Vikipedi

Çin Anayasası: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
LaaknorBot (mesaj | katkılar)
29.209 değişiklik
k Bot değişikliği Ekleniyor: sv:Folkrepubliken Kinas konstitution
Hakan Kayı (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
3.198 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Çin'de siyaset}}
'''Çin Halk Cumhuriyeti anayasasıAnayasası''' ({{zh-sp|s[[Çince]]=中华人民共和国宪法|pGeleneksel Çince=中華人民共和國憲法 [[Hanyu Pinyin]]=Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó Xiànfǎ}}) [[Çin Halk Cumhuriyeti]] içerisinde'ndeki en üstünüst yasadırkanundur. GüncelYürürlükte olan versiyon[[anayasa]], 41988, Aralık1993, 19821999 ve 2004'dedeki [[Beşincideğişikliklerle beraber 5. Ulusal Halk Kongresi]]'nde kabuldeğiştirilmiş edilmişolandır. Daha önceki anayasalar -1954 Anayasası, [[1988]]1975 Anayasası ve 1978 Anayasası-birbirinin yerine geçmiştir. Anayasa; ''giriş'','' [[1993]]genel ilkeler'', [[1999]]''temel haklar ve [[2004]]yurttaşların yıllarındagörevleri'', revize edilmiştir.''(Ulusal Halk Kongresi, Devlet Konseyi, Yerel Halk Kongresi, Yerel Halk Hükümetleri, Halk Mahkemeleri ve Halk avukatları gibi devlet organlarının anlatıldığı) devletin yapısı'', ''ulusal bayrak'' ve ''devlet armaları'' bölümlerinden oluşmaktadır.
 
==Tarihçe==
[[Anayasa]] beş bölüme ayrılmıştır: önsöz, genel ilkeler, vatandaşların temel hak ve ödevleri, devletin yapısı ve [[Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı|bayrak]] ile devletin arması.
Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilk anayasası 1954 yılında yürürlüğe girdi. 1975 ve 1978'deki iki değişiklikten sonra yürürlükte olan anayasa 1982 yılında yürürlüğe girdi. Bu anayasalar arasında ciddi farklar olduğu gibi 1982 Anayasası da daha sonraki yıllarda defalarca değiştirilmiştir.
 
==1982 Metni==
1982 Anayasası [[Deng Xiaoping]]'in ülke içi düzen ve modernleşme için sürekli bir kurumsal yapı kurma isteğini yansıtmaktadır. Yeni Anayasa, Çin'in toplumsal ve ekonomik yapılarında büyük değişikliklerin yapılması için yasal bir zemin oluşturmakta ve özellikle hükümet yapısında dönüşüm sağlamaktadır.
 
Daha sonraki yıllarda Ulusal Halk Kongresi tarafından 1982 Anayasası'nda dört büyük değişiklik yapılmıştır.
 
ÇHC Anayasası'nın büyük bir kısmı [[Sovyetler Birliği]]'nin 1936 Anayasası'ndan uyarlanmıştır ancak aralarında bazı belirli farklar da vardır. Örnek, Sovyet Anayasası'nda açık bir şekilde ulusların ayrılma hakkından bahsederken Çin Anayasası bunu açıkça yasaklamaktadır. Sovyet Anayasası resmi olarak [[Federasyon|federal]] bir sistem oluştururken Çin Anayasası çok uluslu üniter bir devlet oluşturmuştur.
1982 Anayasası 138 madde ile uzun ve karmaşık bir metindir. Uzun bölümler olduğu gibi 1978 Anayasası'ndan alınırken bir çok değişikliği 1954 Anayasası'ndan uyarlanmıştır.Yeni Anayasa [[sınıf savaşı]]na daha az vurgu yaparken gelişmeyi ve modernleşmede merkezi bir rol oynayabilecek partili olmayan grupların öncelik ve katkılarının sisteme dahil edilmesine en üst seviyede önem verilmiştir.
 
Anayasası'nın birinci maddesi şöyledir: " Çin Halk Cumhuriyeti işçilerin ve köylülerin ittifakı üstünde kurulan ve işçi sınıfı tarafından liderliği yapılan halkın demokratik diktatörlüğü egemenliğinde sosyalist bir devlettir.<ref>http://english.people.com.cn/constitution/constitution.html</ref> Bu madde, sistemin emekçi sınıfların -komünist terminolojide işçiler ve köylüler- ittifakı üzerinde kurulduğunu ve emekçilerin koruyucu olan komünist parti tarafından da yönetildiğini açıklamaktadır.
 
== Dış Bağlantılar ==
*[http://english.people.com.cn/constitution/constitution.html Çin Halk Cumhuriyeti anayasası İngilizce çevirisi]
*[http://english.gov.cn/2005-08/05/content_20813.htm ÇHC hükümeti İngilizce resmi sitesi - Anayasa]
 
==Kaynakça==
{{reflist}}
 
[[Kategori:Çin'de siyaset]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çin_Anayasası" sayfasından alınmıştır