Birinci Çağ: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
2. satır:
[[J. R. R. Tolkien]]'in eserlerine konu ettiği hayalî [[Orta Dünya]] evreninin tarihi, gerçek Dünya tarihinin kadim kökeni olarak kurgulanmıştır. [[J. R. R. Tolkien|Tolkien]] evreninde, '''Birinci Çağ''' ya da tam adıyla '''[[Ilúvatar'ın Çocukları]]'nın Birinci Çağı''', [[Silmarillion]]'da anlatılan ve kronolojisi tam olarak belirli ilk zaman dilimidir. [[İki Ağaç (Orta Dünya)|Ağaçlar]]ın dev örümcek
Birinci Çağ, [[Elflerin Uyanışı]]<ref>[[J. R. R. Tolkien]] (1993), [[Christopher Tolkien]], ''Morgoth's Ring'', Boston: [[Houghton Mifflin]], ISBN 0-395-68092-1 s. 51</ref> ile başlar. [[Valinor]] ve [[Beleriand]]'ın birleşik ordularının [[Morgoth]]'u kesin bir mağlubiyete uğratması ile biter.<ref>[[J. R. R. Tolkien]] (01,04,1987), ''The Return of the King'', vol. 3, The Lord of the Rings, Boston: [[Houghton Mifflin]], ISBN 0-395-08256-0, Appendix B: ''The Tale of Years''</ref> [[Valar Çağı]]'nın uzun bir kısmı ile kesişir<ref>[[J. R. R. Tolkien]] (1994), Christopher Tolkien, ''The War of the Jewels'', Boston: [[Houghton Mifflin]], ISBN 0-395-71041-3, s. 342-343</ref> ve [[Güneş Yılları]]'nın 590 yılı (kimilerince 601
Birinci Çağ’ın başlangıcının [[Güneş Yılları]]’nın başlangıcı ile aynı olduğu yolunda çok yaygın bir yanlış kanı vardır ve bu yüzden birçok kişi tarafından bu çağa "Güneş’in Birinci Çağı" denilmektedir. Bu teoriye göre Birinci Çağ’ın başlangıcı güneşin ilk kez doğuşu, çağın sonu ise Morgoth’un mutlak yenilgisidir.<ref>Örnek için bkz. [http://www.glyphweb.com/ARDA/f/firstage.html The Encyclopedia of Arda] ve ayrıca [[Kanada]]lı yazar [[David Day]]’in Tolkien'in çalışmaları ile ilgili eserlerinden birisi: ''Tolkien:The Illustrated Encyclopedia''</ref> Çağın başlangıcının güneşin ilk kez doğuşu olduğu iddiasını destekleyecek hiçbir bilgi Tolkien’in yazılarında yoktur ve Birinci Çağ’ın büyük farkla en uzun çağ olduğu bilgisi ile çatışmaktadır.<ref>[[J. R. R. Tolkien]] (1996), [[Christopher Tolkien]], ''The Peoples of Middle Earth'', Boston:[[Houghton Mifflin]], ISBN 0-395-82760-4, ''The Tale of Years of the Second Age'', s.172: "''The First Age was the longest (Birinci Çağ en uzun çağdı).''"</ref>Ağaçlar Çağı'nın bir dilimi ve Birinci Çağ çakışır.
17. satır:
* [[Nirnaeth Arnoediad]] (''Sayısız Gözyaşı''), Noldor’un Morgoth’a karşı başlattığı ilk savaştır. Feänor’un Oğulları ve diğer elfler, Edain, [[Bór]]’un halkı ve [[Ulfang]]’ın halkından oluşan büyük bir ittifakla savaş başlatıldı. Elfler ve müttefikleri savaşta üstün gelmiş ve Angband’a iyice yaklaşmışlarken Morgoth’un tuzağı bütün planlarını altüst etti. Ulfang’ın ihanetine uğradılar. ''Sayısız Gözyaşı'' isminin sebebi, elflerin son zafer elde etme umutlarının da sönmesidir. Hithlum kaybedildi, Feänor’un Oğulları’nın çoğu perişan oldu ve Beleriand’ın halkları kıyıma uğradı. Morgoth’un orkları, öldürdükleri insanların ve elflerin cesedlerinden Anfauglith’in ortasında bir tepecik yaptılar.
* [[Öfke Savaşı]], [[Eärendil]]’in [[Valinor]]’a gidip [[Vala (Orta Dünya)|Valar]]’ı –vazgeçtikleri- elflere yardım etmleri için ikna etmesi sonucu gerçekleşti. [[Maia (Orta Dünya)|Maiar]], [[Vanyar]] ve Valinor’da kalmış olan Noldor’dan oluşan bir ordu Valar’ın komutasında Morgoth’a karşı savaş açtı. [[Teleri]], Beleriand’a gitmiş olan Noldor’un gitmeden önce kendilerine yaptıkları kıyımdan dolayı yardım etmeyi reddetti fakat ünlü gemilerini orduların taşınması için vermeye razı oldular. Bu savaşta ilk kez kanatlı ejderhalar göründü. Fakat, gün Valar’ın günüydü. Morgoth yakalandı ve Arda’nın dışına hapsedildi. Morgoth’tan geriye kalan Beleriand ise savaşın öfkesi henüz dinmemişken denizin altına batırıldı.
==Kronoloji==
Güneşin İlk Çağı
1 - İnsanlar Hildórien'de uyanır.
5 - Fingon Maedhros'u kurtarır. Noldor arasındaki kan davası sona erer.
7 - Fëanor'un oğulları Doğu Beleriand'a gider.
20 - Mereth Aderthad ziyafeti Ivrin Gölü yakınlarında düzenlenir.
50 - Ulmo Turgon ve Finrod'a bir sığınak inşa etmelerini söyler
52 - Finrod Nargothrond'u inşa etmeye başlar.
60 - Dagor Aglareb: Noldor Morgoth'un kuvvetlerini yener ve Angband'ın Kuşatması başlar.
60–c. 200 - Melkor İnsanların geldiğini öğrendikten sonra Angband'ı bir süreliğine terkeder. Melkor İnsanların aklını çeler ve onlar Eru Ilúvatar'a tapmayı keser ve kötülüğe döner lakin bazıları isyan eder batıya Valar'ın yanına gitmeye karar verirler. Efsaneye göre İnsanlar ölümün Valar'ın armağanı değil bir ceza olduğuna inanmaya başlar.
64 - Turgon Gondolin'i inşa etmeye başlar.
65 - Brithombar Sığınakları ve Eglarest güçlendirilir; Barad Nimras Kulesi inşa edilir.
67 - Quenya dili Thingol tarafından yasaklanır.
102 - Nargothrond tamamlanır. Finrod'un halkı Hithlum'u terkeder.
116 - Gondolin tamamlanır. Turgon'un halkı Nevrast'ı gizlice terkeder.
155 - Drengist Halicinden Hithlum'a saldırı düzenlenir ve Fingolfin'in kuvvetleri Orkları mağlup eder.
260 - Glaurung Ard Galen'i mahveder ama Angband'a geri sürülür. Uzun Barış Dönemi başlar.
310 - Bëor Edain'in halkının bir grubunu Beleriand'a götürür ve Finrod tarafından keşfedilir. Daha sonra onlar Estolad'a doğru hareket eder, birkaç yıl sonra ikinci grup Thargelion'a girer ve üçüncü grup Estolad'a yerleşir.
316 - Aredhel Gondolin'den ayrılır ve Eöl'un yanına gelir.
320 - Edain Estolad, Hithlum ve Talath Dirnen Dorthonion'a göç etmeye başlar.
369 – Pek çok Edain Bereg önderliğinde Eriador'a gider.
375 - Orklar Thargelion'a saldırır İnsanların İkinci Evinden pek çok Edain ölür, kalanlar Haleth önderliğinde sonraki yıl Estolad'a gider.
390 - Haleth halkını Eriador'a götürür ve 391 yılında Teiglin'den güneye giderler. Çoğunluk daha sonra Brethil Ormanlarına girer.
400 - Aredhel ve Maeglin gizlice Gondolin'e gider. Eöl Aredhel'i öldürür daha sonra kendiside uçurumda atılmak suretiyle öldürülür.
410 - Ladros Vilayeti Bëor Evinden Boromir'e verilir.
416 - Dor-lómin Marach Evinin İnsanlarına verilir.
432 - Beren Erchamion dünyaya gelir.
455 - Morgoth Dagor Bragollach ile Angband Kuşatmasını kırar ("Ani Alev Savaşı"); Barahir'in halkı kaçak durumuna düşer. Finrod'un kalesi Minas Tirith Sauron tarafından ele geçirilir; Tol Sirion'un ismi Tol-in-Gaurhoth "Kurtadamların Adası" olur.
456 - Fingolfin Morgoth'u ile teke tek savaşır ve katledilir.
457 - Finrod'un kalesi Minas Tirith Sauron tarafından ele geçirilir; Tol Sirion'un ismi Tol-in-Gaurhoth "Kurtadamların Adası" olur.
458 - Húrin ve Huor bir muharebe esnasında Brethil Halkından ayrı düşer ve Thorondor tarafından Saklı Krallık Gondolin'e götürülür.
459 - Húrin ve Huor Gondolin'den Dor-lómin'e döner.
460 - Barahir ve yoldaşları Mutsuz Gorlim tarafından ele verilir ve öldürülür. Ama Beren kurtulmayı başarır.
462 - Morgoth tekrar Hithlum'a saldırmayı dener ama Fingon ve Círdan tarafından durdurulur.
463 - Doğulular Beleriand'dan görülmeye başlanır.
464 - Túrin Turambar Mart ayından dünyaya gelir. Beren Lúthien'e aşık olur.
465 - Beren'in Silmaril Macerası başlar ve Nargothrond'a gidip Finrod Felagund'dan yardım alır. Ama onlar ve yoldaşları Tol-in-Gaurhoth'a hapsedilir. Finrod bir kurtadam tarafından öldürülür ama Beren Lúthien tarafından kurtarılır. Celegorm ve Curufin Nargothrond'dan sürgün edilir.
466 - Lalaith'in doğumu. Beren ve Lúthien Angband'a girer ve Silmarili ele geçirir ama Silmaril Carcharoth tarafından yutulur. Doriath dönerlerken Carcharoth'ta Silmarilin ona verdiği güçle önüne gelen her şeyi mahvederek Doriath'a yaklaşmaktadır. Beren ölür ama Luthien Mandos'a yalvarır ve Beren ile Luthien ölümlü beden içinde Ossiriand'da uyanırlar.
468 - Maedhros Birliği yapılır.
469 - Lalaith ölür.
472 - Nírnaeth Arnoediad, "Sayısız Gözyaşı Savaşı", yaz ortasında yapılır. Morgoth Eldar ve Edain'i yener. Fingon ve Huor öldürlür Gwindor ve Húrin esir düşer. Doğulular Hithlum'u istila eder, Morwen Túrin'i Doriath'a yollar. Huor oğlu Tuor dünyaya gelir.
473 - Nienor doğar, Túrin Doriath'a gider. Falas Sığınakları kuşatılır ve ele geçirilir.
481 - Túrin Dimbar'a gider.
484 - Turin Saeros'u öldürür ve Doriath'tan kaçar, kanun kaçaklarına katılır.
485 - Túrin baharda onların lideri olur ve yazın Beleg onu bulur.
486 - Turin ve diğerleri Mîm' in evi Amon Rûdh'da yaşamaya başlar.
487 - Yılın başlangıcıyla Beleg Turin'in yanında savaşmaya başlar ve Sonbahara kadar Dor Cúarthol'da başarıdan başarıya koşarlar.
489 - Amon Rûdh düşer; Túrin yakalanır ama Gwindor ve Beleg tarafından kurtarılır, Turin Beleg'i ork sanarak öldürür.
490 - Túrin Eithel Ivrin iyileşir ve Nargothrond'a gider. Gurthang tekrar dövülür ve Túrin'in kılıcı Kara kılıç adını alır.
494 - Sonbaharda Morwen ve Nienor Doriath'a kaçar.
495 - Sonbaharda Nargothrond düşer; Orodreth ve Gwindor ölür. Kışın başlangıcıyla Túrin Ivrin'i geçer; Tuor Gondolin'e varır.
496 - Túrin Dor-lómin'de bir isyan başlatır ve baharda Brethil'e gelir, Morwen ve Nienor Nargothrond'a doğru yola çıkar; Níniel Brethil'e gelir.
497 - Turambar Níniel'e evlilik teklif eder.
498 - Turambar ve Níniel sonbaharda evlenir ve Turin o yıl bitmeden savaşa gider.
499 - Glaurung Túrin Turambar ve Nienor Níniel ölür.
500 - Húrin serbest bırakılır.
501 - Morwen ölür. Hurin Brethil'de Akraba Çekişmesine neden olur.
502 - Húrin Nauglamír'i Nargothrond'tan Thingol'a getirir.
502 - Nauglamír tekrar dövülür ve ortasına Silmaril yerleştirilir, Thingol ve Cüceler tartışır. Thingol katledilir. Melian Valinor'a döner.
503 - Doriath Cüceler tarafından yağmalanır. Beren, Laegrim, ve Entler Cüceleri yok eder; Lúthien Silmaril'i alır, Dior Doriath'a gider ve onu geri vermeyi dener. Eärendil ve Elwing doğar. Beren ve Lúthien ölür. Silmaril Dior'a geçer.
506–507 - Fëanor'un oğulları Doriath'a saldırır. Doriath İkinci Akrabakıyımıyla yok edilir; Dior, Celegorm, Curufin, ve Caranthir ölür. Elwing Silmarille birlikte kaçmayı başarır.
509 - Maeglin Morgoth'un casusları tarafından yakalanır.
510 - Gondolin Maeglin tarafından ele verilir ve yağmalanır; Glorfindel Echoriath'a bir Balrogu katleder, Ecthelion'da Gothmog'u öldürür ve ikisi de ölür. Turgon ölür. Tuor ve Idril kaçar.
525 - Eärendil ve Elwing evlenir. Tuor Ulmo'nun Huzursuzluğunu fark eder ve gemisi Eärrámë ile yanına Idril'i alarak Batıya yelken açar.
532 - Eärendil ve Elwing'in çocukları Elrond ve Elros dünyaya gelir.
534 - Eärendil'in Büyük Yolculuğu başlar.
538 - Üçüncü Akraba Kıyımı: Feanor'un kalan oğulları Silmarili almak için Sirion'a saldırır Elwing Silmarilin ele geçirilmemesi için denize atlar ama Ulmo tarafından Eärendil'e getirilir. Feanor'un oğullarından geriye Maedhros ve Maglor kalır.
540 - Morgoth Fëanor'un destekçilerinin yaşadığı Amon Ereb'i yıkar. Beleriand'ın son sakinleri güneye ya da Balar Adası’na kaçar. Morgoth'un zaferi tamamlanır.
542 - Eärendil Valinor'a varır.
545 - Valar Ordusu Beleriand'a gelir.
545–587 - Öfke Savaşı. Morgoth yenilir iki Silmaril Maedhros ve Maglor tarafından çalınır ve Silmariller kaybolur; Beleriand'ın çoğu haritalardan silinir.
590 - Morgoth boşluğa atılır. Elfler Valinor'a çağırılır ve Tol Eressëa'ya yerleştirir; Noldor'un küçük bir parçası ve Sindar, Lindon'da kalır.
== Kaynakça ==
| |||