|
Yazar:Burak TAMER
[[Dosya:Glycolysis1.png|thumb|right|450px|Kullanılan renklerin tanımı: <span style="font-weight: bold;"><span style="color: blue;">enzimler</span>, <span style="color: rgb(219,155,36);">koenzimler</span>, <span style="color: rgb(151,149,45);">substrat isimleri</span>, <span style="color: rgb(227,13,196);">metal iyonları</span>, <span style="color: rgb(128,0,0);"ben oguzhan>inorganik moleküller</span>, <span style="color: red;">inhibisyon (engelleme)</span> ve <span style="color: red;">bağlı fosfat</span>, <span style="color: green;">stimülasyon (uyarı)</span> </span>]]
'''Glikoliz''', [[glikoz]]un [[Enzim|enzimlerle]] [[pirüvik asit]]e (pirüvat) kadar yıkılması olayıdır. Bütün canlılarda glikoliz reaksiyonları aynı şekilde gerçekleşir. Olaylar için tüm canlılarda aynı enzimler görevlidir. Başlangıçta glikozu aktifleştirmek için 2 ATP harcanır. Reaksiyonlar sırasında 4 ATP oluşturulur. 2 NADH meydana gelir. Oluşan NADH'lar [[oksijenli solunum]]da elektron taşıma sistemine aktarılır ve her birinden üçer ATP elde edilir. [[Oksijensiz solunum]]da ise NADH'lar [[son ürün evresi]]nde tekrar yükseltgenerek bir sonraki glikoliz olayında kullanılır.
Glikolizde dikkat edilecek noktalardan biri de Fosfofruktokinaz enziminin katalizlediği Fruktoz 1,6 bifosfat'tan Gliseraldehit 3-fosfat ve Dihidroksiaseton fosfat oluşumudur. Zira bu basamak geri dönüşümsüz hız kısıtlayıcı basamak olup insülin,glukagon ve epinefrin hormonlarının kontrolünde aktive veya inaktive olur.
Glikozun piruvata çevrilmesi sırasında da bir miktar ATP'nin üretidiği tepkime dizisine
Pirüvik asitin oluşturulmasına kadar kullanılan substratlar bütün canlılarda aynıdır (bazı [[kemosentetik]]ler hariç). Bu bilgi canlılarda glikoliz reaksiyonlarını kontrol eden kalıtsal yapı ve enzim benzerliğini kanıtlar.
''glikoliz'' denir.Glikoliz tepkimeleri oksijenli ve oksijensiz solunum yapan bütün hücrelerde ortaktır.Glikoliz tepkimeleri sonucunda açığa çıkan enerji Atp molekülünde tutulmaktadır.
Notlar:
== Ayrıca bakınız ==
*Glikozun pirüvik asite kadar dönüşmesine glikoliz denir.
* [[Oksijensiz solunum]]
*Glikolizde bir glikozun aktivasyonu için 2 ATP harcanır.
** [[Fermantasyon]]
*Glikoliz evresinde 2NADH2 indirgenir.
** [[Alkolik fermantasyon]]
*Glikoliz evresinde 4 ATP üretilir.(Net ATP 2'dir.)
** [[Laktik asit fermantasyonu]]
*Glikoliz evresinde substrat seviyesinde fosforilasyon gerçekleşir.
*Glikoliz evresinde görev alan enzimler canlıların tümünde ortaktır.
*Glikoliz evresi stoplazmada gerçekleşir.
Soru:
* Lippincott Illustrated Reviews Biochemistry
* Harper's Biochemistry
10 molekül glikoz 3c'lu pirüvik asite dönüşürken;
== Dış bağlantılar ==
[http://www.ufp.pt/~pedros/bq/glycolysis.htm Glikolizin ardındaki kimyasal mantık]
<!-- interwiki -->
a.)Kaç molekül ATP harcanır?
{{Hücresel Solunum}}
[[Kategori:Biyokimya]]
[[Kategori:Kimyasal tepkimeler]]
Cevap:
{{Link SM|it}}
a:
1 mol.glikozdan 2 molekül ATP harcanırsa
10 mol.glikozdan x
------------------------------------------------
x=10.2
x=20 molekül ATP harcanır.
*10.sınıf meb biyoloji kitabı
[[ar:تحلل سكري]]
[[be:Гліколіз]]
[[be-x-old:Гліколіз]]
[[bg:Гликолиза]]
[[ca:Glicòlisi]]
[[cs:Glykolýza]]
[[da:Glykolyse]]
[[de:Glykolyse]]
[[el:Γλυκόλυση]]
[[en:Glycolysis]]
[[eo:Glikolizo]]
[[es:Glucólisis]]
[[et:Glükolüüs]]
[[eu:Glukolisi]]
[[fa:قندکافت]]
[[fi:Glykolyysi]]
[[fr:Glycolyse]]
[[he:גליקוליזה]]
[[hi:ग्लाइकोलिसिस]]
[[hu:Glikolízis]]
[[id:Glikolisis]]
[[it:Glicolisi]]
[[ja:解糖系]]
[[ka:გლიკოლიზი]]
[[ko:해당]]
[[lb:Glykolys]]
[[lt:Glikolizė]]
[[mk:Гликолиза]]
[[nl:Glycolyse]]
[[no:Glykolyse]]
[[pl:Glikoliza]]
[[ps:ګلايکوليسېز]]
[[pt:Glicólise]]
[[ro:Glicoliză]]
[[ru:Гликолиз]]
[[sl:Glikoliza]]
[[sr:Гликолиза]]
[[su:Glikolisis]]
[[sv:Glykolys]]
[[ta:கிளைகோலைஸிஸ்]]
[[th:ไกลโคไลซิส]]
[[tl:Glikolisis]]
[[uk:Гліколіз]]
[[zh:糖酵解]]
[[zh-min-nan:Thn̂g-kái]]
| 