Boshin Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

|sonuç=[[Tokugawa Bakufu]]'nun sonu<br />[[Meiji Restorasyonu|İmparatorluk rejiminin]] zaferi

|savaşan1=[[Dosya:Flag of the Japanese Emperor.svg|22px]] İmparatorluk:<br />[[Dosya:Flag of Satsuma domain.svg|10px]] [[Satsuma-han]]<br />[[Dosya:Flag of Choshu domain.svg|10px]] [[Chōshū-han]]<br />[[Dosya:Flag of Tosa domain.svg|10px]] [[Tosa-han]]<br />[[Dosya:Flag of Hiroshima domain.svg|10px]] [[Hiroşima-han]]<br />[[Saga-han]]

|kumandan1='''[[Japon İmparatorluğu|İmparatorluk]]'''<br />[[İmparator Meiji]]<br />[[Arisugawa Taruhiko]]<br />[[Saigō Takamori]]<br />[[Ōmura Masujirō]]<br />[[Kuroda Kiyotaka]]

|kumandan2='''Eski [[Tokugawa Bukufu|Şogunluk]]:'''<br />[[Tokugawa Yoshinobu]]<br />[[Kitashirakawa Yoshihia|Rinnōji Kōgen]]<br />[[Katsu Kaishū]]<br />[[Enomoto Takeaki]]<br />'''[[Ezo Cumhuriyeti]]:'''<br />[[Enomoto Takeaki]]<br />[[Ōtori Keisuke]]<!--<br />[[Arai Ikunosuke]]<br />[[Hijikata Toshizō]]--->

'''Boshin Savaşı''' {{nihongo||戊辰戦争|Boshin Sensō|Ejderha Yılı Savaşı}} 1868 yılından 1869 yılına kadar Japonya’da iktidarda bulunan Tokugawa Şogunluğu ile iktidarın imparatorluk hanedanına dönmesini isteyenler arasında yaşanan iç savaş.

 

 

İç savaşta yaklaşık 120 bin asker silah altına alınacak ve bunlardan 3500 tanesi hayatını kaybedecektir. Savaştan zaferle çıkan imparatorluk taraftarları Japonya’nın modernizasyon sürecini devam ettireceklerdir. Kazanan tarata yer alan [[Saigō Takamori]]'nin ısrarları üzerine Tokugawa yandaşları affedildi ve yeni kurulan iktidarda önemli sorumluluklar aldılar.

Bosihn Savaşı Japonya’nın batıya açıldığı kısa süre olan ondört yılda ne kadar değiştiğinin de göstergesidir. Batılı ülkeler, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa ülke iç siyasetinde çok aktiftirler. Meiji Restorasyonu dönemi popüler kültürde birçok eseri etkilemiştir.<ref>Bunlardan en bilineni 2003 yılında yapılan ''[[Son Samuray]]'' adlı filmdir.</ref>

 

 

1854 yılından ikiyüzyıl önce Japonya dış dünyayla ilişkilerin oldukça sınırlı bir düzeye indirmişti. Kore ile [[Tsushima]], Çin ile [[Ryūkyū]] ve Hollanda ile [[Dejima]]’daki ticaret limanları aracılığıyla ticari ilişki sürdürülüyordu<ref>Jansen, s.210-215</ref>. 1854 yılında [[Matthew C. Perry]] komutasındaki ABD donanması silah zoruyla ülkeyi dünya ticaretine açınca ülkede hızlı bir dış ticaret ve batılılaşma meydana gelecektir. ABD ile imzalanan adil olmayan dış ticaret antlaşmaları yüzünden Şogun yönetimi iç muhalefetle karşı karşıya gelecektir. Bu muhalif hareket “sonnō jōi”<ref>Kelime anlamı “İmparatora boyun eğ, barbarları kov!” olarak çevrilebilir.</ref> hareketinde cisimleşecektir<ref>Hagiwara, s.34</ref>.

Bu dönemde Chōshū kuvvetleri, roninlerin de desteğini alarak Hamaguri isyanını başlatarak Kyoto şehrini ele geçirmeye çalışsa da Tokugawa Yoshinobu komutasındaki şogun kuvvetlerine yenilirler. Bunu izleyen harekatta Chōshū üzerine yürüyen şogun yönetimi savaş olmadan isyancılara boyun eğdirmeyi başarır. İmparatorluğun başkaldırışı bastırılmış gibi görünse de Tokugawa’nın ülkede denetimi sağlamaktan uzak olduğu bir yıl sonra olayların yeniden başlamasından anlaşılacaktır. Artık Edo’dan gelen emirler yerel daimyolar tarafından görmezden gelinmektedir<ref>Jansen, s.303–5</ref>.

 

<!--[[Dosya:JulesBrunetAlone.jpg|thumb|100px|[[Jules Brunet]]]]

[[Dosya:Chanoine.jpg|thumb|left|150px|[[Jules Chanoine]]]]--->

Şogun yönetimi de yaklaşan savaşa özellikle Fransız desteğiyle hazırlanmaktaydı. Bu dönemde Fransa İmparatoru [[III. Napoleon]] [[Kırım Savaşı]] ve [[İtalya Savaşı]]ndan başarıyla ayrındığından görkemli bir dönemdeydi<ref>Fransa’nın Japonya’daki elçisi Leon Roches, İngiltere’yi doğrudan karşısına almamak için Şogun yönetimine İngiltere’den de askeri bir heyet çağırması önerisinde bulunur. Polak, s. 53–5</ref>. Şogun donanması o dönemde bünyesinde bulunan sekiz buharlı savaş gemisiyle Asya kıtasındaki en güçlü donanmaya sahipti. Bunun yanı sıra 1865 yılında Yokosuka’da ilk deniz cephaneliği kurulmuştur. 1867 yılında Fransız askeri heyetinin girişimleriyle [[Amerikan İç Savaşı]]nda savaşmış olan CSS ''Stonewall'' (''Kōtetsu'') savaş gemisinin satın alınması için teklif verilmiştir. ABD hükümeti satışa önce karşı çıkmış daha sonra izin vermiştir. Şogun yönetimi gemiye Kōtetsu ismini vererek kullanacaktır<ref>Keene, s. 165–6</ref>.

 

[[Dosya:Satsuma-samurai-during-boshin-war-period.jpg|thumb|200px|Satsuma-han'a bağlı samuraylar. Fotoğraf [[Felice Beato]] tarafından çekilmiştir.]]

 

İlk başta taleplere olumlu cevap verse de 17 Ocak 1868 günü yaptığı açıklamada Yoshinobu, alınan kararı tanımadığını ve meclisin kararı geri almasını talep etti<ref>Keene, s. 124.</ref>. 24 Ocak günü Yoshinobu, Satsuma ve Chōshū kuvvetleri tarafından işgal edilen Kyoto’ya saldırı hazırlıkları yapmaya karar verdi. Bu kararı almasında Edo’da arka arkaya kundaklanan binaların haberini alması etken oldu. Tokugawa sarayı konumunda olan Edo Kalesi kundaklanmış ve olayın sorumluları olarak Satsuma roninleri suçlanmıştı. Bunun üzerine şogun yönetimine bağlı kuvvetler Edo’daki Satsuma daimyo sarayına saldırıp burada saklanan şogun karşıtı çok sayıda muhalifi öldürecektir<ref>Keene, s. 125</ref>.

 

[[Dosya:Kinki (1868).jpg|thumb|60px|Nishiki-no Mihata]]

[[Dosya:SakaiJiken.jpg|thumb|180px|[[Sakai Olayı]]]]

--->

 

[[Dosya:Battle of Ueno 4 July 1868.jpg|thumb|180px|Ueno Muharebesi]]

[[Dosya:UenoSenso.jpg|thumb|180px|Ueno Muharebesi]]

Karada bu gelişmeler yaşanırken Şogun donanmasının komutanı Enomoto Takeaki, gemilerini teslim etmeyi reddeder. Sadece dört gemisini imparatorluk güçlerine teslim eder, geriye kalan sekiz buharlı savaş gemisi<ref>Bu gemiler ''Kaiten'', ''Banryū'', ''Chiyodagata'', ''Chōgei'', ''Kaiyō Maru'', ''Kanrin Maru'', ''Mikaho'' ve ''Shinsoku'' 'dur.</ref> ve 2 bin kişilik mürettebatıyla beraber kuzeye kaçar. Amacı kuzeydeki Şogun yönetimi yanlısı daimyolarla beraber karşı saldırı düzenlemektir. Beraberinde Fransız Ordusundan resmen istifa etmiş olan ve artık isyancı konumundaki birliklere katılan Fransız eski askeri danışmanlardan Jules Brunet ve ekibi de bulunmaktadır<ref>Polak, s. 81</ref>.

 

[[Dosya:AizuCastle.jpg|thumb|180px|Aizu Wakamatsu Kalesi (tesliminden hemen sonra çekilmiştir)]]

 

26 Ekim günü Edo’nun ismi Tokyo olarak değiştirilir ve Meiji dönemi resmî olarak başlar. Aizu bölgesindeki Byakkotai (Beyaz Kaplan Birlikleri) toplu olarak intihar eder. Aizu kalesi kesin olarak 6 Kasımda düşecektir.

 

[[Dosya:BrunetAndTeam.jpg|thumb|180px|Jules Brunet ve takımı]]

 

--->

 

[[Dosya:Land And Naval Battle of Hakodate.JPG|thumb|180px|Hakodate Savaşı]]

[[Dosya:Naval Battle of Hakodate.jpg|thumb|left|180px|Hakodate Körfezi Deniz Muharebesi]]

Enomoto sonuna kadar savaşmaya karalı olsa da Otori tarafından teslim olmaya ikna edilir. Enomoto 18 Mayıs 1869 günü Meiji İmparatorunun egemenliğine boyun eğer, Ezo Cumhuriyeti ise 27 Haziran 1869 günü sona erer.

 

 

Zaferin kazanılmasından sonra yeni hükümet ülkeyi tek ve güçlü bir yönetim altında birleştirme yolunda adımlar attı. İmparatorun sarayı 1868 yılı sonunda Kyoto’dan Tokyo’ya taşındı. Merkezden uzak bölgelerin siyasi ve askeri güçleri kısıtlandı, bölge valileri merkezden atanır hale geçildi. Önemli bir reform da samuray sınıfının mallarına el konulup tamamen tasfiye edilmesi oldu. Bazı samurayların yönetim kademelerine geçmelerine izin verilse de çoğu yoksulluğa mahkum olacaktı<ref>Samuraylar ve onlara bağlı köylülerin arasındaki yasal bağ kopartılacak, köylülerin samuraylara ödediği pirinç vergisi, önce paraya çevrilecek sonra da çok önemsiz bir miktara düşürülüp önemsizleştirilecektir. (Gordon s. 64–65)</ref>. İç savaşta önemli rol oynayan güney bölgeleri Satsuma, Chōshū ve Tosa zaferden sonra kurulan hükümette ve devlet kademelerinde uzun süre önemli mevkileri işgal etmiştir. Bu durum çoğunlukla Meiji oligarşisi olarak nitelendirilecek ve kurumsallaşacaktır<ref>Genrō (kurucular) olarak tanımlandırılacak bu liderlerden öne çıkanlar şunlardır; Itō Hirobumi (Chōshū), Kuroda Kiyotaka (Satsuma), Ōyama Iwao (Satsuma), Inoue Kaoru (Chōshū), Saigō Tsugumichi (Satsuma), Matsukata Masayoshi (Satsuma), Yamagata Aritomo (Chōshū), Katsura Tarō (Chōshū), Saionji Kinmochi (Kuge)</ref>. 1869 yılında Boshin Savaşında hayatını kaybedenler için Tokyo’da [[Yasukuni Tapınağı]]<ref>”Barış içinde ülke” anlamına gelen Yasukuni Tapınağı Japonya’nın II. Dünya Savaşı sırasında ölen askerleri için bir anıt konumuna geldiği için özellikle aşırı sağ ideolojide bulunanlar ve militarist geçmişe özlem duyanlarca sahiplenilmektedir. Bu savaş sırasında Japon işgaline uğrayan Çin ve Kore halkları bu mabede yapılan herhangi bir resmi ziyareti diplomatik alanda protesto etmektedir. [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/1330223.stm Konuyla ilgili 15.08.2006 tarihli BBC haberi, 07 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir]</ref> inşa edilecektir.

Tahta çıkması üzerine yaptığı açıklamada Meiji, halka daha fazla fırsat imkanı verileceğini, geçmişin kötü geleneklerine bir son verileceğini bildirirken imparatorluk rejiminin temellerini sağlam bir şekilde atacaktır<ref>Jansen, s. 338</ref>. 1871 yılında feodal bölge sistemi kaldırılacak, bunun yerine imparatorluk tarafından atanan valiler sistemine geçilecektir<ref>Bu geçiş de diğer düzenlemeler gibi geçmişi reddederek değil uzlaşma halinde yapılacaktır. Çok sayıda eski daimyo, eski görev bölgelerine vali olarak atanacaktır. Jansen, s. 348–9</ref>. Eğitim zorunlu hale getirilerek sınıf farklılıklarına dayanan konfüçyüsçü eğitim sistemi lağvedilmiştir. Yapılan tüm reformlar 1889 yılında yapılan [[Meiji Anayasası]]nı oluşturacaktır. Samuraylar tarafından imparatorluk rejimine verilen desteğe rağmen düzenli ordunun kurulması ve zorunlu askerliğin başlatılması soyluların geleneksel ayrıcalıklarını ellerinden almış ve hoşnutsuzluğa yol açmıştır. Bu gerilim güney bölgelerinde yoğunlaşmış ve 1874 yılında [[Saga İsyanı]]’na yol açmıştır. Bu dönemde ortaya çıkan Saga, Shimpūren, Akizuki, Hagi ve Satsuma isyanlarından en sonuncusu ve en önemlisi 1877 yılında Satsuma’da patlak veren ve önceleri hükümette yer almasına rağmen dış politika konularında görüş ayrılığından dolayı görevinden ayrılan [[Saigō Takamori]] liderliğinde başlatılan [[Satsuma İsyanı]]dır. Bu isyan [[Shiroyama Muharebesi]] ile bastırılacaktır<ref>Hagiwara, s.94–120. Saigō, isyan etmesine rağmen Meiji rejimine bağlılığını isyan sırasında sürekli olarak imparatorluk üniforması giyerek göstermiştir. İsyancıların son umutsuz saldırısından önce intihar edecek ve ölmünden bir kaç yıl sonra imparator tarafından affedilecektir. Jansen, s. 369–70</ref>.

 

 

Modern anlatımlarda Meiji restorasyonunun kansız bir devrim olduğu ve bir anda Japonya’nın modernleşme hamlesi yaptığı anlatılsa da Boshin Savaşı verileri bunun tersini söylemektedir. Yaklaşık 120 bin askerin seferber edildiği savaşta askeri kayıp sayısı 4000 civarındadır<ref>Hagiwara, s. 50</ref>. Japonya’da savaşın anlatımının sonraki dönemlerde romantikleştirilerek Şogun yönetimi askerleri sadece geleneksel silahlarla savaşırken gösterlmiştir. Her iki tarafta da geleneksel silahlar kullanılsa da dönemin en son silahları iki taraf tarafından da kullanılmıştır. Bu silahlara zırhlı savaş gemileri, [[Mitralyöz|Gatling]] gibi son teknoloji silahlar ile yabancı askeri danışmanlardan öğrenilen son savaş taktikleri de dahildir.

Dönemi aktaran bazı yapıtlar aşağıda sıralanmıştır:

 

 

Chōshū ve Satsuma kuvvetlerinin elinde son derece modern silahlar bulunmaktaydı. Bunlara Armstrong topları, Minié tüfekleri ve Gatling mitralyözleri dahildir. Şogun yönetimi ordusu de modern silahlara sahip olsa da düşman birliklerinden geride olarak değerlendirilmektedir. Ne var ki az sayıdaki elit kuvvetleri Japonya’daki Fransız askeri heyetleri tarafından eğitilmişti. Şogun ordusuna dahil olan yerel kuvvetlerin ise teçhizat olarak zayıf durumda olduğu bilinmektedir.

 

 

Modern olan ve olmayan çok sayıda [[yivsiz top]]un yanı sıra çok çeşitli ülkelerden ithal edilen tüfek ve yerel yapım olan Tanegashima tüfekleri kullanılmıştır.Şogun ordusu çoğunlukla Hollanda’dan ithal edilen Gewehr marka top kullanmıştır. Çok eski model olan bu topların sınırlı kabiliyeti bulunmaktaydı. Etkili menzili 50 metre olup dakikada iki atış yapabiliyordu. Şogun müttefiki Nagaoka daimyosu ise iki Gatling mitralyöz ve binlerce modern tüüfeğe sahipti. Şogun yönetiminin 1866 yılında 30 bn Dreyse marka tüfek sipariş verdiği bilinmektedir. Fransa İmparatoru III. Napoleon Tokugawa Yoshinobu’ya son model 2 bin adet Chassepot tüfeği sağlamıştır. İmparatorluğa bağlı birlikler genellikle Minié tüfekleri kullanıyordu. Bu tüfekler daha isabetli, daha öldürücü ve namludan doldurulmasına rağmen daha uzun menzile sahipti. Ancak bu tüfeklerle dakikada sadece iki kez ateş edilebiliyordu. Bu kısıt Snider tüfekleriyle aşılmaya başlandı. Gövdeden dolan bu tüfeklerle dakikada on kez ateş edilebiliyordu. Bu silahların 1868 Temmuz ayında yapılan Ueno Muharebesinde Tosa askerleri tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Tosa, ayrıca peşpeşe ateş edebilen Spencer marka tüfekleri de ilk kullanan ordudur. İki orduda da Amerikan marka tabancalar yaygın olarak kullanılırken en tercih edilen model özellikle Satsuma ordusunda kullanılan 1863 Smith & Wesson Army No 2 olur.

 

[[Dosya:Sagahan Armstrong gun used at the Battle of Ueno against the Shogitai 1868.jpg|thumb|200px|Ueno Muharebesi'nde Shogi-tai'ye karşı kullanılan Armstrong topu]]

 

Topçuluk alanında iki orduda da son model topların yanı sıra çok eski toplar kullanılmıştır. Dağılmadan önce ancak üç, dört atış yapabilen ahşaptan toplarla son model Armstrong topları<ref>Bu toplar Satsuma ve Saga ordularında yaygındı.</ref> birarada görülmüştür.

 

 

Savaş gemilerinde de benzer bir durum görülür. Kōtetsugibi son model gemilerin yanı sıra buharlı gemiler, hatta gelenesel yelkenli gemiler deniz muharebeleirnde yer alır. Daha modern bir donanmaya sahip olan Şogun yönetimi Fransız yapımı olan ve Amerikan İç Savaşında savaşmış olan Kōtetsu’yu satın almış ancak geminin gelmesi savaşan taraflara silah yardımının durdurulmasıyla gecikmiştir<ref>Kōtetsu Toba-Fushimi Muharebesinden hemen sonra görev yapmaya başlayacaktır.</ref>.

 

 

İmparatorluk askerlerince kullanılan bazı şapkalar çok ilginçtir. Özellikle “kızıl ayı” (赤熊, Shaguma) olarak adlandırılan saç şeklindeki şapkalar Tosa askerlerince, “beyaz ayı” (白熊, Haguma) şapkası Chōshū askerlerince ve “ kara ayı“(黒熊, Koguma) şapkaları Satsuma askerlerince kullanılıyordu.

 

{{CommonsKat|Boshin war}}

{{reflist}}

 

 

* [[Shishi no Jidai]] (獅子の時代, NHK, 1980)

* [[Shinsen Gumi!]] (新選組!, NHK, 2004)