|
#YÖNLENDİR [[Niyâzî-i Mısrî]]
'''Niyâzî-i Mısrî''', [[17. yüzyıl]] [[Halveti]] [[tarikat]]ının Niyâziyye veya Mısriyye kolunun kurucusu, büyük bir sûfî [[tasavvuf]] edebiyatı ustası [[şair]]dir.
== Hayatı ==
Asıl adı Mehmet olup, 12 Rebiülevvel 1027 / 8 Şubat 1618'de [[Malatya]]'nın şimdiki adı Soğanlı köyü olan İşpozi kasabasında dünyaya gelmiştir. Babası, yöresinin önde gelenlerinden [[Nakşbendiyye]] tarikatı mensubu Soğancızâde Ali Çelebi'dir. Niyâzî ve Mısrî ise mahlaslarıdır. Mısrî mahlası tahsilini Mısır'da yaptığından dolayıdır. Çeşitli medreselerde eğitim görmüş ve farklı yerlerde tasavvuf bilgisini geliştirmiştir. 1655 yılında [[Halvetiyye|Halveti]] şeyhi Ümmi Sinan'dan hilafet alarak irşada mezun kılınmış<ref>Mısri Niyazi Divanı Şerhi, Yazan: Seyyid Muhammed Nur, Haz.: M. S. Bilginer</ref>, memleketin pek çok yerinde vaazlar vererek halkı irşad etmeye çalışmıştır. Şöhreti her yana yayılan Niyazî Mısrî, ordunun maneviyâtını yükseltmek için Sultan [[IV. Mehmet]] tarafından [[Lehistan]] seferine götürülür. Hakkında ileri sürülen iftiralardan sonra [[Limni]] adasına sürülür ve burada onbeş yıl çileli bir hayat yaşar. Ölümünden bir yıl kadar önce affedilir ve [[Bursa]]’ya döner. Fakat Bursa [[Kadı|Kadısı]]'nın şikayeti üzerine tekrar [[Limni]]’ye gönderilir ve burada vefat eder. [[Osmanlı]] sultanı tarafından sürgüne gönderildiği [[Limni]] adasında 1693 (H.1105) senesinde bir Çarşamba günü kuşluk vakti vefat etmiş olup türbesi de aynı adada ziyaretgahtır. [[Türkçe]] ve [[Arapça]] [[manzum]] ve [[mensur]] on ciltten fazla eseri bulunmaktadır. [[Aruz]] ölçüsü ile yazdığı şiirlerinde genellikle [[Nesîmî|Nesimî]] ve [[Fuzulî]]’nin, heceyle yazdığı şiirlerinde ise [[Yunus Emre]]’nin etkisinde kaldığı görülür. Divanı’nın yanı sıra, “Risaletü’t-Tevhid, Şerh-i Esma-i Hüsnâ, Sûre-i Yusuf Tefsiri, Şerh-i Nutk-ı Yunus Emre, Risale-i Eşrât-ı Saat, Tahir-nâme, Fatihâ Tefsiri, Sûre-i Nûr Tefsiri” eserlerinden bazılarıdır.
== Literatürde Niyazi Mısri ==
Niyazî-i Mısri'nin menkıbevi hayatı esas alınarak ünlü yazar [[Emine Işınsu Öksüz]] yazılan muhteşem bir roman şeklindeki biyografisi '''Bukağı''' adı ile önce '''Ötüken Yayınları''' arasında daha sonra ise '''Elips Kitap''' yayını olarak yayınlanmıştır.
[[Niyâzî-i Mısrî Divanı]]nın şerhli basımı ise '''Akçağ Yayınları''' tarafından yayınlanmıştır.
== Tasavvuf Anlayışı ==
[[Arûz]]la yazdığı şiirlerinde [[Nesimi]]’nin etkisinde kalan Niyazi devrinin [[Vahdet-i Vücud]] görüşüne mensup kişilerinden de biridir.
== Eserleri ==
* Divan (Tam ve Tekmil Niyazi Divanı -1974 adıyla basılmıştır)
* Mevaidu'l-İrfan (İrfan Sofraları adıyla latin harfleriyle basılmıştır)
==Notlar==
{{kaynakça}}
== Kaynakça ==
*{{cite book | ref = Bilginer | başlık = Mısri Niyazi Divanı Şerhi | yazar = Seyyid Muhammed Nur, Haz.: Mahmut Sadettin Bilginer | yayımcı = Esma Yayınları | tarih = 1976 | location = İstanbul }}
=== Dipnotlar ===
{{Halk edebiyatı}}
{{İslam-biyo-taslak}}
{{Osmanlı-kişi-taslak}}
[[Kategori:Malatya doğumlular]]
[[Kategori:1617 doğumlular]]
[[Kategori:1694 yılında ölenler]]
[[Kategori:Türk mutasavvıflar]]
[[Kategori:Mutasavvıf şairler]]
[[Kategori:Tasavvuf şairleri]]
[[Kategori:Vahdet-i Vücud]]
[[Kategori:Tasavvuf]]
[[Kategori:17. yüzyılda Osmanlılar]]
[[Kategori:Ekberi sufiler/filozoflar]]
| 