Vikipedi

Prato: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Emperyan (mesaj | katkılar)
12.274 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Yerleşim bilgi kutusu
[[Dosya:Prato0003.jpg|thumb|Prato Katedrali.]]
| ad = Prato
'''Prato''' [[İtalya]]'nın [[Toskana]]'da bir şehir. [[Prato eyaleti]]'nin merkezidir.
| yerli_ad =
| resmi_ad = Comune di Prato
| diğer_ad =
| takma_ad =
| slogan =
| görüntü = Prato0003.jpg
| görüntü_boyutu =
| görüntü_açıklaması= Prato Katedrali
| harita = Map Region of Toscana.svg
| harita_boyutu =
| harita_açıklaması = Prato'nun İtalya ve Toskana Bölgesi'nde konumu
| bayrak = Flag of Prato.svg
| bayrak_boyutu = 125px
| damga =
| damga_boyutu =
| arma = Prato-Stemma.png
| arma_boyutu = 125px
| altbölüm_türü = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
| altbölüm_adı = {{bayrak|İtalya}} [[İtalya]]
| altbölüm_türü2 = [[İtalya'nın bölgeleri|Bölge]]
| altbölüm_adı2 = [[Toskana]]
| altbölüm_türü3 = İl
| altbölüm_adı3 = [[Prato İli]]
| kuruluş_sıfatı =
| kuruluş_tarihi =
| önder_türü = Belediye Başkanı
| önder_adı = Roberto Cenni
| önder_parti = PDL
| önder_türü1 =
| önder_adı1 =
| önder_parti1 =
| yüz_ölçümü_toplam_km2 = 97
| yüz_ölçümü_su_km2 =
| nüfus_as_of = 31.11.2009
| nüfus_not =
| nüfus_urban =
| nüfus_toplam = 186821
| nüfus_yoğunluğu_km2 = 1916
| nüfus_yoğunluğu_urban_km2 =
| nüfus_yoğunluğu_metro_km2 =
| nüfus_metro =
| zaman_dilimi = [[Orta Avrupa Zaman Dilimi|OAZD]]
| utc_offset = +1
| zaman_dilimi_DST=
| utc_offset_DST =
|latd=43 |latm=52|lats=48 |latNS=N
|longd=11 |longm=05 |longs=54 |longEW=E
| rakım_m = 65
| posta_kodu = 59100
| alan_kodu = 0574
| website = [http://www.comune.prato.it/ http://www.comune.prato.it/ ]
}}
 
'''Prato''' [[İtalya]]'nın [[Toskana]] bölgesinde [[Prato İli]] merkezi olan bir şehirdir. Prato sehri [[Floransa]]'nin 20km kuzeyinde konumlanmistir.
Prato ekonomisi [[1400]] yılından beri [[tekstil]] [[sektör]]üne dayalıdır. Ayriyetten Prato gıda sektörünün yavaş ileryenlerindendir. Bir çok yerel özelliklere sahiptir.
 
==Demografi==
[[1950]]'lerin sonlarında bu yana, şehre büyük bir göç almaktadır. İlk önce Güney [[İtalya]]'da daha sonra diğer ülkelerden göç almıştır. 180.000 fazla nüfusa sahiptir. [[Toskana]]'nın ikinci büyük eyaletidir.
 
Sehrin nufusu (31 Kasim 2009 tahminiyle) 186.821 kisidir. Boylece Prato sehri [[Toskana]]'nın nufus acisindan ikinci büyük sehridir.
Italya'nin 19. yuzyilda birlestirilmesinden sonra Prato ozellikle tekstil sanayi alaninda ozellesip buyuk gelismeler gosterdi. Hatta Italyan tarihci Emanuele Repetti tarafindan "Italya'nin Manchester'i olarak anildi. Bu nufus buyumesi 20. yuzyilda da devam etti. Sehir nufusu 1901de 50.000 iken 2001de 180.000 oldu. Bunu nufus buyumesinin cogu [1950]]'lerin sonlarından bu yana, şehre olan büyük bir göçtur. Bu goc önce Güney [[İtalya]]'dan daha sonra diğer ülkelerden kaynaklanmistir. Bu gelismeye uygun olarak yerel idare sistemi degistirilmistir. 1992ye kadar Prato [[Floransa Ili]] icinde iken o yil yapilan reformla Prato sehri merkezli [[Prato Ili]] kurulmustur. Su zaman grafigi Prato sehrinin nufusun gelismesini acikca gostermektedir:
 
<timeline>
Colors=
id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey value:gray(0.7)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8)
 
ImageSize = width:460 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:200000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10000 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
 
BarData=
bar:1861 text:1861
bar:1871 text:1871
bar:1881 text:1881
bar:1901 text:1901
bar:1911 text:1911
bar:1921 text:1921
bar:1931 text:1931
bar:1936 text:1936
bar:1951 text:1951
bar:1961 text:1961
bar:1971 text:1971
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001
bar:2006 text:2006
 
PlotData=
color:barra width:20 align:left
 
bar:1861 from:0 till: 32710
bar:1871 from:0 till: 36923
bar:1881 from:0 till: 38985
bar:1901 from:0 till: 47166
bar:1911 from:0 till: 51707
bar:1921 from:0 till: 55021
bar:1931 from:0 till: 61498
bar:1936 from:0 till: 64362
bar:1951 from:0 till: 77631
bar:1961 from:0 till: 111285
bar:1971 from:0 till: 143232
bar:1981 from:0 till: 160220
bar:1991 from:0 till: 165707
bar:2001 from:0 till: 172499
bar:2006 from:0 till: 185660
 
PlotData=
 
bar:1861 at: 32710 fontsize:S text: 32.710 shift:(-8,5)
bar:1871 at: 36923 fontsize:S text: 36.923 shift:(-10,5)
bar:1881 at: 38985 fontsize:S text: 38.985 shift:(-10,5)
bar:1901 at: 47166 fontsize:S text: 47.166 shift:(-10,5)
bar:1911 at: 51707 fontsize:S text: 51.707 shift:(-10,5)
bar:1921 at: 55021 fontsize:S text: 55.021 shift:(-10,5)
bar:1931 at: 61498 fontsize:S text: 61.498 shift:(-10,5)
bar:1936 at: 64362 fontsize:S text: 64.362 shift:(-10,5)
bar:1951 at: 77631 fontsize:S text: 77.631 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 111285 fontsize:S text: 111.285 shift:(-10,5)
bar:1971 at: 143232 fontsize:S text: 143.232 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 160220 fontsize:S text: 160.220 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 165707 fontsize:S text: 165.707 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 172499 fontsize:S text: 172.499 shift:(-10,5)
bar:2006 at: 185660 fontsize:S text: 185.660 shift:(-10,5)
 
TextData=
fontsize:S pos:(20,20)
text:Source ISTAT - Fransizca ve Italyanca Wikipedia'dan
 
</timeline>
 
 
Cin'den Italya'ya gocen Cin asillilar Prato'ya gelip yerlesmeyi tercih etmislerdir ve sehirde buyuk bir Cinli kolonosi ve Italya'nin ikinci buyuk "Cin-Sehri" olusmustur. Prato'da resmi kayitli olarak ikamet eden Cinli sayisi (2006 sonu itibariyle) 9.927 dir.<ref>http://www.comune.prato.it/prato/htm/strwrld.htm</ref>Fakat yerel otoriteler Prato'da cok sayida yasal ikematgah izinsiz Cinli bulundugunu ve bunlarain sayisinin 45.000 civarinda oldugunu tahmin etmektedirler. <ref>http://www.intoscana.it/intoscana/informarsi/inbreve.jsp?id_categoria=1210&id_sottocategoria=1211&id=245255&language=it</ref>. Bu ikametgah izini olmayyana Cinlilerin cogu sehrin batisinda bulunan, 3.500 kadar sayida atelyeden olusan bir grup sanayi merkezinde, genellikle hazir giyim sektorunde, calismaktadirlar. 2010 yilinda sehir ve bolge otoritelerinin yaptiklarai baskin sekilinde teftisler Prato'da bulunan hazir giyim sanayiinin dusuk ucretli ve cok kere gayri-yasal isci istihdam problemini acikac ortaya koymustur. <ref>[http://www.nytimes.com/2010/09/13/world/europe/13prato.html Amerikan ''[[The New York Times]] gazetesinde Rachel Donadio tarafindan 12 Eylul 2010 tarihli makale]</ref>
 
==Coğrafi konumu==
 
Sehir Orta Italya'da bulunan [[Apenin Daglari]]'nin bir kolu olan Calvana silsilesinin bir yuksek tepesi olan 768 rakimli "Monte Retaia" eteklerinde kuruludur. Sehrin ortasindan [[Arno Nehri]]'ne katilan "Bisenzio Nehri" gecmektedir. Sehirlesmis alan ve civari bir ovada bulunmaktadir. Bu kucuk ovada bulunan iki buyukce nehirin (Bisenzio ve Ombrone Pistoiese) arasinda dogal su yollari veya sonradan kazilmis kanallar sistemi bulunmaktadir. Bunlarin bazilari sehrin belirli alanlarina temiz su saglamak icin digerleri ise atik suyu toplamak icin hazirlanmislardir.
 
Prato'dan diğer buyuk Italyan sehirlerine karayolu ile uzakliklari soyledir:
{|
| [[Bari]]
| 750&nbsp;km
|-
| [[Bolonya]]
| 90&nbsp;km
|-
| [[Floransa]]
| 15&nbsp;km
|-
| [[Cenova]]
| 220&nbsp;km
|-
| [[Milano]]
| 291&nbsp;km
|-
| [[Napoli]]
| 500&nbsp;km
|-
| [[Palermo]]
| 1200&nbsp;km
|-
| [[Roma]]
| 290&nbsp;km
|-
| [[Torino]]
| 415&nbsp;km
|-
| [[Venedik]]
| 250&nbsp;km
|}
 
==Iklim==
 
Sehrin iklimi soguk ama nisbeten kuru kislar (en dusuk gozlem 11.1.1985de -13,8°C) ve sicak bazan bunaltici sicak yazlar (en yuksek dgozlem 7.7.1952de 41°C0 ile tanimlanir. Yagislar genellikle en cok sonbahar aylarinda olmakta ve ilkbahar aylarin da yagisla gorulmektedir.Gozlemlere gore ortalama yillik yagis yaklasik 850mm'dir.
 
==Ekonomi==
 
Prato ekonomisi [[1400]] yılından beri [[tekstil]] [[sektör]]üne dayalıdır.
 
Ayriyetten Prato
gıda sektörünün yavaş ileryenlerindendir. Bir çok yerel özelliklere sahiptir.
 
==Kültür==
 
Prato'da bulunan antik "Palazzo Pretorio" adli konak "Museo Civico (Sehir Muzesi)" olarak hizmet gormektedir. Bu muzede sergilene duvar resimleri arasinda cok onemli 14. yuzyil on Ronesans ressamlari eserleri bulunmaktadir. Bu eserler [[Filippo Lippi]], [[Filipino Lippi]], [[Bernardo Daddi]], [[Giovanni da Milano]] ve [[Botticelli] tarfindan hazirlanmistir. Modern ve cagdas guzel sanatlar eserleri "Luigi Pecci Cagdas Sanatlar Merkezi"nde sergilenmektedir.
 
Prato'da iki tiyatro bulunmaktdir: 1830lardan beri acik olan "Teatro Metastasio" ve yeni 1964de acilan "Teatro Politeama".
 
==Kardeş Şehirler==
 
{{ana madde|İtalya kardeş şehirler listesi}}
''{{ana madde|İtalya kardeş şehirler listesi}}''
* {{flagicon|Vietnam}} [[Nam Dinh]], [[Vietnam]], 1975
 
* {{flagicon|USA}} [[Albemarle County]], [[ABD]], 1977
Prato şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:
* {{flagicon|FRA}} [[Roubaix]], [[Fransa]], 1981
 
* {{flagicon|People's Republic of China}} [[Changzhou]], [[Çin]], 1987
* {{ kardeş şehir|Nam Dinh|Vietnam|1975}}
* {{flagicon|AUT}} [[Ebensee]], [[Avusturya]], 1987
* {{kardeş şehir|Albemarle County|ABD|1977}}
* {{flagicon|GER}} [[Wangen im Allgäu]], [[Almanya]], 1988
* {{kardeş şehir|Roubaix|Fransa||1981}}
* {{flagicon|Bosnia and Herzegovina}} [[Saraybosna]], [[Bosna-Hersek]], 1995<ref name="Twin 1">{{cite web|url=http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=147|başlık=Fraternity cities on Sarajevo Official Web Site|yayımcı=<small>[[copyright|©]] City of Sarajevo 2001-2008|erişimtarihi=2008-11-09}}</ref>
* {{kardeş şehir|Changzhou|Çin|1987}}
* {{kardeş şehir|Ebensee|Avusturya|1987}}
* {{kardeş şehir|Wangen im Allgäu|Almanya|1988}}
* {{kardeş şehir|Saraybosna|Bosna-Hersek|1995}}<ref>{{cite web|url=http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=147|başlık=Fraternity cities on Sarajevo Official Web Site|yayımcı=<small>[[copyright|©]] City of Sarajevo 2001-2008|erişimtarihi=2008-11-09}}</ref>
 
==Resimler==
 
[[Dosya:Prato, panorama.jpg|thumb|center|300px|Prato şehri panoraması]]
 
<Gallery>
Dosya:Prato, Castello dell'imperatore, da S-E.jpg|Prato'da Imparatorun Kalesi
Dosya:Palazzo pretorio 02.JPG|Prato Palazzo Pretorio
Dosya:P1000615.jpg|Prato Palazzo Pretorio onvunde Datini heykeli
Dosya:Fontana del bacchino 01.JPG|Prato Bacchino Cesmesi
Dosya:Prato, chinatown 01.JPG|Prato'da Çin sehri
Dosya:Prato, archeologia industriale 01.JPG|Prato'da eski sanayi binalari
Dosya:Stazione di prato centrale 02.JPG|Prato Centrale Tren Gari
 
</Gallery>
 
==Kaynakça==
{{kaynakça}}
 
==Ayrıca bakınız==
{{İtalya-taslak}}
*[[Toskana]]
*[[Prato ili]]
 
== Dış bağlantılar ==
 
{{Commons|Bari}}
* [http://www.comune.prato.it Prato Belediyesi resmi websitesi] {{it}}
* [http://it.wikipedia.org/wiki/Prato Italyanca Wikipedia "Prato" maddesi] {{it}}
 
{{Büyük Nüfuslu İtalya Şehirleri|durum=collapsed}}
 
[[Kategori:Prato|Pratoİtalya'daki şehirler]]
[[Kategori:Toskana'daki şehirleri ve kasabalarışehirler]]
[[Kategori:Prato| ]]
 
[[ar:براتو]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Prato" sayfasından alınmıştır