Vikipedi

Kerevit: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kmoksy (mesaj | katkılar)
Devriyeler
48.025 değişiklik
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.113.303 değişiklik
k Bot: Kozmetik değişiklikler
11. satır:
| infratakım = [[Astacidea]]
| infratakım_yazar = [[James Dwight Dana|Dana]], 1852
| üstfamilya = '''[[Astacoidea]]'''<br /><small>[[Pierre André Latreille|Latreille]], 1802</small><br />'''[[Parastacoidea]]'''<br /><small>[[Thomas Henry Huxley|Huxley]], 1879</small>
| altbaşlık = [[Familya]]lar
| açıklama =
25. satır:
[[Dosya:Australian Cherax.jpg|thumb|250px| <font color="green"> ''Euastacus armatus''</font>]]
 
'''Kerevit''', [[Astacoidea]] ile [[Parastacoidea]] [[üst familya]]larından [[on ayaklılar|on ayaklı]] [[kabuklular|kabuklu]] türlerinin ortak adıdır.
 
'''Talı su ıstakozu''' da denilen kerevitleri,
36. satır:
 
== Ekonomik türler ==
Ekonomik gelir etme amacıyla kullanılan türler arasında başlıca ''Procambarus clarkii, Pacifastacus leniusculus, Cherax destructor, C. quadricarinatus, Orconectes limosus, O. rusticus'' ve ''[[Doğu Avrupa kereviti|Astacus leptodactylus]]'' gelmektedir. Bu türlerden ''Procambarus clarkii'' Afrika, Asya, Amerika’da Kaliforniya'ya ve Avrupa kıtalarında; ''Procambarus leniusculus'' Japonya, Avrupa ve Amerika’da Kaliforniya'ya; ''C. destructor'' Afrika ve Avustralya; ''C. quadricarinatus'' Güney Amerika’ya, ''O. rusticus'' Kuzey Amerika’ya ve ''A. leptodactylus'' ise Avrupa’ya doğal olarak bulundukları ortamdan taşınarak stoklanmışlardır.
 
Doğal ortamlardan hasadı yapılan kerevit türleri arasında ilk sırayı ''Procambarus clarkii'' almaktadır. En fazla '' P. clarkii'' hasadı ise Çin’de gerçekleşmektedir. Çin’e Japonya’dan getirilip stoklanan ''P. clarkii'' 1990’lı yılların başlarında tahminen 40.000 ton/yıl civarında hasat edilmişken, bu değer 1990’lı yılların sonlarına doğru 70.000 ton/yıl’a ulaşmıştır.
 
Güney Amerika’da, başlıca Louisiana bölgesinde, ''Procambarus clarkii'' ve ''P. zonangulus'' kültürü yapılan en önemli türlerdir. Bu iki türün üretimi 1999’da yaklaşık 35.000 ton olmuştur. Bu değerin % 85’ini ''Procambarus clarkii'' olmuştur. Bununla birlikte, Kuzey Amerika ve Kanada’da ''Procambarus clarkii'' ve ''Orconectes'' türleri az miktarlarda da olsa üretilmektedir.
 
Avustralya’da kültürü yapılan en önemli tür ''Cherax destructor'' ’dur. Bu türün üretimi 1998-1999 yıllarında 250 tona ulaşmıştır. ''C. quadricarinatus'' ise Avustralya’da üretimi (79 ton) yapılan ikinci önemli türdür. Ayrıca, '' C. tenuimanus'' ise 1998-1999 yıllarında 49 ton üretilmiştir. Bu türler diğer kerevit türlerine göre daha büyük olduklarından ticari değerleri daha yüksektir.
 
Türkiye’de '''''kerevit''''' ismiyle bilinen [[Doğu Avrupa kereviti]] (''Astacus leptodactylus'') dünyada 1830’lu yıllardan sonra önemli bir ticari ürün (lüks bir gıda maddesi) olarak değerlendirilmesine rağmen, Türkiye’de ancak II. Dünya savaşından sonra su ürünleri içerisinde önemli ihraç ürünleri arasına girmiştir. Türkiye kerevit üretiminde yıllara göre dalgalanmalar bulunmaktadır. Örnek olarak, toplam kerevit üretimi 1979 yılında 500 ton iken, 1982 yılında bu değer 6500 ton olmuş, 1986 yılından sonra ise özellikle [[kerevit vebası]] (''Aphanomyces astaci'')’nın görülmesi, aşırı avlanma ve çevre kirlenmesi nedenleriyle giderek azalmıştır. Günümüzde toplam kerevit üretimi ise (1894 ton, 2002 verileri) 1980’li yılların yaklaşık % 15’i dolaylarındadır. [[İznik Gölü]] (557 ton) ve [[Eğirdir Gölü]] (237 ton) ise en önemli istihsal sahaları arasında bulunmaktadır.
48. satır:
== Sınıflandırma ==
 
* '''Astacoidea'''
** '''Astacidae'''
*** ''[[Astacus]]''
**** ''Astacus astacus'' — [[Batı Avrupa kereviti]]
**** ''Astacus leptodactylus'' — [[Doğu Avrupa kereviti]]
**** ''Astacus pachypus'' — [[Don kereviti]]
*** ''[[Austropotamobius]]''
**** ''Austropotamobius italicus''
**** ''Austropotamobius llopisi'' †
**** ''Austropotamobius pallipes'' — [[Ak ayaklı kerevit]]
**** ''Austropotamobius torrentium'' — [[Kaya kereviti]]
*** ''[[Pacifastacus]]''
**** ''Pacifastacus chenoderma''
**** ''Pacifastacus connectens''
**** ''Pacifastacus fortis'' — [[Shasta kereviti]]
**** ''Pacifastacus gambelii''
**** ''Pacifastacus leniusculus'' — [[Sinyal kereviti]]
**** ''Pacifastacus nigrescens'' — [[Karaca kerevit]]
** '''Cambaridae'''
*** ''[[Barbicambarus]]''
*** ''[[Bouchardina]]''
*** ''[[Cambarellus]]''
*** ''[[Cambaroides]]''
*** ''[[Cambarus]]''
*** ''[[Distocambarus]]''
*** ''[[Fallicambarus]]''
*** ''[[Faxonella]]''
*** ''[[Hobbseus]]''
*** ''[[Orconectes]]''
*** ''[[Procambarus]]''
*** ''[[Troglocambarus]]''
* '''Parastacoidea'''
** '''Parastacidae'''
*** ''[[Astacoides]]''
*** ''[[Astacopsis]]''
*** ''[[Cherax]]''
*** ''[[Engaeus]]''
*** ''[[Engaewa]]''
*** ''[[Euastacus]]''
*** ''[[Geocherax]]''
*** ''[[Gramastacus]]''
*** ''[[Paranephrops]]''
*** ''[[Parastacoides]]''
*** ''[[Parastacus]]''
*** ''[[Samastacus]]''
*** ''[[Tenuibranchiurus]]''
*** ''[[Virilastacus]]''
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Kerevit vebası]]
 
== Kaynakça ==
* [http://perweb.firat.edu.tr/personel/yayinlar/fua_751/751_32108.pdf] Muzaffer Mustafa Harlıoğlu ve Serpil Mişe Yonar (2007), ''Yabancı Tatlı Su Istakoz Türlerinin Türkiye’ye Stoklanmasının Meydana Getirebileceği Muhtemel Sonuçlar'', E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2007, Cilt/Volume 24, Sayı/Issue (1-2): 213–218
* [http://www.fisheriessciences.com/tur/Journal/articlesinpress/jfscom2010023.pdf] Behire Işıl Didinen, Seçil Ekici, Öznur Diler, Seval Bahadır Koca, Arife Dulluç, ''Astacidae familyası tatlı su istakozlarının yetiştiriciliğinde yavrularda gelişim ve yaşama oranlarını etkileyen faktörler''
* [http://www.aalpbaz.com/kerevit.htm] Prof. Dr Atilla Alpbaz
 
[[Kategori:Kerevitler| ]]
113. satır:
[[en:Crayfish]]
[[eo:Kankro (besto)]]
[[fi:ravutRavut]]▼
[[fr:Écrevisse]]
[[gd:Giomach uisge]]
[[ko:가재]]▼
[[it:Astice]]
[[nl:rivierkreeften]]
[[ja:ザリガニ]]
▲[[ko:가재]]
[[nl:Rivierkreeften]]
[[ru:Астакоидные речные раки]]
▲[[fi:ravut]]
[[sv:Kräfta]]
[[wa:grevesseGrevesse]]
[[zh:淡水龙虾]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kerevit" sayfasından alınmıştır