Arnavutluk Katolik Kilisesi: Revizyonlar arasındaki fark

 

Ülkedeki Katolik Kilisesi iki bölgeden ve altı özerk yönetim bölgesinden oluşur. Cemaatinin üye sayısı yarım milyon civarında tahmin edilmektedir. [[Arnavutluk]] [[Papalık]] ile diplomatik ilişki içindedir, Papalığın [[Arnavutluk]]'ta temsilciliği bulunur.

 

 

9. ve 10. yüzyıllarda [[İşkodra]], [[Durres]] ve Nikopolis'in yanında [[Sarda]], [[Pult]] ve [[Sapa]] piskoposlukları kuruldu.

[[İllirya]]'nın ilk Hıristiyan cemaati Aziz [[Paulus]]'un Dyrrachion'u (Durres) ziyaretiyle daha 1. yüzyılda kuruldu. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında Doğu ve Batı Roma olarak ikiye bölünmesinde Arnavut toprakları her ikisinin de tam arasında kaldı.

 

 

1054'deki Doğu - Batı / [[Ortodoks]] - [[Katolik]] Kiliselerinin birbirlerinden tamamen ayrılmaları (Schisma) Arnavutluk'ta önceleri büyük etki yapmadı. İki kilise de birbirine rakip oluşturmadan yanyana bir arada var oldu. Ancak 12. yüzyıldan sonra [[Bar]]'da [[Benedikt]] Manastırının kurulmasıyla Roma'nın ve Katolik Kilsesinin etkisi Arnavutluğun kuzeyinde arttı. Durres'te ise Ortodoks Kilisesi daha hakimdi. Arnavutluk'ta 13. yüzyılda Katolik - Ortodoks ayrışımı daha da belirginleşti. Ülkenin güneyi tartışmasız [[Arnavut Ortodoks Kilisesi]]nin hakimiyetindeydi.

Ancak Arnavutluk'un Osmanlilarca fethi, Arnavutluk'ta sürmekte olan rönesans reformlarını ve modernleşmeyi aniden durdurdu. Osmanli hakimiyeti Arnavutluk'ta [[Orta Çağ]] ve Orta Çağ öncesi [[arkaik]] ve ataerkil insan ilişkilerini canlandırdi. Ayrıca Arnavutlar tarihlerinde ilk kez, kendilerine tümden yabancı olan [[Ortadoğu]]lu ve [[Asya]]lılar'ın askeri, dini ve kültürel istilası altında kaldı. Arnavutlar kitlesel olarak [[İtalya]]'ya kaçmak zorunda kaldılar. [[Skanderbeg]] Kastrioti'nin hayatıını anlatan 16. yüzyilin en ünlü Katolik Arnavut yazari [[Marin Barleti]] de bunlardan biriydi ve o da ünlü Tarih Yazmalarını [[İtalya]]'ya iltica ederek orada yazmak zorunda kalmıştı.

 

 

Katolik olan Arnavutluk'un kuzeyini Kastrioti [[Skanderbeg]]'in ölümünden sonra Osmanlılar'ın ele geçirmesi on yıl dahi sürmedi. 1479'da [[Venedik]] Devleti Osmanlılar'la barış anlaşması yaparak İşkodra ve Lezha'yı Osmanlılara bıraktı. Piskoposluk merkezi olan Durres de 1501'de Türklerin eline geçti. Bundan sonra Katolik Arnavutlar'ın çoğunluğu fiilen İslam hakimiyeti altında yaşadılar. Osmanlilarin hakimiyeti önceleri sadece sahil bölgelerindeydi. [[Mirdita]], [[Dukagjin]] ve [[Malesia]] e Madhe boylarının bölgelerine İslam hakimiyeti giremedi. Bu bölgelerde 1490 - 1550 arasında [[Osmanlı]] hakimiyetine karşı pek çok isyan oldu.

Buna rağmen başarılı Arnavut direnişi Arnavut Katolikliği'nin yavaş yavaş çökmesini engelleyemedi. Bunun en önemli nedenlerinin başında Arnavut Katoliklerinin İtalya ve Dalmaçya'ya zorunlu göç etmeleri oldu. Özellikle başarısız ayaklanmalardan sonra daha çok hıristiyan Arnavut kaçmak zorunda kaldı. Venedikliler ve Napoli Krallığı bu savaşkan Arnavutları memnuniyetle ordularına aldılar ve onlara Stratiot'lar yani savaşçılar ismini verdiler. Ayrıca Arnavutluk'ta Katolik din eğitiminin yasaklanmasından dolayı İtalya'ya din eğitimi için giden genç Arnavut Katoliklerin de çoğunlukla Arnavutluğa bir daha dönmemeleri Müslümanlaşmayı hızlandırdı. 16. yüzyılın sonlarında eğitim görmüş üst düzey papaz bulma sıkıntısı başgösterdi. Aynı dönemde Arnavut Katoliklerinin Vatikan ve Papalıkla ilişki kurmaları da giderek zorlaştı. Bunun sonucu olarak Arnavut Katolikliği, İtalya ve Batı Avrupa Katolikliğinin aksine [[Rönesans]] ve yenilenme hareketlerinin dışında kaldı. 1571'de son Arnavut Pisoposluk kenti olan Bar da Osmanlilar tarafından ele geçirilince Arnavut Kilisesi'nin Vatikan ve Papalık'tan izolasyonu tescillenmiş oldu.

 

 

[[Yeniçeri]] Ordusu icin [[Hıristiyan]] [[Arnavut]] ailelerinden oğlan çocuklari alınıyor, orduda [[Müslüman]] olarak yetiştiriliyorlardı. Hıristiyan Arnavut ailelerin kızları da ailelerinden alınıp çok kez İstanbul'a veya başka yerlerdeki padişahın, paşaların ve diğer Türk ve Müslümanların haremlerine yollanıyor, bazıları da [[köle]] pazarlarında [[cariye]] adıyla satılıyor, satın alan sahibinin evinde Müslüman oluyorlardı. Arnavutlar'ın Müslümanlık'a geçmelerinde en önemli faktörlerden birisi Müslüman kadınların cariye diye satılmaması oldu.

1703'te Arnavutluk'un Bar kentinde Bölge [[Sinod]]'u (Papazlar Konferansi) toplandı. Bu Sinod'a bütün Arnavut papazları ve çok sayıda ruhban katıldı. Bu olay tarihe Arnavut Ulusal Konsili (Konferansı) olarak geçti. Bu konferans tam Arnavutlar'ın İslamlaşmasının zirveye vardiği bir dönemde toplandı. Arnavut Katolikleri ve ayrıca Papalık, Arnavut Kilisesini kurtarmak için harekete geçti. 18.yüzyılın kaynaklar bu hareketin başarılı olduğunu gösterir. Bu dönemde çok az Arnavut köyü komple [[İslam]]'a geçti. [[İşkodra]], [[Lezha]] ve Sappa'da Katolik halka yardim götürmeleri için yeni Hıristiyan kurumları oluşturuldu.

 

* http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=80245

* http://www.caritasalbania.org/faqet/sociale.htm