Pierre Corneille: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Bot değişikliği Ekleniyor: sk:Pierre Corneille |
Wall-e Bot (mesaj | katkılar) k Mekan ----> Mekân (Yazım düzeltmeleri), replaced: mekan → mekân using AWB |
||
1. satır:
[[Dosya:Pierre Corneille 2.jpg|thumb|Pierre Corneille]]
'''Pierre Corneille''' ([[6 Haziran]] [[1606]] - [[1 Ekim]] [[1684]]), [[Molière]] ve [[Jean Racine|Racine]]'le birlikte 17. yy'ın en büyük üç [[Fransa|Fransız]] [[
== Yaşamı ==
=== Erken yaşamı ve o dönemin oyunları ===
Corneille, Rouen, [[Fransa]]'da, Marthe le Pesant ve Pierre Corneille'in (rütbesiz bir memur) çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Zorlayıcı bir [[Cizvit]] eğitimi aldıktan sonra on sekiz yaşında hukuk eğitimi almaya başladı. Bu eğitimden sonraki uygulamaları genellikle başarısız oldu. Corneille’in babası, oğlu için Rouen Orman ve Nehir Bakanlığı'nda iki tane önemli mevkide ona yer ayarladı. Bakanlık'ta çalışırken ilk oyununu yazdı. Oyunu, bir komedi olan ''Mélite'yi'' ne zaman yazdığı kesin değildir, ancak ilk defa 1629'da bir gezici tiyatro kumpanyasına sunduğunda ortaya çıktı. Kumpanya oyunu kabul etti ve repertoarlarının bir parçası yaptılar. Oyun [[Paris]]'te iyi karşılandı ve Corneille, düzenli olarak oyunlar yazmaya başladı. Aynı yıl Paris'e taşındı ve kısa zamanda Fransız tiyatrosunun önemli isimlerinden biri haline geldi. ''Mélite'yle'' başlayan ilk oyunları, Fransız [[ortaoyunu]] geleneğinden uzaklaşarak, revaçta olan asil Paris dilini ve hareketlerini yansıtıyordu. Corneille, zamanındaki komedilerini "une peinture de la conversation des honnêtes gens" ("soylu sınıfının konuşmalarının bir tablosu") olarak nitelendirmiştir. İlk gerçek [[
=== Les Cinq Auteurs (Beş Şair) ===
Satır 18 ⟶ 17:
Üç birlik kuralına göre bir oyunun gündoğumundan günbatımına değin geçen süre içinde (zaman birliği), aynı yerde (mekân birliği) geçmesi ve birkaç olay ya da durumu birden ele almak yerine tek bir olay üzerinde yoğunlaşması (eylem birliği) gerekiyordu. Gerçekte bu kuram, [[Aristoteles]]'in, [[trajedi]]nin nasıl bir [[sanat]] türü olduğunu tanımlamaya çalıştığı Peri poetikes (Poetika) kitabının yanlış anlaşılmasından kaynaklanıyordu. Corneille'nin [[Richelieu]]'yle anlaşmazlığından sonra yaptığı ilk oyun, genellikle en iyi oyunu sayılan '''Le Cid''''dir ([[Arapça]]'da yaklaşık olarak paşa ünvanına denk gelen 'al sayyid' kelimesinin Fransızcaya uyarlanması sonucu oluşan sözcük). Oyun, [[Huillem de Castro]]'nun ''Mocedades del Cid'' ([[1621]]) oyununun üzerine kuruludur. Günümüzde [[Fransız]] tiyatro tarihinin en önemli oyunu sayılan [[Le Cid]] ilk sahnelendiğinde büyük ilgi topladı. Corneille ile rakip yazarlar [[Mairet]] ve [[Georges de Scudéry]] arasında oyun yüzünden başlayan kuramsal tartışmalar karşılıklı suçlama yazılarıyla sürdü.
Oyunun [[1637]] versiyonu, klasik [[trajedi]]/[[komedi]] ayrımına karşı çıkarak bir [[trajikomedi]] olarak sunuldu. ''Le Cid'', muazzam bir başarı olarak görülmüşse de, ''Querelle du Cid'' (Fransızca'da 'Sid Tartışması' demektir) olarak bilinen çok ateşli bir polemiğin konusu olmuştur. Bunun üzerine Richelieu, o sıralarda yeni kurulan Académie Française'in bu konuda bir karar vermesini istedi. Richelieu'nün '''Académie Française''''i oyunu başarılı bulsa da kusurlu olduğunu savunmuştur. Richelieu'nün Akademi'sine göre geleneksel Zaman, Yer ve Olay Birliği'ne (Zaman Birliği bütün olayın yirmi dört saatlik bir zaman diliminde geçmesini, Yer Birliği oyunda olayın olduğu sadece bir
''Académie'nin'' oyun hakkındaki düşünceleri [[Jean Chapelain]] tarafından ''Les Sentiments de L'Académie française sur la tragi-comédie du Cid ([[1637]]; Académie Française'in Le Cid Trajikomedisi Üzerine Görüşleri)'' adlı belgede belirtilmiştir. Oyunun estetik açıdan başarılı, ama tiyatro tekniği açısından yanlış, ahlaki açıdan ise yetersiz olduğu belirtildi. Bu suçlamaların kaynağını, tiyatronun ahlaki nasihatler için bir kaynak olduğu inancıydı. Önemli bir yazar olan [[Georges de Scudéry]] bile oyunu, ''Observations sur le Cid'' ('''Le Cid'' üzerine gözlemler') (1637) adı altında sertçe eleştirmiştir. Richelieu, Académie Française'in bu görüşüne dayanarak Le Cid'in sahnelenmesini yasakladı.
Satır 40 ⟶ 39:
== Eserleri ==
* ''Mélite'' (1629)
* ''Clitandre'' (1630–31)
* ''la Veuve'' (1631)
* ''la Galerie du Palais'' (1631–32)
* ''la Place royale'' (1633–34)
* ''l'Illusion comique'' (1636)
* ''[[Médée]]'' (1635)
* ''[[le Cid]]'' (1637)
* ''Horace'' (1640)
* ''Cinna'' (1641)
* ''Polyeucte'' (1642)
* ''la Mort de Pompée'' (1643)
* ''Le Menteur'' (1643)
* ''Rodogune'' (1644)
* ''Héraclius'' (1647)
* ''Don Sanche d'Aragon'' (1650)
* ''Andromède'', (1650)
* ''Nicomède'', (1651)
* ''Pertharite'', (1651)
* ''l'Imitation de Jésus-Christ'' (1656)
* ''Oedipe'' (1659)
| |||