Hakuçlar: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
6. satır:
'''Hak'uç direnişi'''
[[Çerkesya]]'nın Karadeniz kıyısının güneyinde,[[Kbaada]]'nın ya da şimdiki [[Krasnaya Polyana]]'nın (Kızıl Çayır;1эткъуадж/Atquadj) yakın güneyinde bulunan çıkılması çok zor [[Aibga]] dağ köyünün direnişi 12 Mayıs 1864'te sona ermiş,21 Mayıs 1864'te de Kbaada'da bir askeri ve dini tören düzenleyen Ruslar Kafkas Savaşı'nın kendi zaferleriyle sona erdiğini ilan etmişlerdi.Ama Adıge direnişi,umutsuzca da olsa
Şapsığların yerleştiği Karadeniz kıyı kesiminin yukarısındaki çıkılması zor dağlık alanlarda ve vadilerde barınan Hak'uç direnişçilere,Ruslar,psikolojik savaş anlamında,yani onlara yönelik olarak,kamuoyunda ve askerler arasında bir nefret duygusu yaratmak için "Uçan orman haydutları"
'''Hak'uçların kuşatma altına alınması'''
14. satır:
Ruslar, bu gruplara karşı,önce [[Şahe]] ve Tığemıps (Rusça:Dagomıs;[[Soçi]]'nin 10 km kuzeyinde) ırmakları boyunca,kıyıdan kaynak kesimlerine,yani dağlara doğru uzanan ve üzerinde 9 karakol bulunan '''Vıbıh Müstahkem Hattı''''nı kurdular.Ardından [[Tuapse]] ile [[Gagra]] arasındaki dağlardaki direnişleri kırmak için de, 12 piyade bölüğü ile bir süvari birliğini görevlendirdiler.Rus kayıplarının giderek artması üzerine,1865 yılı ilkbahar aylarında Aşe,Psezuapse (Adıgece:Psışu/Псыш1у),Şahe,Soçi ve Mzımta ırmakları havzalarını kontrol altına almak için,üzerinde 12 karakol bulunan '''Hak'uç Müstahkem Hattı''' oluşturuldu ve bu kesimde Hak'uçlara karşı iki Rus taburu görevlendirildi. Bir üçüncü tabur da,kıyıboyunca uzanan sıradağların öte yakasında,Kuban bölgesinde,yani bir yılı aşkın bir süre önce Abadzehlerden boşaltılmış olan yerlerde,Hak'uç sızmalarını önlemek ve geçitleri tutmak üzere konuşlandırıldı. Buralarda,hala, Abadzehlerin Ruslarla 1863 yılında imzaladığı ateşkesi tanımayan ya da bundan haberdar olmayan bazı küçük Abadzeh grupları barınmaktaydılar.Bunların Hak'uçlarla birleşmemeleri için, Pşiş ve Pşeha ırmakları vadilerinde de askeri birlikler konumlandırıldı.Sonunda Hak'uçlar dört bir yönden sıkı bir kuşatma altına alındılar:Binlerce yıldan beri kimselere boyun eğmemiş olan Hak'uçlar,şimdi,her türlü ikmal yolları kesilmiş,çevreleri yardım alınabilecek dost insanlardan arındırılmış,tüm beslenme kaynakları da yok edilmiş bir ortamda,bir başlarına,büyük ve üstün donanımlı bir orduya karşı,tarihin belki de en zor bir gerilla savaşını vermek durumunda kalmışlardı..
[[Rus Kafkas Ordusu]] Başkomutanı,Rusya Savaş Bakanlığı'na gönderdiği 14 Haziran 1865 tarihli raporunda, Hak'uçların topraklarını terk etmektense ölmeyi yeğlediklerini,ailelerini ve çocuklarını ıssız ve kuytu köşelerde,mağaralarda
'''Hak'uçlara yönelik imha harekatı'''
Sözkonusu hazırlıkların ve lojistik alt yapıların tamamlanmasından sonra, 80 gün sürdüğü bildirilen Hak'uçları imha etme amaçlı askeri operasyonlar başlatıldı.Bu büyük harekat sonunda, sadece 147 Hak'uç
Rus birlikleri,operasyonlar süresince,özellikle çocuk,yaşlı ve kadın tutsak
'''Hak'uç kalıntılarının durumu'''
Bu arada ele geçirilen ya da direnmekten vazgeçen Şapsığ ve Hak'uçlar,Rus yerleşimcilere örnek tarımı göstermeleri amacıyla,askeri gözetim altında yeni oluşturulan Kazak köylerine (stanitsa) 9 ile 50 kişi arasında değişen gruplar halinde dağıtılarak yerleştirildiler.Bu tür dağıtılan Karadeniz bölgesi Adıgelerinin (Şapsığ,Hak'uç,Vıbıh,Ciget,vb) toplam sayısı 1867'de 238 kişiye ulaşmıştı.Bu arada,1880'de Kafkasya'da sadece 83 Hak'uç
Hak'uç lehçesi bugün Saçe ([[Soçi]]/Шъачэ/Ş'açe) metropoliten alanında,Psezuapse (Psışu) Irmağı
|