Almanak: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ceviri-meü (mesaj | katkılar)
Almanca Vikipedi'den çeviri
Xqbot (mesaj | katkılar)
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: eu:Urtekari; Kozmetik değişiklikler
2. satır:
'''Almanak''' [[takvim]]e göre düzenlenmiş, özel bir alan veya alanlarda bilgiler içeren yıllık bir yayındır.Ayrıca almanaklarda [[güneş]]in ve [[ay]]ın doğuş ve batış zamanları, güneş ve ay tutulmaları, gelgit saatleri, belirli [[kilise]] festivalleri, adli yıllar, tüm çeşitli zaman çizelgelerinin listesi gibi [[Gökbilim|astronomik]] bilgilerde bulunmaktadır.''Almanak'' kelimesi arapça "iklim" anlamına gelen المناخ ''al-manaakh'' kelimesinden gelmektedir.
 
== İlk Almanaklar ==
Almanak'ın öncüsü Yunan hava-takvimi ''parapegma''dır.İskenderiye'li astronom [[Ptolemy]]([[2. yüzyıl]]) ''Phaseis'' —"belirli yıldızların fazları ve hava değişimleri koleksiyonu" incelemenin başlığının tam çevirisidir&mdash adında bir inceleme yazmıştır; incelemenin özünü, mevsimsel olarak düzenli hava değişimlerinin, yıldızların veya takımyıldızlarının güneş doğumu ve batımı sırasında ilk ve son görünüşlerini ve gündönümü gibi güneşle ilgili olayların listesi olan ''parapegma'' oluşturur.Astronomik hesaplamalarla geçmişin çeşitli otoriteleri tarafından yapılan çeşitli gözlemlerin derlemesi ve beklenen hava değişikliklerini içerirdi.''Parapegmata'' yüzyıllar boyunca hazırlandı.
 
Ptolemy, astronomik fenomenin mevsimsel hava değişikliklerine sebep olduğuna inanıyordu; bu olayların arasında neden kesin bir korelasyon olmadığı konusu ile ilgili, gökyüzünde bulunan diğer cisimlerin fiziksel etkilerinin bunun sebebi olduğunu düşünüyordu.Bu sebepten, O'na göre, hava tahmini [[astroloji]]'nin özel bir bölümüydü.
 
Almanak'lar ik icat edildiklerinde, insanlar hala yıldızların ve gelgitin hareketlerini tahmin etmek ile gelecek ile ilgili kehanette bulunma arasında çok az fark görüyorlardı.Bu sebepten ikl almanaklar [[burçlar]]ı ve daha somut bilgileri içeriyorlardı.Bir almanak, ''Fakir Richard'ın Almanak'ı''(Benjamin Franklin'e ait ''Fakir Richard'ın Almanak'ı'' ile karıştırmayınız) [[1664]] sayısında, "Bu ay, Kent'te veya Christendom'da bazı adamların, kadınların veya çocukların ölümünü duymayı bekliyoruz.", diyerek bu burçları alaya almıştır.Bazı [[gazete]] ve [[dergi]]lerin yeni yıl eklerinde ''Yıldızlarda Sizin Yılınız'' gibi daha normal çeşitleri bulunsa da, ''Old Moore's Almanac'' gibi böyle alaycı almanaklar da hala bulunmaktadır.
 
Almanak kelimesinin orijini net değildir.Britanika ansiklopedisi, hava kelimesi ''al-manakh'' ile karşılaştırarak, bunun kesin olmayan ortaçağ Arabik orijininden kaynaklandığını söylemektedir.Diğer sözlükler Yunanca'daki gök günlüğü manasındaki ''almenikhiaka'' sözcüğünü, ortaçağ latincesindeki ''almanach'' ve eski ingilizcedeki ''almenak'' sözcüğünün yerine bulundurmaktadırlar.Richard Verstegan ''A Restitution of Decayed Intelligence''da ([[1605]]) kelimenin eski saksonca ''Al-mon-aght''dan türediğini söylemektedir.Bu kelime "Al-mon-heed yani tüm ayların gözlenmesi" olarak çevirilebilir.Verstegan Saksonlar'ın yeni ve dolunayları kabartmalı kare bir çubuk üzerinde işaret ettiklerini, bunu kullanarak mevsimleri ve festivalleri tahmin ettiklerini söylemektedir-bu çubuk ''Al-mon-aght''dır.
 
== Çağdaş Almanaklar ==
Günümüzde basılan ''Whitaker's Almanack'' gibi almanaklar tarihi karşıtlarına nazaran kapsamlarını ve içeriklerini genişletmişlerdir.Modern almanaklar tüm dünya ile ilgili istatistiksel ve betimleyici bilgileri içermektedirler.İçerikleri ayrıca yerel gelişmenin tartışması ve yakın tarih olaylarının bir özetini de içerir.Günümüzde yayınlanan diğer almanaklar (ca. 2006) ''Information Please Almanak'ı'', ''Dünya Almanak'ı'', and ''The Old Farmer's Almanak'ı''.
 
Almanaklar tarafından işlenen ana konular şunlardır; [[coğrafya]], [[hükümet]], [[nüfus]], [[ziraat]], [[ekonomi]] and [[iş]], [[sağlık]], [[tıp]], [[din]], [[medya]], [[taşımacılık]], [[bilim]], [[teknoloji]], [[spor]] ve ödüller.
 
National Journal tarafından yayınlanan ''Amerikan Politika Almanak'ı'' gibi özel almanaklar da günümüzde yayınlanmaktadır.
 
== Sanat Almanakı ==
Musen-Almanach (Sanat Almanak’ı) 1770 yılında kurulan ve 19. yy.da da severek okunulan edebi bir yayım türüdür.
 
42. satır:
Daha sonraları birçok kısa ömürlü Musenalmanach’lar yayımlanır: Emil Weber’in Norddeutscher Musen-Almanach’ı (Hannover, 1857–1858), Doğu-Batı Prusya Almanağı (sonraları Prusya Almanağı adı altında, Königsberg ve [[Berlin]], 1856-1863) ayrıca “Genç Alman Şiiri” temsilcileri ve öğrencileri tarafından yapılan almanaklar.[http://de.wikipedia.org/wiki/Musen-Almanach Kaynak]
 
== Kaynak ==
* {{kaynak wiki |url=http://en.wikipedia.org/wiki/Almanac | tarih=1 Eylül 2007 | dil=İngilizce | madde=Almanac}}
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Ansiklopedi]]
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.bsu.edu/library/article/0,,28949--,00.html American Almanak Koleksiyonu- Ball State Üniversitesi Arşivleri ve Özel Koleksiyonlar Araştırma Merkezi]
 
63. satır:
[[es:Almanaque]]
[[et:Almanahh]]
[[eu:AlmanakaUrtekari]]
[[fi:Almanakka]]
[[fr:Almanach]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Almanak" sayfasından alınmıştır