|
|Orjinalbaşlık ='''Wiener Blut'''
|orijinaldil =Almanca
|Müzik =[[Johann Strauss II]] ve aranjman: Adolf MullerMüller
|Libretto = Victor Léon ve Leo Stein
|imageımage = [[Dosya:Wiener Blut Morbisch.jpg|thumb|right|150px|2007de Morbisch, Avusturya'da açık havada ''Wiener Blut'' sahnelenmesi]]
|prömiyer = [[26 Ekim]],[[1899]]
|ilkgösterilenyer ="Carltheater", [[Viyana]], [[Avusturya]]
* Balduin: ''Zedlau Kontu'', [[tenor]]
* Gabriele: ''Zedlau Kontesi'', [[soprano]]
* Franziska CagliariÇağliarı: soprano
* Prens Ypsheim-Gindelbach: [[bariton]]
* Josef: bariton
}}
'''Viyana KaniKanı''' (Almanca: '''Wiener Blut''') [[Johann Strauss II]] tarafından bestelenmiş muzikmüzik parcalarininparçalarının kullanilmasikullanılması suretiyle "Adolf Müller" tarafindantarafından aranjmaniaranjmanı yapilmisyapılmış Viyana [[operet]]i janrında 3 perdelik [[Almanca operalar|Almanca operetdiroperetdır]]. Eserin [[liberetto]]su "Victor Léon" ve "Leo Stein" tarafından hazırlanmıştır. Operetin prömiyer temsili 26 Ekim [[1899]]de [[Viyana]]da "Carltheater"'da, nerede ise Johann Strauss'un olumundenölümünden 5 ay sonra, yapilmistiryapılmıştır. Eserde zaman ve mekan 1814-1815de Viyana'da [[Viyana Kongresi]] toplantisitoplantısı sirasindadirsırasındadır.
TurkiyeTürkiye'de ilk temsili, rejisi [[Saadet İkesus]] tarafından yapılarak, Ankara'da Devlet OperasiOperası'nda (......) yilindayılında yapılmıştır.
== Hazırlanışı ==
Johann Strauss'un bestelemisbestelemiş olduguolduğu 'Wiener Blut' op.354 adliadlı vals o kadar populerpopüler olmustuolmuştu ki, Viyana'daki opera impresariyorimpresarıyor=lariları bu vals adiadı ile bir operet hazirlanmasihazırlanması iciniçin buyukbüyük yatirimlaryatırımlar yapmaya hazirdilarhazırdılar. Johann Strauss II sahsenşahsen 1898da "Aschenbrode" adliadlı bir bale hazirlamaklhazırlamakl mesguldumeşguldü. Bu nedenle bu yeni operetin genel konseptinin uyarlanmasiuyarlanması; aktif olarak muzikselmüziksel aranjmaniaranjmanı ve promiyerinprömiyerin yapimiyapımı sirasindasırasında besteciye gerekenleri yapma gorevinigörevini "Adolf MullerMüller"'e birakmaktanbırakmaktan hosnuttuhoşnuttu. Bu operet Strauss'un daha onceönce bestelemisbestelemiş olduguolduğu eserlerden olusturulduoluşturuldu ve Strauss hicbirhiçbir yeni beste katkisikatkısı yapmadiyapmadı. Bu yuksekyüksek maliyetli yeni operetin sahnelenmesinde "Franz Jauner" cokçok onemliönemli bir kkatjkida bulundu. Operetin prömiyeri, Strauss'un olumundenölümünden 5 ay sonra yapildiyapıldı. PromiyerdePrömiyerde Viyana seyircinin reaksiyonundan Jauner bu eserin epeyce temsillerinin uzun zaman devam edip buyukbüyük bir mali basaribaşarı saglayacaginisağlayacağını ummaktaydiummaktaydı. Fakat, arka arkaya 30 temsilden sonra, eserin sahnelendigisahnelendiği tiyatrodan kaldirilarakkaldırılarak yerine disdış ulkelerdeülkelerde ve tiyatro kritikleri tarafindantarafından fazla tutunmustutunmuş olan ''Sidney Jones''un "Geisha" adliadlı opereti sahneye konuldu. Buyk bir mali zarar ugrayanuğrayan Jauner 23 SubatŞubat 1900da Carltheater'daki ofisinde intihar etti.
Fakat bundan 5 yilyıl sonra bazibazı kucukküçük liberetto ve muzikselmüziksel aranjman degisiklerindendeğişiklerinden sonra Viyana'daki unluünlü [[Theater an der Wien]] eserin yeni bir yapiminiyapımını sahneledi. Bu Viyana seyircilerinin populerpopüler onaylarui ile kasrsilandikasrsılandı. Daha sonra da dunyadünya sahnelerinde seyircilerin populerpopüler buldugubulduğu bir eser oldu. OrneginÖrneğin 2007de Ingiltereİngiltere'de "Ingilizİngiliz Tur Edici Opera" truputrüpü "Viyana KaniKanı" operasininoperasının konser seklindeşeklinde temsillerini yaparak butunbütün ulkedekiülkedeki onemliönemli tasrataşra tiyatrolarindatiyatrolarında buyukbüyük suksesükse yapmistiryapmıştır.
== Roller ==
{| class="wikitable"
!Rol
!Ses tipitıpı
!Prömiyerde roller, 26 Ekim 1899 <br />Orkestra şefi: - )
|-
|
|-
|Franziska CagliariÇağliarı
|[[soprano]]
|
|
|-
|Gabriele, ''KountesKontes Zedlau''
|soprano
|
Zaman 1814-1815 Viyana'da Viyana Kongresi toplanmistirtoplanmıştır. Reuss-Schleiz-Gleiz ulkesininülkesinin diplomatik heyetinde onemliönemli bir gorevigörevi olan Zedlau Kontu Balduin, eglencedeneğlenceden cokçok hoslananhoşlanan ViyanaliViyanalı hanimhanım Gabriele ile evlemistirevlemiştir. Fakat kisakısa bir zaman sonra Kont Balduin, Viyana kanindankanından olmadigiolmadığı iciniçin, eglencedeneğlenceden hoslanmahoşlanma ruhunu kaybetmistirkaybetmiştir. Bundan hichiç haz almayan Gabriele'de ondan ayrilmisayrılmış ve ailesinin satosunaşatosuna cekilmistirçekilmiştir. YalnizYalnız kalan Zedlau Kontu Balduin Viyana guzeligüzeli Franziska CagliariÇağliarı ile bir iliskiyeilişkiye baslamistirbaşlamıştır. Bunun yanindayanında, usagiuşağı Joseph'in kizarkadasikızarkadaşı olan ve evin vekilharcliginivekilharçlığını yapan Pepi PleinigerPleiniğer'de de gozugözü vardirvardır. Gabriele kocasininkocasının kacamaklarinikaçamaklarını ogrenipöğrenip Viyana'ya geri gelir. Hepsi HeurigerHeuriğer'deki Hietzing malikanesinde eslikeşlik ettikleri kisilerlekişilerle karsilasirlarkarşılaşırlar. Gabriel'e Reuss-Schleiz-Gleiz ulkesininülkesinin basbakanibaşbakanı, ulkesininülkesinin basbaş temsilcisi ve Zedlau Kontunun ustuüstü olan Prens Ypsheim-Gindelbach eslikeşlik etmektedir. Zedlau Kontu Balduin Pepi PleinigerPleiniğer'e eslikeşlik etmektedir. Joseph ise guzelgüzel Franziska CagliariÇağliarı ile gelmistirgelmiştir. CokÇok firtinalifırtınalı bir kargasaliktankargaşalıktan sonra, herseyherşey uygun yoluna girer ve bir mesut son olarak birbirine uygun ciftlerçiftler (Gabriel ile Balduin, Joseph ile Pepi ve Ypsheim-Gindelbach ileıle CagliariÇağliarı) tekrar birlikte olmaya baslarlarbaşlarlar. ButunBütün hepsi bu karisiligakarışıklığa neden olarak da hepsinde sadece "Viyana KaniKanı" olmasinaolmasına atifatıf edederler. Hep birlikte neselineşeli ve mesut olarak koro ile finale sarkisinişarkısını soylerlersöylerler.
== Eserdeki bazı müziksel parçalar ==
=== I. Perde ===
* Arya - ''Anna, Anna, Anna! Ich Such' Jetzt Da, Ich Such' Jetzt Dort''
* Ikiliİkili - ''Pepi! Er? - Funf Volle Tag''
* İkili - '' Gruss, Gott, Mein Liebes Kind! - Dann Und Wann MussMüss Man Doch Auch Bei Der Frau Sein''
* İkiliIkılı - ''Wunsch' GutGüt'n Morgen, Herr...Von Pepi-Draust In Hietzing GibtGıbt's A Remasuri''
* Arya - ''Gruss Dich Gott, Du Liebes NesterlNeşterl''
* Arya - ''Als Ich Ward Ihr Mann - Was Nutzt Der GuteGüte Vorsatz Mir''
* İkili - ''Na, Also Schreib' Und Tu' Nicht Schmieren - Du Susses Zuckertauberl Mein''
* İkiliIkılı - ''Geh Schau, Mein Liebes Schatzerl''
* Ensambl, koro - ''Er Ist Net Z'findenfınden-Stoss An''
=== II. Perde ===
* Koro, Polonaise: ''Ach, Wer Zahlt Die Vielen Namen''
* Ikiliİkili - ''Das Eine Kann Ichİch Nicht Verzeih'n - Ichİch Bin Ein Echtes Wiener Blut - Wiener.''
* Ikiliİkili - ''So Nimm, Mein Susser Schatz - Ah Peperl, Du?''
* Ensambl Koro - ''Bei Dem Wiener Kongresse''
* Ikiliİkili - ''Durchlaucht! Ah, Jetzt Heisst Es Operieren - O Durchlaucht!''
* Ensambl - ''Ich Habe Gewonnen, Ich Habe Gesiegt - Die Damen Erlauben - Haha, Das Ist Zu.''
* 1954 (Audio CD 2007, 2000) - Nicolai Gedda, Elizabeth Schwartzkopf, Erich Kunz, Emmy Loose -
Philharmonia Orkestra ve Korosu (Şef:Otto Ackerman) - Audio CD, Naxos Historical, ASIN: B000OQDRSC ve Audio CD, EMIEMİ ClassicalClaşsıcal, ASIN: B000005GUQB000005GÜQ
* 1971 (DVD 2008)- René Kollo, Benno Kusche, Hilde Sochor, Fritz Muliar, Ingeborgİngeborg Hallstein - KurtKürt Graunke Symphony Orchestra (Şef:Anton Paulik) RejisorRejisör:Hermann Lanski - DVD Deutche Gramaphone, UnitelÜnitel - ASINASİN: B0012EF7N8
* 1993 - Elisabeth Kales, Erich Kuchar, Karl DonchDönch, Wolfgang Kandutsch, Siegrid Martikke , Adolf Dallapozza - Vienna Voskoper Orkestra ve Korosu (Şef:Rudolf Bibl) - Audio CD, Wea/Denon ASIN: B0000034O2
* 1994 (DVD 2006) - Peter Matic, Martina SerafinSerafın, Herbert Lippert - ... (Şef:...)- DVD, Cascade GmbH Amado DVD_Operetta, ASIN: B000HOJTW4
* 1994 - Benno Kusche ,Wilma Lipp, Hilde GudenGüden, MagritMağrıt Schramm, Rudolf Schock, Ferry Gruber, - Wiener Stadtoper Korosu ve Wiener Symphoniker Orkestra (Şef:Robert Stolz) - Audio CD, Eurodisc, ASIN: B000WC4D6S
* 1996 - Nicolai Gedda, Anneliese Rothenberger, Christine GornerGörner, Erich Kuchar - MunichMünich Gartnerplatz Theater Korosu, Graunke Symphony Orchestra (Şef: Willy Mattes) - Audio CD : Kaiserliche Operette, ASIN: B000007PGUB000007PGÜ
* 1999 - Klaus HirteHırte, Nicolai Gedda, Anneliese Rothenberger, Renate Holm - Köln Opera Korosu, Philharmonia Hungarica (Şef:Willi BoskovskyBoşkovsky) - Audio CD EMIEMİ ASIN: B00002676T
* 2002 - Leopold Clam, Irma Beilke, Fritz Hoppe, Claus G. Neumann, Rita Streich- Berliner Staditche Opera Orkestra ve Korosu (Şef:Hans Lenzer) - Audio CD, Tuxedo ASIN: B000066SIOB000066SİO
* 2007 - Alexander Grill, Noëmi Nadelmann, Ranier TrostTröst, Harald SerafinSerafın - Festival Orchester MörbischMorbisch (Şef:Rudolf Bibl) - DVD, Oehms ClassicsClaşsıcs, ASIN: B000XXWDZO
== Dipnotları ==
{{Kaynakça}}
== Dışsal kaynaklar ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Wiener_Blut (operetta)] İngilizce Wikipedia "Wiener Blut (operetta)" maddesi {{ing}} (Görülme tarihiErişme:24.2.2009)
* Warrack,John ve West,Ewan (1992), ''The Oxford Dictionary of Opera'', ISBN 0-19-869164-5 {{ing}}
| 