Centurio: Revizyonlar arasındaki fark

 

'''Centurio''', ([[Yunanca]] κεντυρίων), aynı zamanda '''hecatontarch''' (Yunanca ἑκατόνταρχος ya da [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] döneminde κένταρχος) olarak da bilinen ve [[M.Ö. 107]] yılındaki [[Marian Reformları]]nın ardından ortaya çıkan bir lejyon rütbesi. Centurioların çoğu 80 askerden oluşan ''centuria''lara komuta ederdi ancak bazı kıdemli centuriolar [[Kohort]]lara komuta edebildiği gibi bazıları da lejyon içerisinde diğer önemli görevleri üstlenebilirdi.

 

Centuriolar unvanlarını komuta ettikleri askeri birlik olan [[centuria]]lardan alırlar. Centuriaların bu şekilde adlandırılmalarının nedeni ise yaklaşık 100 askerden oluşmalarıdır. Marian reformlarının ardından 80 kişilik mecutlar şeklinde yeniden düzenlenmişlerdi.

[[Antik Roma|Roma]] [[piyade]]lerinde, centuriolar başlangıçta 100 askerden oluşan ama mevcutları önce 60 sonra da 80 lejyonere düşürülmüş askeri bir birlik olan ''[[centuria]]''lara komuta ederlerdi. İmparatorluk döneminde Centuriolar kademeli olarak görev yaptıkları kohort içerisinde yükselirlerdi. Gösterdikleri başarı oranında önce kıdemli centuria'ya sonrada da tüm bir kohorta komuta edebilirlerdi. En iyi centuriolar, en gözde kohort olan 1. kohortta görev yapmak üzere seçilirler ve bu centuriolar ''[[Primi Ordines]]'' olarak çağırılırlardı. Lejyonda görev yapan en kıdemli centurio, ''Primus Pilus'' olarak adlandırılan birinci kohortun birinci centuriasına komuta eden centurio idi.

 

En kdeımli centurio'nun [[Primus pilus]] olarak adlandırılmasının nedeni en sağda yer alan birinci [[Kohort]]'un ''ilk sıra''sı (''primus pilus'') olmasıdır. Tam subay mevcuduna sahip bir lejyonda sadece sekiz subay ''Primus Pilus'' rütbesi taşır: Legatus (''[[legatus|legatus legionis]]''), Lejyon komutanı; kıdemli tribün (''[[tribün|tribunus laticlavus]]''), lejyonun ikinci komutanı; Ordugâh Prefect'i (''[[Prefect|praefectus castrorum]]''); ve modern ordularda Albay rütbesine karşılık gelen diğer beş tribün (''[[Tribün|tribuni angusticlavii]]'').

 

 

Centuriolar genellikle komuta ettikleri [[lejyoner]]le birlikte savaştıkları için savaş alanında oldukça zorlu şartlarla mücadele ederlerdi. Savaş düzeni almış bir centurianın ön sağ cephesinde konumlanırlardı. Adamları tarafından örnek alınır ve yol gösterici olarak kabul edilirdi. Sahip oldukları rütbe ve konum nedeniyle yetenek ve cesaretlerini göstermeleri beklendiğinden sık sık yaralanmalarla karşı karşıya kalmaları sıradan bir durumdu.

 

Centurioların hemen bir alt rütbesi olan ''[[optio]]'', centurianın komuta hiyerarşisinden ikinci sırada yer alırdı.

Kohort içerisinde her centuria'nın bir kıdemi vardı. Centurioların kıdemleri ise bağlı bulundukları kohort'a ve centuria'ya göre belirlenirdi. Centuriolar, daha kıdemli centuria'larda atanmadan önce bir süre daha alt centuria'larda görev yaparlardı. Centuriolar komuta ettikleri centuria'nın adıyla çağırılırlardı.

 

 

İmparatorluk lejyonlarında ise kıdem sırasına göre şu şekilde organize olmuşlardı;

vb..

 

Birinci kohortta, normal bir centurianın iki katı mevcuda sahip beş centuria bulunurdu. Birinci kohortun centurioları diğer tüm kohortlardaki centurilardan daha kıdemliydiler.

 

Roma centurion'su üniformasıyla hemem ayırt edilirdi: zırhı gümüş kaplıydı, kılıcını sağ yerine sol tarafında taşır, dizlik takar ve miğferinin sorgucu diğerlerinden farklı olarak öne doğru dikey dururdu. ''[[lorica segmentata|lōrīca segmentāta]]'' olarak bilinen zırhların ortaya çıkışında sonra bile centuriolar örme zincirden zırhlarını giymeye devam ettiler. Savaş sırasında cesaretini hem askerlerine hem de düşmanlarına göstermek amacıyla zırhının üstüne süslemeler ve aldığı ödülleri taktığına inanılır. Aynı zamanda otoritesini gösteren ve ''vītis'' olarak adlandırılan bir asma çubuğu taşırıdı.

 

Ancak centuriolar da kendi üstleri tarafından cezalandırılabilinirlerdi. Centurio'nun ceza ile karşı karşıya kalabileceği örnek suçlar arasında görev sırasında uyumak ya da lejyonerleri yeterince iyi eğitememek sayılabilinir. Tıpkı komutası altındaki askerler gibi, bu suçlardan birini işlediği sabit görülen centurio ölüme mahkum edilebilirdi.

== Centurio seçmeleri ==

 

=== Yaş sınırı ===

 

{{reflist}}

{{Kaynak wiki

|url=http://en.wikipedia.org/wiki/Centurion

|madde=Centurion

}}

 

[[Kategori:Antik Roma'da unvanlar]]