Kanserojen: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Stultiwikia (mesaj | katkılar) ciddiyetle düzenlenmesi gerek içeriği silinmeden. kayda değer bir başlık, kayda değer bilgiler var. |
||
1. satır:
{{düzenle}}
A kanserojen insan veya hayvan kansere neden kapasitesine sahip bir maddedir. bir madde teşvik etmek veya kanser ağırlaştırmak biliniyor, ancak varsa mutlaka kansere neden olmaz, aynı zamanda bir kanserojen denebilir. Orada kansere neden olduğuna inanılmaktadır çok şey olmasına rağmen, bir maddenin sadece kanserojen varsa onun kanserojen önemli kanıtı olarak kabul edilir.
Satır 14 ⟶ 16:
bazı durumlarda, insan için yararlı maddeler de kanserojen bulunmaktadır. Klor böyle bir karsinojendir. Klor yararlı banyo, içme suyu dezenfeksiyonu için ve yüzüyor. Aynı zamanda, onun yan akciğer kanseri de dahil olmak üzere hastalıkların bir dizi, neden yeteneğine sahiptirler.
Deney hayvanlarına uygulandığında tümörlerin oluşmasına yol açan ajanların varlığı ortaya konmuştur. Bunlara karsinojen, kanserojen veya onkojen gibi adlar verilmiştir.Karsinojenik ajanlar fiziksel,kimyasal,biyolojik kökenli olabilir.
1.KİMYASAL KARSİNOJENLER
En büyük grubu oluşturan karsinojenlerdir. Karsinojenik etki yapan kimyasal maddeler birbirinden farklı yapı gösterirler.
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar; 1-2 benzenzantrasen, 3-4 benzpyrene
Aromatik aminler; Bunların karsinojenik etkisi anilin boya endüstrisinde çalışan işçilerle mesane kanserlerinin görülmesi üzerine ortaya çıkmıştır. Asıl karsinojenik etkinin 2 naftilamin olduğu anlaşılmıştır.
Azo Bileşikleri; Sanayide boya maddesi olarak kullanılan bu bileşikler hangi yolla verilirse verilsin genelikle karaciğerde tümör oluştururlar.
Kimyasal karsinogenezisde 2 basamak vardır.İnisiasyon ve Promosyon
İnisiasyon; Karsinojenik ajanın yeterli dozunun alınmasıyla başlar. Sadece inisiasyon tümör oluşumu için yetmez.İnisiasyon kalıcı DNA hasarı yani mutasyon yapar. Hızlı ve irreversibldir.Promosyon; İnisiasyondaki hücreleri indükler ama kendileri nontümörojeniktir. Promoterler DNA’yı direkt etkilemez ve reversibldir. Bunlar hücresel proliferasyon yoluyla ek mutasyonlara duyarlı olurlar. İnisiasyona uğramış hücrelerle multipl promoter uygulanımı arasında yeterince uzun süre gelişirse tümör oluşmaz.
Karsinogenezisin İnisiasyonu:Karsinogenezi başlatan kimyasallar yapısal olarak değişiktir. 2 kategoriye ayrılır.Direkt etkili bileşikler ve İndirekt etkili veya prokarsinojenler.Her ikisinin ortak özelliği yüksek reaktif elektrofillerdir. Hücrenin nükleofilik bölgesiyle reaksiyona girebilir. Elektrofilik reksiyonlar hedef hücrede bazı elektron zengin bölgeleri etkiler ki bunlar DNA,RNA dır.Kimyasal karsinojenlerin moleküler hedefi DNA’dır.DNA’da tamir edilemeyen değişiklikler inisiasyon proçesinin ilk basamağında gereklidir. Değişikliğin kalıtsal olabilmesi için hasarlı DNA’nın replike olması gerekir.Bu nedenle inisiasyon olması için karsinojenin değiştirdiği hücrelerin en az bir siklus proliferasyon göstermelidir ki DNA değişiklikleri kalıcı olsun.
Karsinogenezisin Promosyonu;Bazı kimyasal maddelerin karsinojen etkisi proöoter uygulanımı sonucu oluşur. Kendileri tümörijenik değildir. İnisiasyon uygulanım ile preneoplastik veya hiperplastik lezyona zemin hazırlar. Bunu takiben promoter uygulanımı mutant hücrenin klonal ekspansiyonunu sağlar. Proliferasyona zorlanan inisiasyondaki hücrelerde ek mutasyonlar olur. Ve malign tümör gelişir.
Direkt etkili Karsinojenler;Alkilleyici ajanlar, Acylating ajanlar.
İndirekt etkili ajanlar;Polisiklik aromatik hidrokarbonla,Aromatik aminler,Mikrobiyal ürünler
2.FİZİKSEL KARSİNOJENLER
Güneş Işını ve Ultraviyole;Karsinojenik etkinin nedeni olarak ultrviyole ışınlarının DNA molekülünde yol açtığı mutasyonlar gösterilmektedir.
Radyasyon;Güçlü onkojendir. Kromozom kırığı, translokasyon ve nokta mutasyonu olur. Latent periyod uzundur. Ek mutasyonlar ve çevresel faktörler olaya eklenir.
3.VİRAL KARSİNOJEN AJANLAR
Viruslerin hepsi onkojenik etki göstermez. Hayvanlarda tümörlere yol açan 150 kadar virus bulunmuş. Bunlardan 1/3’ü DNA yapısında diğerleri RNA yapısındadır. DNA virusleri arasında papova ve herpes virusleri, Epstein Barr Virusu (EBV), Hepatit B virusu, Papilloma virusü sayılır.
RNA Virusleri ise HTLV-1, fare meme kanseri, fare lösemi virusu.
Transforme olan DNA virusu konakçı hücre genomu ile stabl bağlantı kurar. İntegre virus replikatif siklusunu tamamlayamaz.
4.HORMONLAR
Uzun süre yüksek dozda verilen hormonların tümöre yol açtığı gösterilmiştir. İnsan tümörleri etyolojisinde hormonal etkiyi gösteren en iyiörnek yüksek östrojen salgılanması ile birlikte bulunan granuloza hücreli tümörlerde, endometriyumda önce hiperplazi daha sonra kanser gelişimidir. Genel kanıya göre hormonlar kokarsinojenik etkiye sahiptir.
{{onkoloji-taslak}}
| |||