Mirza Küçük Han: Revizyonlar arasındaki fark

Ortadoğu ve Kafkaslar’daki İngiliz-Rus nüfuz rekabeti Mart 1921 Yılında yapılan anlaşmayla sona ermiştir.Buradaki detaylar,bugünün şekillenmesinde dahi rol oynamış ve bu tarihten sonra İngiltere ve Rusya hiç karşı karşıya gelmemiştir.Özünde İngiltere’nin Rusya’ya karşı duyduğu-hakim olduğu sömürgeler için- rejim ihracı korkusu; Rusya’nın da yeni kurulan devletin geleceği endişeleri yüzünden bu anlaşmaya gidilmiştir..Rusya anlaşmadan sonraki dönemde,Gilan gibi daha önce komünizmin gelişmesi adına desteklediği hareketleri yalnız bırakmıştır.

1921 Mayıs ayı sonlarında İran’da Seyit Rıza başbakanlıktan düşürülür.Bu dönemde kuvvetlerini toplayan Albay Rıza birliklerini Gilan’a doğru mevzilendirir.Fakat yine de bölgede bulunan takviye edilmiş Kızılordu Birlikleri’nden çekinmektedir.Kızılordu Birlikleri, 8 Eylül 1921 ‘de Lenin’in emriyle çekilirler.Bu durum,Mirza Küçük Han’ın başında bulunduğu gerillaların moralini bozar.Gerek güç yönünden,gerekse moral yönünden zayıflayan Mirza Küçük Han birlikleri, bölgelerini tutamazlar.

Mirza Küçük Han, Albay Rıza Han birliklerine teslim olmaz.Cengeli içlerine doğru kaçar.Onu bulduklarında, soğuktan donmuştur.Kafası kesilir ve Tahran sokaklarına götürülerek dolaştırılır.

Albay Rıza Han, 1921 sonuna gelindiğinde bölgeye ve tüm İran’a hakim olurken;Haydar Han dahil,Gilan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin tüm üst düzey yöneticilerini öldürür.