Franny ve Zooey: Revizyonlar arasındaki fark

İkinci bölüm "Zooey"e adını veren karakter, Franny'nin beş yaş büyük ağabeyidir. Zooey hisleri bir şekilde törpülenmiş bir dâhidir ve yazarın deyişiyle 12 yaşında Mary Baker Eddy'ninkiyle boy ölçüşecek kelime haznesine sahiptir. Franny ailesinin [[Manhattan]]'daki evinde ruhani ve varoluşsal bir sinir krizi geçirmekte ve annesi Bessie'yi fena halde endişelendirmedir ancak ağabeyi Zooey sevgisi, anlayışlı ve bilgili sözleri ile kardeşinin yardımına koşar.

 

Birinci bölüm Franny Glass'in üniversiteli sevgilisi Lane Coutell'le hafta sonundaki randevusunu anlatır. Franny'nin nerede geçtiği belirsizdir, ancak [[John Updike]] 1961'de yaptığı eleştiride "Birinci hikâyede Franny, Smith benzeri bir üniversiteden Yale maçının yapılacağı herhalde Princeton olan okula gelir," yazar. Franny'nin yanında taşıdığı kitap, devamlı dua ve ruhani aydınlanmayı anlatan "[[Bir Rus Gezgincinin Anıları]]"dır.

 

Çift birlikte öğle yemeğine gider. Lane hırslı ve kendini beğenmiştir. Franny'i şık bir yere götürür ve onu Flaubert üzerine yazdığı makaleyi basmak istediklerini söyleyerek etkilemeye çalışır. Franny sıkkın görünmekte, üniversite eğitiminin önemini sorgulamakta ve Lane'in arkadaşlarının değerini tartmaktadır. Hiçbir şey yemez, pasatura sigara içer. Kendini kötü hissettiği için tuvalete gider ve orada ağladıktan sonra kendisine gelir. Lane, Franny masaya döndükten sonra yanındaki kitap hakkında sorular sorar. Franny umursamaz bir şekilde kitabın adının "[[Bir Rus Gezgincinin Anıları]]" olduğunu ve bir gezginin "sürekli dua etmenin gücünü" nasıl keşfettiğini söyler. İsa Duası olarak da bilinen bu ibadet şeklinde aynı Zen koan'da olduğu gibi dua öyle içselleştirilir ki aynı kalp atışı gibi bilinçdışı yapılan bir faaliyet halini alır ve nihayetinde aydınlanmayı sağlar. Lane bu hikâyeden çok partiye ve maça yetişmeyi düşünmektedir, ama Franny bayılınca başından ayrılmaz ve haftasonu etkinliklerini erteler. Kız arkadaşı kendine geldikten taksiye biner ve Franny'i yalnız bırakır; Franny'se devamlı dua etmeyi denemektedir.

 

İkinci bölüm Franny'nin sinir krizi geçirmesi hikâyesine devam eder ve Franny'nin New Haven yolculuğundan iki gün sonra, Pazartesi gününde geçer. Bu öykü aynı zamanda Glass ailesi geçmişi hakkında da önemli bilgiler verir. Glass ailesinin çocuklarının sıradışı yetişme şekli, radyoda çocuk dâhiler olarak yer almaları ve yemek masasında yapılan felsefe sohbetleri aralarında tuhaf bir bağ kurmuş ve birbirlerini başka herkesin anlayabileceğinden daha iyi anlar hale gelmişlerdir.

 

Bessie gittikten sonra Zooey giyinir ve oturma odasına gider. Franny'i koltukta kedileri Bloomberg ile oynarken bulur ve onunla konuşmaya başlar. İsa Duası'nı ezberlemesinin nedenlerini sorgulayarak Franny'i üzdükten sonra ağabeyleri Seymour ve Buddy'nin yatak odasına gider ve kapının arkasındaki felsefe sözlerini okumaya başlar. Biraz düşündükten sonra Zooey Franny'i telefonla arar ve kendisinin ağabeyi Buddy olduğunu söyler. Franny işletildiğini sonradan fark etse de Zooey'le konuşmaya devam eder. Franny'nin yıllar önce intihar eden ağabeyleri Seymour'a (Salinger'ın diğer bir öyküsü olan "Muz Balığı İçin Mükemmel Bir Gün"de bu hikâye anlatılmaktadır) saygı gösterdiğini bildiğinden, Zooey onun kendisine söylediği bazı bilge sözleri Franny'le paylaşır. Telefon konuşmaları bittikten sonra Seymour'un öğütünün esas "gizemi" ortaya çıktığı için Franny bir anlığına Zooey'nin söyledikleriyle sanki anlık bir ruhani aydınlanma geçirmiş gibi olur.

 

Salinger'ın [[Zen]] [[Budizm]]'i ve [[Hinduizm]] gibi uzakdoğu dini felsefelerine olan ilgisi kitap boyunca ve özellikle ikinci bölümde dini yapıtlardan alınan sözler kısmında kendini gösterir. İkinci bölümün başında kitabın "yazar"ı Buddy Glass kitabın mistik bir hikâye mi yoksa bir aşk hikâyesi mi olduğunu sorgular ve aşk hikâyesi olduğunda karar kılar. Gerald Rosen 1977 tarihli ''J. D. Salinger Eserleri'nde Zen'' isimli kitabında ''Franny ve Zooey''nin modern bir Zen öyküsü olarak ele alınabileceğini, ana karakter Franny'nin roman boyunca cehalet halinden aydınlanmanın bilgeliğine ulaştığını yazar.

 

 

{{J. D. Salinger}}

[[Kategori:1961 kitapları]]

 

[[it:Franny e Zooey]]

[[ja:フラニーとゾーイー]]

[[sk:Franny a Zooey]]