Tonyukuk: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
1. satır:
[[Dosya:Tongquq.jpg|thumb|200px|[[Tonyukuk yazıtı]]]]
'''Tonyukuk'''<ref>Tonyukuk kelimesi, "giysisi yağlı" manasına gelmektedir. O dönemde, lekeli bir giysi zenginlik ve cömertlik belirtisiydi. Jean-Paul Roux, ''Histoire des Turcs''{{fact}}</ref>, ([[Çin karakteri]]: 暾欲谷; [[Pinyin]]: tūnyùgǔ, [[Wade-Giles]]:, T'un-yü-ku, tam: '''Bilge Tonyukuk Boyla Bağa Tarkan''' 毗伽暾欲谷裴羅莫賀達干, [[Çince]] adı: Ashide Yuan-zhen, 阿史徳元珍; Pinyin: āshǐdé yuánzhēn, Wade-Giles: a-shih-te yüan-chen; 646 - ö. [[724]]), [[Göktürk Kağanlığı]]nın ''yabgu''<ref>halktan olup hakandan iki derece aşağıda bulunan kişiye verilen ongun (ünvan).</ref>'sudur. "Aşina" ailesinin akrabalarından Göktürk "Aşide" ailesindendir. Asena Türk mitolojisinde dişi bir kurt adıdır. O "tamamen şaman simgesi" olup, bir Göktürk milli söylencesiyle birleştirilir.<ref>André Wink. Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic World. Brill Academic Publishers, 2002. ISBN
Ayrıca Tonyukuk, Hint kaynaklı dinlerin Türk boyları arasında yayılmasına izin vermediği ve bunların Türklerin hareketli hayatına uymayan, savaşçılık yeteneklerini köreltebilecek anlayışlar içerdiğini söylemiştir.
== Orhun Yazıtları ==
{{ana|Tonyukuk Yazıtı}}
[[Orhun Yazıtları]]nda ismi[[Dosya:Tonyukuk-özgün_yazım.JPG|70px]] olarak yazılmıştır<ref>Kurallı Orhun Abecesi ile yazılmıştır</ref>. Ayrıca Bilge Tonyukuk 1. taş, 1. yüz, (Batı yüzü) 7. dizi'de şöyle yazılmıştır;
<blockquote>"''Bilge Tonyukuk ben özüm tabgaç iliñe kılıntım türk budun tabgaçka köörür erti.''" (Ben Bilge Tonyukuk. Kendim Tabgaç<ref>''Maçin'', yukarı (doğu) Çin. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-
[[Orhun yazıtları]] [[Bilge Kağan]] ve Kül<ref>eski Türkçe: ''kül'', şu savda yazılmıştır: ''kül ürkünçe köz ürse yik''</ref> tigin<ref>eski Türkçe: ''prens'' demektir. </ref> dışında aslında genelde hakanlar için yazılması gerekenden farklı olarak bir siyasi kişi olan Tonyukuk hakkında da dikilmiştir. Tonyukuk "Gök gibi ve Gök'ten olmuş" şeflerden biri değildir.
17. satır:
Yazıtlara "[[Orhun Yazıtları]]" denilmesinin sebebi de bu yazıtların Orhun Nehri dolaylarında dikili olmasıdır. Yazıtlar 19. Yüzyılda (1893), Danimarkalı Türkolog [[Wilhelm Ludwig Peter Thomsen]] tarafından tercüme edilmiştir.
== Ayrıca bakınız ==
[[Orhon Yazıtları]]
== Notlar ==
<div class="references-small">
<references/>
26. satır:
== Kaynakça ==
* Jean-Paul Roux, ''Türklerin Tarihi, Pasifik'ten Akdeniz'e 2000 yıl'', Kabalcı Yayınevi, I. Basım.
* Atalay, Besim (2006). ''Divanü Lügati't - Türk''. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-
== Dış Bağlantılar ==
35. satır:
{{Türk tarihi-taslak}}
[[Kategori:Doğu Göktürk Kağanlığı]]
| |||