Fra Mauro haritası: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Çıkarılan kategori: Harita; Eklenen kategori: Dünya haritaları (HotCat) |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
3. satır:
'''Fra Mauro Haritası''' veya '''Rahip Mauro Haritası''', 1450’li yıllarda [[Venedik]]li Rahip Mauro tarafından yapılan harita. Parşomen üzerine düzlemküre şeklinde çizilen harita yaklaşık iki metre çapında ve ağaç çerçevelidir.Haritanın bir kopyası Rahip Mauro ve yardımcısı denizci-haritacı Andrea Bianco tarafından [[Portekiz]] Kralı [[V. Alfonso]] için yapılmıştır. Çizilen harita 24 Nisan 1459 tarihinde tamamlanarak Portekiz’ e gönderilmiştir. Ancak harita günümüze kadar gelmemiştir. Harita Venedik açıklarındaki [[Murano Adası]]ndaki Isola kentinde San Michel manastırında bulunmuştur. Harita şu anda Venedik’deki Correr Müzesinde sergilenmektedir.
== Dünya haritası ==
Harita sıradışıdır ancak Mauro’nun [[portolan haritası|portolan haritalarına]] çok benzemektedir. Harita dönemin müslüman haritaları gibi güneyi üstte göstermektedir ve kuzeyi üstte gösteren [[Batlamyus]] haritasından ayrılır. Mauro, Batlamyus haritasının varlığından haberdardır ve bunun dünyayı tanımlamak için yetersizliğinden bahseder. Bu haritada bir çok yerin bilinmeyen topraklar (terra incognita) olarak tanımlandığını, bu dönem buraların keşfedilmemiş olduğunu aktarır. Ayrıca Batlamyus haritasında [[Kudüs]]’ün merkez olarak alındığını, bunun enlem olarak doğru olsa da boylam olarak biraz batıda olduğunu, bunun da Avrupa’nın nüfus yoğunluğu düşünüldüğünde kabul edilebilir olduğunu belirtir. Rahip Mauro dünyayı bir küre olarak kurgular ancak dünyanın büyüklüğüne dair bilgiye sahip değildir. Haritada yerleşim yerlerinin resmedilmesi de ilginç ve önemli bir özelliktir. Kaleler ve şehirler büyüklüklerine ve önemlerine göre burçlarla veya duvarlarla çevrilerek resmedilmiştir.
=== Afrika kıtası ===
[[Dosya:FraMauro1420Ship.png|right|thumb|200px|Haritanın üzerindeki metin ve çizimlerden bir detay. Resimdeki gemi 1420 yılındaki seyahatte bahis konusu olan gemidir]]
Haritada [[Afrika]] kıtası büyük ölçüde doğru resmedilmiştir. Mauro Afrika kıtasının en güney kısmına Daib Burnu olarak adlandırdığı yere yazdığı yazıda 1420 yılında bir geminin Hint Okyanusundan gelerek Diab Burnu açıklarındaki Erkek ve Kadın Adalarına doğru seyahat ettiğini belirtir. Buna göre gemi 40 gün güney batı istikametinde ilerlemiş ve hiçbir kara parçasına rastlamamıştır. Seyahat eden kişilere göre rüzgar ve su durumu müsade ettiğince 2000 deniz mili ilerlemiş, daha sonra tekrar Diab Burnuna dönmiştir. Dönüş yolculuğu 70 gün sürmüştür. Mauro daha sonra bu gemileri açıklamaya başlar ve dört ya da beş mendirekli olduklarını ve dönemin Avrupalı gemilerinden çok daha büyük olduğunu belirtir. Gemiler pusulasız seyahat edebilmektedir, bunu mürettebatın içinde bulunan astronomlar sayesinde gerçekleştirebilmektedirler. Rahip Mauro bu bilgileri seyahate katılan güvenilir bir kişiden aldığını ekler. Bu kişinin o dönemde Kalküta’da bulunan Venedikli kaşif [[Niccolò de' Conti]] olması kuvvetle muhtemeldir.<ref>[[
Rahip Mauro edindiği bu bilgilerin ışığında eskiden inanıldığı gibi [[Hint Okyanusu]]nun bir iç deniz olmadığı ve güney ucundan dolaşılarak Hint Okyanusuna ulaşılabileceğini ileri sürmüştür. Bu bilginin ve haritanın ışığında özellikle Portekizlilerin, karayolundan [[İpek Yolu]] sayesinde sağlanan ticaretin deniz yoluyla sağlanabileceğini düşünerek coğrafi keşiflere giriştikleri düşünülebilir.<ref>Bu dönemde haritaların ve coğrafi keşiflerin devlet sırrı olarak gizli tutulduğu bilinmektedir. Portekizlilerin Rahip Mauro haritası sayesinde sahip oldukları coğrafi bilgilere dönemin coğrafi keşiflerde öncü olan denizci ikinci ülkesi İspanya’nın sahip olduğu konusunda bir bilgi mevcut değildir. [[Gavin Menzies]]’e göre [[Kristof Kolomb]] ticaret yollarında Portekiz hakimiyetini kırmak için [[Kastilya Krallığı|Kastilya]] ve [[Aragon Krallığı|Aragon]] kral ve kraliçesinin huzuruna giderek çıkacağı yolculuğa destek olmalarını istediğinde Portekiz sarayı haritacılarından olan kardeşinin hazırladığı sahte bir haritayı kullandığı ve [[Çin]]’e ulaşmak için gidilmesi gereken yoldaki Malaya Yarımadasını etrafından dolaşılmayacak kadar büyük çizerek yanıltma amaçlı kullandığı iddia edilir.</ref>
=== Japonya ===
Rahip Mauro haritası muhtemelen [[De Virga Haritası]]ndan sonra Japonya’nın gösterildiği ilk Avrupalı haritadır. Adaya ''Cimpagu'' denmektedir. (Cipangu’nun değişik bir şekli)
== Haritanın kaynakları ==
[[Dosya:DeVirgaDetail.jpg|thumb|200px|right|Haritanın büyük oranda etkilendiği düşünülen De Virga haritası]]
[[Dosya:TabulaRogeriana.jpg|thumb|200px|right|[[Endülüs]]lü ünlü haritacı El İdrisi'nin 1154 yılında Sicilya kralı II. Roger için çizdiği ve döneminin en ileri tekniklerinin kullanıldığı, çok sayıda kaşife ilham kaynağı olan harita]]
* 1411 ila 1415 yılları arasında yapıldığı düşünülen [[De Virga Haritası]] dünyayı Rahip Mauro Haritasındaki gibi resmeder. İki harita arasında bağlantı olması
* Rahip Mauro [[Arap]] kaynaklarından büyük oranda yararlanmıştır. Özellikle Afrika’nın güneydoğu kıyılarının 1430’lu yıllarda [[Roma]]’ya ziyarette bulunan [[Etiyopya]] Elçisinin getirdiği ve 12.yüzyılda Arap haritacı [[El İdrisi|Muhammad al-İdrisi]]’ye ait olan bir haritadan alındığı düşünülmektedir.
== Ayrıca bakınız ==
* [[
== Dış bağlantı ==
* [http://geoweb.venezia.sbn.it/geoweb/Hsl/FraMauro/FMnumerico.html Haritadaki tüm orijinal metin (''İtalyanca'') 30 Eylül 2009 tarihinde erişilmiştir]
== Kaynakça ==
{{Commons|Map of the world by Fra Mauro, 1459}}
{{CommonsKat|Fra Mauro}}
36. satır:
{{Orta Çağ dünya haritaları}}
[[Kategori:Kolomb öncesi okyanus ötesi
[[Kategori:Dünya haritaları]]
[[en:Fra Mauro map]]
| |||