|
'''Hubal''' (arapça هبل,) Arabistan'da Mekke'de Kureyş kabilesinin hüküm sürdüğü sıralarda tapınılan baş tanrıdır. Kırmızı bir taş türünden (ing. Carnelian) yapılmış heykeli Kabe'nin içinde bulunuyordu. Hubal önemli olaylarda danışılmak üzere kullanılan 7 oktan oluşan fal oklarıyla tanınırdı. Hubal bir ilah olarak Mekke'nin koruyucu ilahı olarak görülürdü.
Hz.Muhammed zamanında Hubal, Kabe'nin etrafındaki yılın her bir günü için bir put olmak üzere 360 puttan oluşan diğer tanrılarla birlikte buradan alındılar. Hz.Muhammed geldiğinde, Hubal ve diğer ilahlar yerine yalnızca Allah'ın tek ilah olduğunu ve ona tapınılması gerektiği söyleyip, bu ilah adına savaşarak Allah'ı tapınılan tek ilah haline getirdi.
== Hubal'ın kökeni ==
Hubal'ın Mezopotamya ve Kuzey Arabistan'dan geldiğine ilişkin diğer bulgular, bu ilaha ait tapınmayla ilgili özelliklerden görülmektedir. Hubal'a ait olan fal oklarıyla fal bakma geleneği Babillilerin fal bakma yöntemlerinden biridir. Hubal'la ilgili önemli bir konu da, Hubal'ın simgesinin Hilal olmasıdır.
Hubal İslamiyet öncesi tapınılan tek ilah değildi ve yanı sıra El İlah adı verilen ve El ile İlah birlikte söylendiğinde El-lah (Allah) olan, ve El-lah'ın kızları olarak ta El-lat, El-uzza ve El-menat adlarıyla başka ilahlarla birlikte tapınılan bir ilahtı. Bunun dışında ay takvimine göre (12 x 30 = 360) 360 adet başka ilahta tapınılan diğer ilahlar arasındaydılar.
Allah sözcüğünün kaynağı olan Baal ve Hilal'le ilgili inançların kökeni, geçmişi Mö. 2200'lere varan eski Babil kentidir. [[Hilal]] şeklindeki Ay tapınması [[Babil]]'deki hilal, yıldız ve güneş tapınmasından doğmuştur. Hilal'in Babil ve Sümer'deki adları [[Sin]] ve [[İnanna]]'dır. [[Baal]] eski Babil'in baş ilahı Marduk'un diğer bir adıdır. Hilal ([[Sin]]), Yıldız ([[İştar]]) ve Güneş ([[Şamaş]]) üçlüğü aslında tek bir ilahta, [[Marduk]]'ta birleşirler. Hilal Baal'la, yıldız İştar'la ve güneş Şamaş' (Tammuz)la ayrı birer ilah olarak gösterilir. Marduk adı içeriğinde isyan anlamı bulunan bir sözcük olup, Babil kentini kuran [[Nimrod]]'un adından gelir ve Nimrod'un tanrılaştırılmış adıdır. Baal adı yine Marduk'tan gelerek aynı ilahın ''egemen efendi'' sıfatını taşıyan bir adıdır. İçinde isyan etme anlamı bulunan Marduk asıl olarak ilk isyancı olarak Şeytan'ı simgeler. [[Şeytan]] için kullanılan bir ifade "Hilel Ben Şahar (Helel Ben Shachar)", "Seher'in oğlu Hilal, Parlak Yıldız" anlamına gelir. Helel sözcüğünün içinde aynı zamanda "parlak yıldız" anlamı da bulunur. ▼İslamiyet öncesindeki çok tanrılı putperestlik, zamanının diğer Yahudilik ve Hıristiyanlık dinlerindeki tek tanrı inancıyla kıyaslanarak, giderek daha kuşkulu bir hale gelince ortaya tanrıları azaltarak tek bir ilaha tapınma ihtiyacı doğdu. Muhammed'in zamanında bu ihtiyaç karşılanarak Hubal ve 360 ilaha tapınılmaması için çağrı yapılarak, gerektiğinde bunun için savaşıldı. Bu ilahlar yerine, bu ilahlar arasında bulunan bir ilah olan El-İlah tapınılması gereken tek ilah olarak gösterildi. Bununla birlikte tapınılan ilahlar arasında El-Lat, El-Uzza ve El-Menat adlarında üç ilah daha bulunmaktaydı. Bu ilahların diğer ilahlarla birlikte ilah olmadıklarının ilanı sorun yarattığı için, ilk başta bu ilahların varlıklarını sürdürmelerine izin verildi. Çünkü bu üç ilah El-İlah'ın kızları olarak sayıldığından, bu ilahın en yakın akrabası olarak özel bir öneme sahiptiler. Bu yüzden bir yandan Al-İlah'ın tek ilah olduğu ve öte yandan El-İlah'ın üç kızının put olduğunun ilan edilmesi zor bir durum ve bir çelişki meydana getirmekteydi. Bu durumun aşılması için, önce bu üç ilaha da El-İlah'ın yanı sıra tapınılmaya devam edilmesi gerektiğine dair ayetlerin geldiği bildirildi. Ve giderek siyasal ve askeri güç kazanılınca, bunların ilahlar olmadığına ilişkin başka ayetler gelerek, önceki ayetlerin Şeytan'dan geldiği söylendi. İnsanların zihinlerinde belirebilecek, "Nasıl oluyor da bir peygambere Şeytan'dan da ayetler gelebiliyor?" şeklindeki bir kuşkunun giderilmesi için de başka bir ayet geldi. Bu ayette de Al-İlah'tan gelen ayetlere Şeytan'dan da eklemelerin olmasının normal bir şey olduğu ve geçmişteki peygamberlerin de başına gelen bir şey olduğu söylendi. Sonuçta o dönemdeki putperestler hem bu ayetler yoluyla, hem de askeri güç kullanılarak Al-İlah'tan başka ilah olmadığına ikna oldular. Hubal'ın yerine El-İlah'ın tek ilah olarak seçilmesindeki önemli bir unsur, Hubal'ın Baal olarak yaptığı kötü ünüdür. Öte yandan El-İlah aynı ilahın bir başka sıfatı olmasına rağmen İbranicedeki İloah'la olan benzerliği, El-İlah'ın geçmişteki peygamberlerin de inandığı aynı ilah şeklinde gösterilmesini sağlamış oldu.
== Hubal Hilal ==
Hubal'ın baş simgesi Hilal, aynı zamanda Baal'ın baş simgelerinden biri olarak Arabistan'da varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Hernekadar Hubal tapınılan bir ilah olarak ismen ortadan kalkmışsa da, Hubal'ın yerine geçen El-İlah (Allah) Hubal'ın Hilal simgesini günlerimize kadar sürdürmüştür. Gerçekte Hubal ve El-İlah ise zaten farklı ilahlar değildir. Hem Hubal hem de El-İlah gerçekte birer özel ad olmayıp sıfattırlar. Ayrıca gerek Hubal'a gerekse de Al-İlah'a Ay İlahı olarak tapınılmıştır. Bir kişinin birden çok sıfata sahip olduğu gibi bu ilahların Hubal ve El-İlah adları aynı ilahın yalnızca farklı adlandırmalarıdır.
El-İlah ile Hubal'ın aynı ilahlar olduğunu görmek için, öncelikle El-İlah sözcüğünden gelen Allah sözcüğünün sözcük yapısını inceleyerek, etimolojik kökenine bakmak gereklidir.
Allah ismi arapça Elif, Lam, Lam ve He harfleriyle yazılır. [[Ebced]]'deki "Cümel-i Kebir" adlı düzenine göre sayı değeri 66 dır:
* 66: ((Elif=1)+(Lam=30)+(Lam=30)+(He=5)=66)
Allah sözcüğünü anlamak için öncelikle Allah sözcüğünün hangi sözcüklerden oluştuğu gözönüne alınır. Allah sözcüğü Al ve İlah sözcüklerinin biraya gelmesinden oluşmuştur. Allah sözcüğünün ön kısmını oluşturan ''al'' sözcüğü belgili tanım olup, İngilizce'deki ''the'' belgili tanımının Arapçadaki karşılığıdır. ''Al'' ve ''İlah'' sözcükleri birlikte söylendiğinde, aradaki i harfi düşer. İlah kısmı İbranice'deki iloah sözcüğünün Arapça'daki karşılığıdır. İloah sözcüğü eloah sözcüğünün bir diğer söyleniş şeklidir. İbranice'deki anlamıyla ''el'' ya da ''il'' güç anlamına gelir. ''el'' ya da ''il'' sözcüklerine eklenen ''oah'' sözcük eki Türkçe'de ''li'', ''lü'' gibi bir anlama gelir. El ve oah sözcükleri biraraya gelerek, Eloah (ya da İloah) şekliyle ''Güçlü'', ''Güçlü Olan Kişi'' anlamına gelmektedir. İbranice'de gerçek Tanrı'yı tanımlamak için ise, başa belgili tanım olarak ''ha'' eki getirilir. Buna göre Arapça'daki ilah sözcüğü İbrani ve sami dildeki iloah'ın karşılığıdır. Allah sözcüğünün başındaki ''al-el'' Arapça belgili tanım olarak İbranice'deki ha'nın karşılığı olarak İlah sözcüğünün başına getirilir. Bu şekilde ''El-ilah'' sözcüğü İbranice'deki ''Ha-eloah'' sözcüğünün karşılığı olarak görülebilir. Ancak sözcük karşılığı olarak bu doğru olmakla birlikte, sözcüklerin içerdiği anlam olarak farklı ilahlar sözkonusudur. Çünkü eski Arabistan'da Allah sözcüğü burada yaygın olarak tapınılan başka bir ilah olan Hubal ile yakından ilgilidir.
* Eloah - İloah: İlah, Güçlü Olan
* El İlah - Allah: Al İloah <-> Ha İloah <-> The İloah
Hem Hubal'ın hem de Allah'ın aynı Ay ilahı olduğunu görebilmek için, Allah sözcüğünün Hubal sözcüğüne göre Hilal sözcüğünü daha iyi bir şekilde belirtmesidir denilebilir. Bunun nedeni, Allah sözcüğünün [[ay]] ilahı olarak tapınılan Hubal'ın simgesi olan hilal sözcüğüyle çok yakın benzerlik göstermesidir. Allah sözcüğündeki ''al'' belgili tanım olmakla birlikte, bunun hilal sözcüğüyle yakından ilgisi vardır. Çünkü sesli harflerin kullanılmadığı Arapça'da hem hilal hem de Allah için aynı harfler kullanılır ve adeta simetrik olarak birbirlerinin ayna görüntüsünü oluştururlar. Belgili tanım olan ''al'''daki ''L'' harfi, hilal sözcüğünde bulunan iki adet ''L'' harfini tamamlar. Bu şekliyle Allah sözcüğü tersten yazılan ve sesli harflerin yazılmadığı Hilal sözcüğüyle benzerlik göstermiş olur. Aynı yöntem türkçeye uygulandığında aşağıdaki gibidir:
* H L L <-> L L H
* HiLaL <-> aLLaH
Hem Hubal'ın hem de Baal'ın farklı simgeleri arasında lale ve 6, 66 sayıları da bulunur. Allah, Hilal ve Lale sözcükleri [[Ebced]] hesabıyla 66 sayısına tekabül eder. Bu simgeler aynı zamanda Hubal-Baal'ın simgeleridir. Lalenin simge olarak seçilmesi lalenin Baal ile benzer özellikleri taşımasındandır. Lalelerin altı yapraklı oluşu Baal'la ilgili kutsal 6 sayısını simgeler. Lalenin içi siyahtır ve bu özelliğiyle ön planda Baal ve Marduk'la simgelenen bir ilah olan Şeytan'ın içindeki kötülük simgelenir. Lalenin siyah olan içinin tersine, ferahlatıcı bir renk ve parlaklıkta olan dış yüzü ile, Baal'ın simgelediği Şeytan'ın dışardan kendisini nurlu bir varlık gibi gösterme özelliği simgelenir. Baal'ın diğer simgesi hilal ise, boyunduruk anlamında kullanıldığında insanlara yapılan eziyeti ve baskıyı simgeler.
Arapçada ALLAH, HİLAL, LALE (elif, lam ve he) harflerinden oluştuğundan, Allah sözcüğü hilali Hubal sözcüğünden daha açık bir şekilde ortaya koymuş olur. Ayrıca [[lale]] Baal'ın bir başka simgesi olduğundan Allah sözcüğüyle hem hilal hem de lale açıkça ortaya konulmuş olur. Bundan başka, Allah'a ait olan mabetler Hubal ve Allah'ın sembolü olan hilal simgeleriyle de süslenirler. Ayrıca kullanılan takvim de 30'ar günlük ay takvimidir ve yıllık 360 güne gelen bu takvimde, her bir gün için ayrı bir ilah olmak üzere 360 ilah ay tapınmasında yeralmıştır. Bu yönüyle de bu ilahların Ay tapınmasıyla doğrudan ilişkili olduğu görülebilmektedir.
▲Allah sözcüğünün kaynağı olan Baal ve Hilal'le ilgili inançların kökeni, geçmişi Mö. 2200'lere varan eski Babil kentidir. [[Hilal]] şeklindeki Ay tapınması [[Babil]]'deki hilal, yıldız ve güneş tapınmasından doğmuştur. Hilal'in Babil ve Sümer'deki adları [[Sin]] ve [[İnanna]]'dır. [[Baal]] eski Babil'in baş ilahı Marduk'un diğer bir adıdır. Hilal ([[Sin]]), Yıldız ([[İştar]]) ve Güneş ([[Şamaş]]) üçlüğü aslında tek bir ilahta, [[Marduk]]'ta birleşirler. Hilal Baal'la, yıldız İştar'la ve güneş Şamaş' (Tammuz)la ayrı birer ilah olarak gösterilir. Marduk adı içeriğinde isyan anlamı bulunan bir sözcük olup, Babil kentini kuran [[Nimrod]]'un adından gelir ve Nimrod'un tanrılaştırılmış adıdır. Baal adı yine Marduk'tan gelerek aynı ilahın ''egemen efendi'' sıfatını taşıyan bir adıdır. İçinde isyan etme anlamı bulunan Marduk asıl olarak ilk isyancı olarak Şeytan'ı simgeler. [[Şeytan]] için kullanılan bir ifade "Hilel Ben Şahar (Helel Ben Shachar)", "Seher'in oğlu Hilal, Parlak Yıldız" anlamına gelir. Helel sözcüğünün içinde aynı zamanda "parlak yıldız" anlamı da bulunur.
* Hilel Ben Şahar! (Helel Ben Shachar): Ey Seher'in oğlu Hilal, Parlak Yıldız!: O Lucifer, son of the morning!
{{Asya-mitoloji-taslak}}
{{telifihlal|adres=http://www.turkforum.net/showthread.php?p=7783968}}
[[Kategori:Arap tanrıları]]
| 