Deneysel film: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''Deneysel film''' sinema tarihçilerinin çoğu tarafından "sinemada o ana kadar kullanılmamış konuları, ilginç ve değişik tekniklerle ele alarak yapılan ve sinema sanatçılarına yeni ufuklar açmayı hedefleyen film türü" olarak tanımlanmaktadır. Deneysel sinema alanında ülkemizde yazılan ilk ve tek kitap olan '''SABRİ KALİÇ'ten DENEYSEL SİNEMANIN KISA TARİHİ''' (Hil Yayın, 1992) adlı kitapta ise kendisi de bir deneysel sinemacı olan Sabri Kaliç http://tr.wikipedia.org/wiki/Sabri_Kali%C3%A7 deneysel sinemayı şöyle tanımlamaktadır: "Deneysel filmler 'sinema laboratuarı' gibidirler. Sinemada şu anda görmekte olduğumuz tüm konular ve teknikler önceleri deneysel sinema sanatçıları tarafından kullanılmış, seyircinin beğendikleri teknikler zaman içinde sinemanın anlatımı içinde kendilerine yer bulmuşlardır." Bu anlamda söylersek "deneysel film o andaki ticari ve yaygın sinema ağının dışında üretilen ve daha çok sınırsız yaratıcılık üzerine kafa yoran filmlerdir" diyebiliriz.
Deneysel filmlerde ticari filmlerde olmayan, ama kendi açılarından karakteristik olan bazı uygulamalar vardır:
- Hikaye belli bir zaman ve mantık sırasına göre ilerlemeyebilir. Bir deneysel film sanki ortasından seyrettiğiniz bir film gibi aniden başlayabilir veya yarıda bırakılmış bir film gibi aniden, "küt diye" bitebilir.
- Net olmayan görüntüler, abartılı oyunculuklar, asenkronize biçimde kaydedilmiş sesler gibi teknik sıradışıklar deneysel filmler için aslında çok "sıradan"dır.
- Deneysel filmlerin en önemli özelliği parasız sanatçılar tarafından, tamamen bağımsız sanat üretmek amacıyla çekilmek olduğu için deneysel filmlerde aklınıza gelen (hatta gelemeyen) her türlü konu işlenebilir. Bir deneysel sinemacının en önemli özelliği dışarıdan veya içeriden sansürü baştan reddetmiş olmasıdır.
Deneysel filmleri "avant-garde", "öncü", "bağımsız", "underground", "yeraltı sineması" gibi sıfatlarla da tanımlamak mümkündür. Bazen de "deneysel film" derken özellikle 1920'li ve 1930'lu yıllarda Fransız ve Rus deneyselciler tarafından üretilen filmler veya 1940 - 1970 arası yıllarda Amerikalı deneyselciler tarafından üretilen filmler kastedilmektedir.
'''ÖNEMLİ BAZI DENEYSEL FİLMLER VE YÖNETMENLERİ''':
* Entr'acte (Rene Clair - 1924)
* Çapraz Senfoni (Viking Eggeling, 1924)
* Endülüs Köpeği (Luis Bunuel, 1929)
* Usher'ların Evinin Çöküşü (James Sibley Watson ve Melville Weber, 1928)
* Öğlesonrasının Ağları (Maya Deren, 1943)
* Komşular (Norman McLaren, 1952) (Kısa film Oscar'ı alan tek deneysel film)
* Film (Bruce Connor, 1958)
* Dog Star Man (Stan Brakhage, 1961-1964)
* Scorpio Rising (Kenneth Anger, 1963)
* Uyku (Andy Warhol, 1963)
'''BUNLAR DIŞINDA, ŞU DENEYSEL SİNEMACILAR DA SAYILABİLİR''':
* Hans Richter
* Jean Cocteau
* Marcel Duchamp
* Germaine Dulac
* Oskar Fischinger
* Abel Gance
* Jean Epstein
* Marcel L'Herbier
* Dimitri Kirsanoff
* Dziga Vertov
* Lev Kuleshov
* Alexander Dovzhenko
* Vsevolod Pudovkin
* Harry Smith
* Marry Ellen Bute
* Joseph Cornell
* Emlen Etting
* Shirley Clarke
* Gregory Markopoulos
* Jonas Mekas
* Willard Maas
* Marie Menken
* Curtis Harrinton
* Jack Smith
* Sidney Patterson
* Ken Jacobs
Kısa film alanında epey bir birikimi olan Türkiye'de ise deneysel film alanında son zamanlara kadar pek ürün verilmemiştir. 1988 yılında 1. Ankara Film Şenliği'nde gösterdiği deneysel filmleriyle tartışma yaratan ve o günden bugüne dek ısrarla "deneysel sinemacı" olduğunu vurgulayan tek yönetmen olan Sabri Kaliç, aynı zamanda deneysel sinema alanında ülkemizde yayımlanmış ilk ve tek kitabın da yazarıdır. Sabri Kaliç'in hâlâ deneysel filmler çektiği söylense de epey bir zamandır çektiği filmlerin gösterimlerini yapmamaktadır. Sanatçının dönem dönem çeşitli üniversiterlerde '''deneysel sinema''' konusunda ders verdiği de bilinmektedir.
'''ÖNEMLİ KAYNAKLAR''':
* İngilizce bilenler şu sayfadaki kaynaklara baksınlar: http://en.wikipedia.org/wiki/Experimental_film
* Yabancı dili olmayanlar için tek Türkçe kaynak: SABRİ KALİÇ'ten DENEYSEL SİNEMANIN KISA TARİHİ (Sabri Kaliç, Hil Yayın, 1992) http://www.idefix.com/kitap/deneysel-sinemanin-kisa-tarihi-sabri-kalic/tanim.asp?sid=HO3VILYLFD6SPOG5O0TA
[[Kategori:Film türleri]]
| |||