saf âşık Roderigo’yu, Desdemona’nın Yaver Cassio’ya abayı yaktığına, Yaver Cassio’nun şehvet düşkünü zampara bir adam olduğuna inandırır. Geceleyin nöbet sırasında Cassio’ya askerliğini kötüleyecek sözler söyleyerek onu kızdırmasını tembihler. Bu şekilde sevdiği kadın kendisine kalacaktır. Iago ise, Cassio’yu yaverlik görevinden ederek ondan öcünü almış olacaktır. Hain Iago’nun planına göre; Roderigo bir şekilde Yaver Cassio’yu kızdıracak, Iago ise sarhoş askerleri kışkırtarak kargaşa çıkmasına neden olacaktır. Othello, savaş tehlikesi ortadan kalktığı için Kıbrıs halkının şenlik yapmasını, dans edip eğlenmesini ister. Nöbetçilerin sorumluluğunu yaveri Cassio’ya verir, sevgili karısının yanına gider. Iago; nöbetçilere, askerlere ve Kıbrıslı gençlere bol bol içki içirir. Cassio’ya da türlü numaralarla içki içirir, epey uğraştıktan sonra onu sarhoş etmeyi başarır. Cassio, nöbet yerlerini dolaşmaya çıkar. Hemen arkasından Roderigo hareketlenir. Iago, eski vali Montano’ya Cassio’nun iyi bir asker olduğunu, fakat içki alışkanlığının çok kötü olduğunu söyler. Kısa bir süre sonra Cassio’nun küfürler savurarak Roderigo’yu kovaladığı görülür. Cassio, Roderigo’yu pataklamaya başlar. Iago’nun yalan sözleriyle dolduruşa gelen soylu Montano, Yaver Cassio’nun önüne geçer, ona sarhoş olduğunu, kendisine hâkim olmasını söyler. Yarı sarhoş bir halde olan Cassio, öfkelenir, Montano’ya saldırır, onu yaralar. Iago fırsattan istifade, orada bulunanları kışkırtır, büyük bir kargaşa çıkmasına neden olur. Herkes birbirine girer, ortalık karışır, alarm çanları çalmaya başlar. Othello gelir, ortamı sakinleştirir. Iago’ya bu kargaşayı kimin başlattığını sorar. Yaveri Cassio’yu ve soylu Montano’yu azarlar. Yaver Cassio, konuşacak durumda olmadığını söyler. Othello, çavuşu Iago’dan olanı biteni anlatmasını ister. Iago son derece kurnaz ve zekice söz oyunlarıyla, görünüşte Yaver Cassio’yu koruyormuş gibi, onun aleyhinde bir şey söyleyemezmiş gibi yapar, fakat gerçekte Cassio’yu suçlayan bir açıklama yapar. Komutan Othello’yu, Yaver Cassio’nun suçlu olduğuna inandırır. Othello, Cassio’nun yaverlik görevine son verir. Cassio, itibarını kaybettiği için çok üzülür. Iago, onu teselli ediyor görünür, ancak içten içe, haince planlarını bir bir gerçekleştirmenin hazzını yaşar. Genç ve yakışıklı Cassio ile Desdemona’nın birbirine yakınlaşmalarını ister. Cassio’ya, Desdemona’ya gitmesini, kocasının kendisini bağışlaması için ondan yardım istemesini söyler. “Cehennemin dini imanı işte böyle! En kara günahları işletecekleri zaman şeytanlar, Bunu önce sevap diye yutturmaya kalkarlar; Tıpkı benim yaptığım gibi. Bu saf alık şimdi Desdemona’ya gidecek, Kendisi için ısrarla ondan Mağripli’ye yalvarmasını isteyecek. Ben de o sırada Mağripli’nin kulağına zehrimi akıtırım: Karısının Cassio’ya cinsel bir çekim duyduğunu, Cassio’ya yaranmak için böyle yalvardığını anlatırım. Böylece karısının erdemlerine olan inancını Mağripli’nin gözünden silerim; Desdemona’nın o kar beyaz namusunu Katran kuyusuna çeviririm.” Roderigo, Iago’ya kızar; parasının tükendiğini, bir güzel de dayak yediğini, beş parasız, fakat azıcık akıllanmış olarak Venedik’e döneceğini söyler. Kurnaz Iago, küçük bir acıya karşılık rakibi Cassio’yu yerinden ettiğini söyler, onu sakinleştirir. Iago’nun yeni planı, yakışıklı Cassio ile Desdemona konuşurlarken, Othello’nun onları görmesini sağlamaktır. Üçüncü Perde Cassio, Iago’nun karısı Emilia’dan kendisini Desdemona ile görüştürmesi için yardım ister. Cassio, Desdemona ile görüşür, Othello’nun kendisini bağışlaması için onunla konuşmasını ister. Desdemona, elinden geleni yapacağını söyler. Othello ile Iago’nun geldiklerini gören Cassio, gerginlik çıkmaması için oradan uzaklaşır. Othello, karısının yanından ayrılan kişinin Cassio olduğunu görür. Iago, fırsattan istifade, “Bak işte, bunu beğenmedim.”diyerek Othello’nun yüreğine ilk kuşku tohumlarını serper. Desdemona hem tatlı hem de inatçı bir ısrarla kocasından Cassio’yu bağışlamasını ister. Iago, Othello’ya Cassio’nun Desdemona’yı daha önceden tanıyıp tanımadığını sorar. Othello, çavuşu Iago’nun tatsız bir şeyler ima etmeye çalıştığını anlar. Cassio’nun namuslu biri olup olmadığını sorar. Iago, karısı, Cassio’yla birlikteyken gözünü dört açmasını söyler. Othello, karısının namusundan emin olduğunu söyler, ancak kuşku ve kıskançlık illeti yüreğini kemirmeye başlar. “… bir kez fırsat verdin mi kuşkuya Karara da vardın demektir. Seninki gibi bayağı ve pis tahminlerle Yürütemem gönlümün işlerini. Karım güzel, kendine bakıyor, dostluktan hoşlanıyor, Herkesle görüşüyor, güzel şarkı söylüyor, Çalıp oynuyor diyecekler korkusuyla Kıskançlığa yer veremem. Bunlar yeni değerler katar değerli bir insana. En ufak bir korkum, bir kuşkum yok Karım aldatır diye beni noksanlarım yüzünden. Gözleri görüyordu beni seçerken Venedikli Desdemona’nın kendi ülkesinden, kendi soyundan bir erkekle değil de zenci bir adamla evlenmesinin doğaya aykırı olduğunu, bu tip kadınlarda cinsel sapkınlıkların olabileceğini söyler. “Kendi ülkesinden, kendi huyundan, kendi seviyesinden Birçok evlenme teklifini geri çevirdi. Oysa doğada her şey dengi denginedir – Böyle davranan kadınlarda cinsel istekler, Sapıkça anormallikler, doğaya aykırı düşüncelerden gelir – Ama bağışlayın beni – bu sözlerim, Özellikle karınız için söylenmiş değil; Olur a, bir gün eskiye döner de, Kendi soyundan erkekleri canı çeker belki, Sizi, kendi ülkesinin erkekleriyle Karşılaştırır diye kaygılıyım hani.” Iago’nun ustalıkla süslediği bu sözlerden sonra Othello’nun içindeki kuşku iyice güçlenir. Desdemona gelir. Othello, şakaklarının ağrıdığını söyler. Desdemona, Othello’nun kendisine hediye ettiği mendili farkında olmadan yere düşürür. Desdemona’nın düşürdüğü mendili Emilia bulur. Emilia, kocasının bu mendili çalması için belki yüz kez yalvardığını hatırlar. Kocasının bu mendili ısrarla istemesine pek bir anlam veremese de bu mendili bulduğu için yine de sevinir. Hanımı Desdemona için bu mendilin ne kadar değerli olduğunu, onu tutkuyla sevdiğini, öpüp kokladığını bilir. Emilia, mendili doğru kocasına götürür. Iago, mendili görünce bir hazine bulmuş kadar sevinir. Karısına bu mendilden kimseye bahsetmemesini sıkıca tembihler. Mendili ne yapacağı konusunda karısına hiçbir açıklama yapmaz. Karısının kendisine ihanet ettiği kuşkusu, yiğit Othello’nun yüreğini yakıp kavurur. “Defol, git! İşkenceye soktun beni. Yemin ederim, bilmeden üst üste aldatılmak, Aldatıldığından kuşkulanmaktan çok daha iyi… Görmüyordum, düşünmüyordum, bana zararı dokunmuyordu. Her gece rahat uyuyordum, tasasızdım, yerindeydi keyfim. Dudaklarında Cassio’nun öpüşlerini duymuyordum. Soyulan insan, ne çalındığını fark etmemişse, Kimse de ona söylememişse, soyulmamış demektir… Bütün ordugâh, en küçük ırgatına kadar hepsi Tatmış olsaydı onun güzel bedenini, Ve tek ben bilmeseydim bunu mutlu kalırdım hiç olmazsa. Ah, bundan sonra elveda gönül rahatlığına! Elveda rahat! Elveda huzur!” Perişan bir halde olan Othello, Iago’dan Desdemona’nın Cassio ile ilişkisi olduğunu sağlam kanıtlarla ispatlamasını ister, aksi takdirde kendisini öldüreceğini söyler. Iago, komutanı Othello’nun kıskançlık duygusunun iyice kabardığını görür. Othello’nun kuşkularını daha da artırmak için yeni yalanlar sıralar. Bir gece Cassio’da kaldığını, onun uykusunda Desdemona’yı sayıkladığını, üstü çilek işlemeli bir mendili onun elinde gördüğünü, bu mendille sakalını sildiğini söyler. Othello, bu iki sağlam kanıttan sonra, karısının kendisini aldattığına kesin olarak inanır. Kalbinde aşkın yerini, nefret ve intikam duyguları alır. “Ah, o alçağın kırk bin canı olsa keşke! Tek bir can çok az öcümü almak için. Şimdi anladım doğru olduğunu: Iago, bak buraya Bu salak aşkımı göklere savuruyorum, bak; uçup gitti işte. Yüksel kara intikam cehennemin yedi kat dibinden! Ey aşk, zorba nefrete bırak tacını da, gönlündeki tahtını da! Yılan dilinin zehriyle dopdolu göğsüm kabar artık!” Iago, komutanına isteği ne kadar kanlı olursa olsun hizmetinde olduğunu söyler. Othello, çavuşu Iago’dan Cassio’yu öldürmesini ister. Iago’yu yaver yapar. Othello nezle olduğunu söyler, karısından kendi hediye ettiği mendili ister. Desdemona mendili kaybettiği için, ısrarla mendili getirmesini söyleyen kocasına ne diyeceğini bilemez. “O mendili bir çingene vermiş anneme. Bir büyücüymüş, insanın aklından geçenleri okuyabilirmiş hemen. Anneme, bu mendili yanında tuttuğu sürece, Kocasının ona âşık olup bağlı kalacağını, Ama onu kaybederse ya da armağan ederse birine, Babamın gözünden düşeceğini, Babamın da yeni aşklar peşinde koşacağını Söylemiş. Ölürken bana verdi annem mendili, Kader bana bir eş verdiğinde, onu karıma vermemi istedi. Ben de yerine getirdim isteğini; Dikkatli ol, onu gözbebeğin gibi koru, Onu kaybetmek ya da başka birine vermek Eşi görülmemiş bir felâket olur.” Othello, karısından ısrarla mendili getirmesini ister. Zavallı Desdemona olan bitenden habersiz, saf bir şekilde, kocasına Cassio’yu bağışlaması için yalvarır. Desdemona’nın mendili getirememesi, Othello’nun kuşkularını güçlendirir. Karısının kendisini Cassio’yla aldattığından hiç kuşkusu yoktur artık. Cassio, odasında bulduğu mendili birlikte olduğu bir kadına, Bianca’ya verir. Bianca, bu mendilin başka bir kadına ait olduğunu düşünür, Cassio’yu kıskanır, ona çok kızar. Cassio, mendili odasında bulduğunu, işlemesini çok beğendiğini söyler, bir örneğini çıkarmasını ister Dördüncü Perde Yaver Iago, komutanı Othello’yu kıskançlıktan kudurtmak için Cassio’yla ilgili iğrenç yalanlarına yenilerini ekler. Cassio’nun Desdemona ile birlikte olduğunu kendisine anlattığını söyler. Othello, çok sevdiği karısının başka bir erkekle yattığı düşüncesine dayanamaz, kendisini kaybeder. Tıpkı bir sara hastası gibi krize girer, kıvranır. Bu sırada Cassio gelir, komutanını bu halde görünce endişelenir. Iago, merak edilecek bir şey olmadığını söyler, Cassio’yu gönderir. Bir süre sonra Othello kendine gelir. Iago, komutanına bir yere gizlenip kendilerini gözetlemesini, birazdan Cassio’nun geleceğini, onunla konuşurken yüz ifadesine dikkatlice bakmasını söyler. Iago, Cassio’yu neşelendirmek amacıyla birlikte olduğu Bianca’dan söz açar, türlü numaralar yapar. Bu sırada Bianca gelir, sinirli bir tavırla mendili atar, hangi kadından aldıysa mendili ona vermesini söyler. Zaten Cassio’nun gülüşlerine yeterince sinirlenen Othello, karısına hediye ettiği mendili görünce kendini kaybeder. Othello, karısını hemen bu gece zehirle öldüreceğini söyler. Iago’dan kendisine zehir bulmasını ister. Iago, bu işi zehirle değil, onu lekelediği yatakta boğarak öldürmesini söyler. Boğarak öldürme fikri, öfkesinden kuduran Othello’nun hoşuna gider. Karısını boğarak öldürmeye karar verir. Düka’nın elçisi Lodovico, Venedik’ten haberler getirir. Othello’ya bir mektup verir. Othello’nun Kıbrıs’taki görevine son verilmiş, yerine ise Cassio getirilmiştir. Othello, Venedik’e çağrılmaktadır. Desdemona, Cassio’nun Othello’dan boşalan yere geçeceği haberine çok sevindiğini söyler. Desdemona’nın bu sözleri, Othello’yu iyice çileden çıkarır. Othello, konukların önünde karısına “Şeytan!” diye hakaret eder, onu tokatlar, kovar. Desdemona’nın kuzeni soylu Lodovico, gördüklerine inanamaz, Othello’nun bu dengesiz davranışlarına bir anlam veremez. Othello, karısının hizmetinde bulunan Emilia’dan kuşkulanır, onu sorguya çeker. Desdemona’nın kendisini aldatıp aldatmadığını öğrenmek ister. Emilia, hanımının namuslu bir kadın olduğunu söyler, ancak Othello inanmaz. Emilia’nın karısına gözcülük ettiğini, karısının suç ortağı olduğunu düşünür. “Desdemona namusludur efendim, bahse girerim, Bunun için ruhumu koyarım ortaya. Kafanızda başka düşünceler varsa, Hepsini çıkarın aklınızdan; yakar yoksa yüreğinizi, Bunu aklınıza sokan bir alçak varsa eğer Dilerim, gazabına uğrasın Tanrı’nın, Sürüm sürüm sürünsün Tanrı’nın bahçesindeki yılan gibi. Eğer hanımcığım da namuslu, iffetli ve sadık değilse, Dünyada bir tek mutlu erkek yok demektir. Onun yanında eşlerin en temizi bile Kara bir leke gibi pistir.” Othello, karısının yüzüne karşı “orospu” diye hitap eder. Emilia, haksız yere hanımını böylesine ağır suçladığı için Othello’yu karalayan sözler eder. Othello’nun kafasına bu kötü düşünceleri sokan, onu kandıran biri olduğunu düşünür. Iago, Othello’nun bugünlerde biraz gergin olduğunu, devlet işlerine kızıp sinirini karısından çıkardığını söyler. Üzüntü içinde kıvranan Desdemona’yı teselli etmeye çalışır. Roderigo, Desdemona’yı elde edebilme hevesiyle elinde avucunda ne varsa Iago’ya vermiş, fakat hiçbir şey elde edememiştir. Kızgın bir halde Iago’dan bunun hesabını sorar. Desdemona’ya vermek üzere aldığı mücevherleri gidip isteyeceğini söyler. Iago ne yapar eder, yine Roderigo’yu kandırır. Othello’nun Venedik’e çağrıldığını, onun yerine Cassio’nun geçeceğini, eğer onu öldürürse Desdemona’nın kendisine kalacağını, en geç yarın gece koynuna girebileceğini söyler. Sersem âşık Roderigo, Iago’nun yalanlarına kanar. Beşinci Perde Iago ile Roderigo karanlık bir sokakta saklanırlar. Iago, Roderigo’ya cesaret verici sözler söyler. Aslında Iago hem Cassio’nun hem de Roderigo’nun ölmesini ister. Roderigo saklandığı yerden çıkar ve Cassio’ya saldırır. Cassio kılıcını çeker, kendisini savunur, bir hamle yaparak Roderigo’yu yaralar. Bu sırada Iago arkadan gelir, kılıcıyla Cassio’yu bacağından yaralar ve kaçar. Cassio, kendisini kimin yaraladığını görmemiştir, bağırmaya başlar. Sokaktan gelen gürültüler üzerine Gratiano ve Lodovico ne olduğunu anlamaya çalışırlar. Sokak karanlık olduğu için bir şey göremezler. Bir süre sonra Iago olan bitenden habersizmiş gibi, elinde fenerle gelir, ne olduğunu sorar. Cassio’ya yardım eder. Othello karısını öldürmek üzere yatak odasına girer. Yatağında uyumakta olan Desdemona’yı öper, onun sıcak ve güzel kokulu nefesini hisseder. Her şeye rağmen karısına duyduğu sevgiyi içinden söküp atamadığını anlar. Desdemona uyanır. Othello, karısına dua etmesini, birazdan kendisini öldüreceğini söyler. Desdemona, kendisini hangi sebeple öldüreceğini sorar. Othello, mendili Cassio’ya verdiği için öldüreceğini söyler. Desdemona mendili ona vermediğine yemin eder. Othello, Cassio’nun her şeyi anlattığını söyler. Desdemona, Cassio’nun yalan söylediğini belirtir. Othello, karısının dua etmesine bile izin vermez. Desdemona’yı yatağında, yastıkla boğarak öldürür. Emilia içeri girer, Cassio’nun Roderigo adında genç bir Venedikli’yi öldürdüğünü söyler. Bu sırada henüz ölmemiş olan Desdemona’nın sayıklamaları duyulur. Emilia, hanımının yanına koşar. Desdemona “Ah… haksız… haksız yere ölüyorum!” “Günahsız ölüyorum.” diye sayıklar. Emilia, bu işi kimin yaptığını sorar. Desdemona “Hiç kimse. Ben kendim. Elveda. Sevgimi ilet, beni seven efendime. Ah, elveda!”der ve ölür. Othello, karısını kendisinin öldürdüğünü, onun bir orospu olduğunu söyler. Emilia ısrarla hanımının namuslu bir kadın olduğunu savunur. Othello, karısının kendisini Cassio ile aldattığını Iago’dan öğrendiğini söyler. Emilia, hanımının ihanetle suçlanmasında kocası Iago’nun parmağı olduğunu öğrenince çok şaşırır. Othello kılıcını çeker, fakat Emilia korkusuz bir şekilde bağırır: “O kadar büyük ki acım, ne yapsan acıtamazsın canımı. Ah sersem! Ah ahmak! Beyinsiz budala!Öyle bir halt ettin ki.Kılıcın vız gelir bana; bilsem bile yirmi kez öleceğimi Yine de ele vereceğim seni.Yetişin! İmdat! Hey yardıma koşun.Othello hanımımı öldürdü! Cinayet! Cinayet!” Montano, Gratiano ve diğerleri içeri girerler. Emilia, hanımını haksız yere suçladığı için Iago’dan hesap sorar. Iago, karısını susturmaya çalışır. Othello odadakilere, karısını niçin öldürdüğünü anlatırken bir ara, kendisinin Desdemona’ya hediye ettiği mendili, Cassio’nun elinde gördüğünü söyler. O ana kadar kocası Iago’dan kuşkulanmayan Emilia, mendil lafını duyar duymaz bu cinayetin asıl sorumlusunun kocası Iago olduğunu anlar. Karısının her şeyin farkına vardığını gören Iago, karısına aklını başına toplamasını, hemen eve gitmesini söyler. Emilia yine korkusuz bir şekilde, mendili kendisinin bulduğunu, daha sonra da kocası Iago’ya verdiğini söyler. Iago, kılıcını karısına saplar ve hızla kaçar. Odadakiler Iago’nun peşine düşerler, onu kısa sürede yakalayıp odaya getirirler. Othello küçük bir kılıcı Iago’ya saplar, onu yaralar. Othello, Cassio’dan kendisini bağışlamasını ister. Iago’dan bu kötülüğün, bu hainliğin sebebini sorar. Iago, “Bana bir şey sormayın. Yetinin bildiğinizle, Bundan böyle bir şey söylemeyeceğim tek kelime bile.Iago’nun pislikleri, kötülükleri birer birer ortaya çıkar. Roderigo’dan Cassio’yu öldürmesini istediği, Othello’nun Desdemona’ya hediye ettiği mendili Cassio’nun odasına kendisinin koyduğu, Roderigo’yu kışkırtıp Cassio’nun üzerine saldığı, kargaşa çıkartıp Cassio’yu yaverlik görevinden ettiği anlaşılır. Lodovico, Iago’nun uzun süre işkence edildikten sonra öldürülmesi emrini verir. Kıbrıs’ın yönetimi de Cassio’ya verilir. Othello hücre cezasına çarptırılır. Othello, “Durun biraz. Size bir çift sözüm var ayrılmadan önce.Devlete bazı hizmetlerim oldu, bilinir bu…Benim için, akılsızca, ama çok seven biri, deyin;Kolayca kıskanmayan, ama bir kez de kıskandı mı?Kendini kaybeden biri diye söz edin benden.Dedikten sonra kendisini hançerleyerek intihar eder. Yatağın üstüne düşer, ölmeden önce son bir kez Desdemona’yı öper.
Kalenin şimdiki ismi [[Kıbrıs]]'ın [[İngiliz]] sömürgesinde olduğu dönemlerden gelir.[[Shakespeare]]'in ünlü tragedyasının bir kısmı [[Kıbrıs]]' ta geçer ve tragedyanın kahramanı Othello adında bir [[Faslı]]dır. Othello Kalesi isminin de bu öykü kahramından geldiği sanılır.
== Kaynak ==
|
