Escherichia coli O157:H7: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
İnfoCan (mesaj | katkılar)
İnfoCan (mesaj | katkılar)
düz.
4. satır:
 
==Biyokimya==
''[[Escherichia coli]]'' O157:H7 [[serotip]]i, [[Shiga benzeri toksin]](ler) salgılayan, çubuk şekilli [[Gram-negatif]] bir bakteridir. ''E. coli'' bakterisinin yüzlerce suşundanserotipinden biridir. Çoğu [[suş]] zararsız olup sağlıklı insan ve hayvanların bağırsaklarında yaşamasına karşın, bu suşserotipi oluşturan suşlar güçlü bir toksin salgılar ve ağirağır hastalığa neden olur. PatojenikBu serotip, patojenik ''E. coli''<nowiki> '</nowiki>lerin "Enterohemorajik E. coli", veya EHEC, olarak adlandırılan grubuna dahildir. Buna alternatif adlandırmalar olan "Verotoksin üreten E. coli" (VTEC) veya daha ender olarak "Shiga-benzeri Toksin üreten E. coli" (STEC), adları onun toksin üretme yeteneğine değinir.
 
Serotip ismindeki "O" (sıfır değil, büyük O), somatik antijen numarasına, "H" ise [[flagella]] antijenine değinir. Başka serotipler (genelde daha hafif) hastalığa neden olur; burada yalnızca O157:H7 bileşimine sahip olanlar incelenecektir.
 
''E. coli'' O157:H7 1982'de [[ABD]]'de bir kanlı ishal salgınında ilk defa tanımlanmıştır. 1996-97'da [[İskoçya]]'da bu bakteri yüzünden 21 kişi hayatlarını kaybetmişlerdir. Bu serotipli bakteri yözünden ABD'de yılda ortalama 73,000 vaka, 60 dolayında ölüm meydana gelir.
==Yayılması==
Enfeksiyonun başlıca kaynağı az pişmiş [[kıyma]]dır, diğer kaynaklar pastörize edilmemiş süt ve meyve suyu, çiğ sebze ve şarküteri ve enfekte olmuş hayvanlardır. Kontamine olmuş göl veya havuzlarda yüzmek ve yeterince klorlanmamış su içmek yoluyla da iletim olabilir. Bu organizma kolaylıkla kişiden kişiye geçer ve çocuk bakım merkezlerinde kontrol altına alınması zor olan mikroplardandır.
 
''E. coli'' O157:H7 bazı mandıralarda bulunmuştur ve sağlıklı [[sığır]]ların bağırsaklarında yaşayabilir. Hayvanların kesimi sırasında et kirlenebilir, etten kıyma yapılırkan organizma iyice içine karışabilir. İneğin memelerinde veya sağma makinasında bulunan bakteri süte karışabilir. Hastalığa neden olan organizma sayısı belirlenmemiş olmakla beraber çok küçük olduğu tahmin edilmektedir.
 
KontamineBu bakterinin bulaşmış olduğu etin görünüşü ve kokusu normaldir. Eğer yeterince pişirilmezse enfeksiyona yol açabilir.
 
==Belirtiler==
''E. coli'' O157:H7 enfeksiyonu genelde ağır ve kanlı bir [[ishal]]e (ancak ishal kansız da olabilir) ve [[abdomen|abdominal]] [[kramp]]lara yol açar. Çoğu zaman [[ateş (tıp)|ateş]] yoktur veya çok az olur ve hastalık 5 ilailâ 10 günde iyileşir. Bazı kişilerde hastalık belirtisiz olarak da iyileşebilir.
 
Bazı kişilerde, özellikle 5 yaştan küçük çocuklar ve yaşlılarda, enfeksiyon [[hemolitik üremik sendrom]]a neden olabilir, bu durumda [[alyuvar]]lar imha olur ve [[böbrek]]ler iflas eder. Enfeksiyonların %2-7'sinde bu komplikasyon olur. Hemolitik üremik sendrom vakalarının çoğu ''E.coli'' O157:H7'den kaynaklanır.
 
==Tanı==
[[Resim:Ecoli_O157_colonies.gif|thumb|250px|Sorbitol MacConkey agar üzerinde büyüyen ''E. coli'' O157:H7 kolonileri renksiz olurlar, diğer ''E. coli'' suşları ise pembe.]]
 
Dışkı kültürü ile bakteri tanınabilir ama bu rutin bir test değildir, özel olarak istenmesi gerekir. Nümune, [[sorbitol-MacConkey agar]]'da, veya onun bir çeşidi olan efeximin potasyum tellurit sorbitol-MacConkey agar'da kültürlenir. ''E. coli'' O157:H7 suşları hemen hepsi D-sorbitolu ya ferentefermente edemezler veya çok yavaş ederler, buna karşın diğer suşların %80 bu şekeri fermente edebilirler. Bu yüzden sorbitol-MacConkey agarda büyüyen kolonilerin rengi O157:H7'yi tanımaya yarar. Ancak, diğer kültür yöntemleri gibi bu da yavaştır ve [[PCR]] teknikleri ile daha hızlı tanı mümkündür. Geliştirilmekte olan yeni tekniklerde [[fluoresanflüoresan]] işaretli [[antikor]]lar kullanılır.
 
==Tedavi==
36. satır:
 
==Patojenlik nedenleri==
E. coli O157:H7'nin 2001 yılında okunan [[genom]] dizininindizisinin zararsız ''E. coli'' K12 suşu ile karşılaştırması sayesinde O157:H7'yi patojen yapan özellikleri ortaya çıkmıştır <ref>Perna et al. (2001) ''Genome sequence of enterohaemorrhagic Escherichia coli O157:H7'' Nature 409, 529-533 </ref>. İki organizmanın genomları aynı uzunlukta olmakla beraber her ikisinin de kendine has genleri bulunmaktadır. Patojen suşun genomunun çeşitli yerlerinde bulunan "patojelik adalarında" ona hastalık yapma yeteneği veren 1387 yeni gen bulunmuştur. Bu genlerin bir kısmı daha evvelden keşfedilmiş olan [[Şiga toksinleri]] ve adezyon faktörleri ([[fimbrium]]lar) gibi hastalık faktörlerini kodlamaktadır. Farklı genlerin bir kısmı hastalık yapmaktan ziyade iki suşun farklı ortamlarda büyüyebilmelerine olanak sağlayan proteinleri kodladığı tahmin edilmektedir. Ayrıca pek çok gende de K12 suşuna kıyasla en az bir amino asidin farklı olmasına neden olacak farklılıklar bulunmuştur, bu faklılıkların bir kısmı O157:H7'nin konak organizmasının hastalanmasına katkısı olabilir. İki genom arasındaki farklılıklar O157:H7'nin daha hızlı evrimleştiğini, ayrıca patojen adalarında buluna viral ve [[konjügasyon]] genlerin varlığı K12'de olmayan çoğu genin başka [[bakteriofajbakteriyofaj]] ve [[plazmid]]ler aracılığıyla yatay transferle geçmiş olabileceğine işaret etmektedir. O157:H7'nin yeni genler edinebildiğine dair belirtiler, bu organizmanın hızlı genetik değişikliğe uğrayabilmesi yeni salgınlarda kendini göstermesinin bir açıklaması olabilir.
 
==Korunma==
42. satır:
Hayvan kesimi kontaminasyonun en başlıca kaynağıdır, ineğin bağırsaklarının içeriği etle karışınca nemli ve sıcak ortamda bakteriler çoğalırlar. Enfekte olmuş kısımlar eğer kıyılırsa bakteri etin yüzeyinden içine geçer. Dolayısıyla kıymanın bir enfeksiyon kaynağı olma olasılığı biftekten daha yüksektir. Biftekte sadece etin yüzeyi kirlenir ve etin dış kısmının pişmesi bakteriyi öldürmeye yeter. Buna karşın kıymadaki bakterinin imhası için tamamen pişmesi gerekmektedir. Üstelik birden fazla hayvanın etlerinin birleştirilip kıyılması halinde enfekte olmuş bir hayvan büyük bir kıyma işinin kontaminasyonuna neden olur.
 
DolayısylaDolayısıyla ''E.coli'' O157:H7 taşıyan inek sayısının azaltılmasına yönelik önlemler ve etin kesimi ve kıymanın hazırlanması sırasında etin kirlenmesini azaltacak önlemler gereklidir.
 
===Yemek pişirme===
51. satır:
[[Pastörizasyon|Pastörize]] edilmemiş sütten ve meyve suyundan kaçınılmalıdır. Ticari meyve suları hemen her zaman pastörize edilmiştir.
 
Meyve ve sebzeler, özellikle eğer pişirilmeyeceklerse, iyice yıkanmalıdırlar.
===Diğer===
Kirli olma olasılığı olan sularda (Örneğin [[kanalizasyon]] suyu karışmış) yüzerken su yutmamaya özen göstemek hastalık riskini azaltır.
Satır 76 ⟶ 77:
[[Kategori:Enterobakteriler]]
[[Kategori:Enfeksiyon hastalıkları]]
[[Kategori:Besin kaynaklı hastalıklar]]