David Livingstone: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
LA2-bot (mesaj | katkılar)
k Bot değişikliği Ekleniyor: am:ዴቪድ ሊቪንግስተን
Xqbot (mesaj | katkılar)
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: fa:دیوید لیوینگستن (کاشف); Kozmetik değişiklikler
1. satır:
[[Dosya:David Livingstone.jpg|rightsağ|thumbthumbnail|200px|David Livingstone]]
 
'''David Livingstone''' ([[19 Mart]] [[1813]], [[Blantyre]], [[Lanarkshire]], [[İskoçya]] - [[1 Mayıs]] [[1873]], [[Chitambo]], [[Barotseland]], (bugün [[Zambiya]]), İskoç misyoner ve kaşif. [[Afrika]]'nın güney, orta ve doğu kesimlerinde 30 yıl boyunca yürüttüğü misyonerlik ve keşif çalışmalarıyla Batı'nın Afrika'ya yönelik yaklaşımlarını büyük ölçüde biçimlendirmiştir.
11. satır:
2 Ocak 1845'te Robert Moffat'ın kızı Mary ile evlendi.Sonraki yolculuklarının birçoğuna karısı da katıldı. 1 Ağustos 1849'da [[Ngami Gölü]]'nün keşfine yaptığı katkılardan dolayı İngiliz Kraliyet Coğrafya Derneği'nce altın madalya ve para ile ödüllendirildi.
 
Livingstone, [[11 Kasım]] [[1853]]'te [[Makololo]] topluluklarının yaşadığı [[Zambezi]] yakınlarındaki [[Linyanti]]'den sınırlı malzeme ve küçük bir Afrikalı grubuyla birlikte kuzeybatıya doğru yola çıktı. Amacı [[köle ticareti]] yerine yasal ticaretin gelişmesini sağlamak ve Makololo topluluklarıyla ilişki kurabilmek için [[Atlas Okyanusu]] kıyısına ulaşan uygun bir yol bulmaktı. [[Boer]]'lerin [[1852]]'de [[Kolobeng]]'deki evini yıkarak Afrikalı dostlarına saldırmış olmasından dolayı Boer topraklarından geçmek istemiyordu. Zor bir yolculuktan sonra, [[31 Mayıs]] [[1854]]'te batı kıyısındaki [[Luanda]]'ya ulaştı.[[20 Ekim]] [[1854]]'te dönüş yolculuğuna başlayarak [[11 Eylül]] [[1855]]'te [[Linyanti]]'ye vardı.[[3 Kasım]]'da doğuya doğru yola çıkarak Zambezi bölgesinde keşif çalışmaları yaptı ve [[20 Mayıs]] [[1856]]'da [[Mozambik]]'teki [[Quelimane]]'ye vardı.[[17 Kasım]] [[1855]]'te ulaştığı Zambezi'deki çağlayanlara İngiltere kraliçesi [[Kraliçe Victoria|Victoria]]'nın adını verdi. [[9 Aralık]] [[1856]]'da ulusal bir kahraman olarak [[İngiltere]]'ye döndü.
 
[[FileDosya:David Livingstone by Frederick Havill.jpg|leftsol|thumbthumbnail|''David Livingstone'', [[Frederick Havill]]]]
[[1857]]'de yayımladığı ''Missionary Travels and Researches in South Africa'' (Güney Afrika'da Misyonerlik Yolculukları ve Araştırmaları) adlı yapıtı kısa sürede 70 binden çok satarak gerek keşif ve misyonerlik alanında, gerekse yayıncılık tarihinde önemli bir yer edindi. Gelirlerini ve ününü büyük ölçüde artıran Livingstone ''Londra Misyoner Derneği'''nden ayrıldı. Kitabını bitirdikten sonra altı ay boyunca Britanya Adaları'nın her yanını dolaşarak konuşmalar yaptı. [[4 Aralık]] [[1857]]'de [[Cambridge Üniversitesi]]'nde Senato Binası'nda yaptığı konuşmada genç üniversitelileri Afrika'da kendisinin başladığı görevi tamamlamaya çağırdı. ''Dr. Livingstone's Cambridge Lectures'' (1858; Dr. Livingstone'un Cambridge Konuşmaları) adlı yapıtı da önceki kitabı kadar büyük ilgi uyandırdı. Cambridge'e yaptığı ziyaret sonucunda, 1860'ta Üniversiteler Orta Afrika Misyonu oluşturuldu.
 
== Zambezi Seferi ==
[[Quelimane]] konsolosluğuna atanan Livingstone Afrika'nın doğu ve orta kesimlerinde araştırmalar yapmakla görevlendirilen bir keşif ekibinin başında [[12 Mart]] [[1858]]'de Afrika'ya döndü. Keşif ekibinde aralarında kardeşi Charles ve Edinburgh'lu bir doktor olan John Kirk de olmak üzere 6 Avrupalı ve 10 Afrikalı vardı. Bu yolculuk daha önce tek başına yaptığı yolculuklarla karşılaştırılmayacak ölçüde iyi düzenlenmişti. Ama bir süre sonra ekipteki Avrupalılar arasında anlaşmazlıklar çıkması üzerine içlerinden bazıları gruptan atıldı. [[Zambezi Irmağı]]'nda gemiyle yolculuğu sürdüremeyen Livingstone, [[Portekiz]] topraklarından geçmeden [[Rovuma Nehri|Ruvuma (Rovuma) Irmağı]] yoluyla [[Malavi Gölü|Nyasa (Malavi) Gölü]] çevresindeki bölgelere ulaşan bir yol bulmayı da başaramadı. Gene de ekibiyle birlikte bu topraklara ulaşan ([[17 Eylül]] [[1859]]) ilk İngiliz olarak bölgenin kolonileştirilmesinin temelini attı. Bu arada Afrika'ya gelen karısı 27 Nisan 1862'de [[Zambezi Irmağı]] üzerindeki Shupanga'da öldü. Büyük oğlu Robert ise [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'ye giderek 5 Aralık 1864'te [[Amerikan İç Savaşı]]'nda Kuzey için çarpışırken öldü. 1863'te İngiliz hükümeti, Zambezi bölgesindeki araştırmalarda umulan gelişmelerin sağlanamadığı gerekçesiyle keşif ekibini geri çağırdı. Ama Livingstone Lady Nyassa adlı küçük teknesiyle [[Hint Okyanusu]] üzerinden [[Bombay]]'a 2.500 millik tehlikeli bir yolculuk yaptı. Daha sonra 1864 yazında [[İngiltere]]'ye döndü ve kardeşi Charles'la birlikte ikinci kitabı olan ''Narrative of an Expedition to the Zambesi and Its Tributaries and of the Discovery of Lakes Shirwa and Nyassa 1858-1867'''yi (1865; Zambezi ve Kollarındaki bir Keşif yolculuğuyla Shirwa ve Nyassa Göllerinin Keşfinin Öyküsü 1858-1867) yazdı.
 
== Nil ==
39. satır:
 
{{DEFAULTSORT:Livingstone, David}}
[[Kategori:1813 doğumlular]]
[[Kategori:1873 yılında ölenler]]
[[Kategori:İskoç kâşifler]]
[[Kategori:İskoç Hıristiyan misyonerler]]
<!--
[[Category:Scottish Christian missionaries|Livingstone]]
Satır 63 ⟶ 59:
[[Category:People illustrated on sterling banknotes]]
-->
 
[[Kategori:1813 doğumlular]]
[[Kategori:1873 yılında ölenler]]
[[Kategori:İskoç kâşifler]]
[[Kategori:İskoç Hıristiyan misyonerler]]
 
{{Link SM|uk}}
Satır 80 ⟶ 81:
[[et:David Livingstone]]
[[eu:David Livingstone]]
[[fa:دیوید لیوینگستن (کاشف)]]
[[fi:David Livingstone]]
[[fr:David Livingstone]]