Barok müzik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{düzenle|Haziran 2008}}
[[Dosya:Baschenis - Musical Instruments.jpg|thumb|300px|[[Evaristo Baschenis]], ''Çalgılar'', 17. yüzyıl ortasında]]
'''Barok müzik''', bir döneme adını veren, [[mimari]] başta olmak üzere yaşamda etkili olan sanat dallarına müzik olarak yansıyan tür.
'''Barok müzik''', bir döneme adını vermekle birlikte, [[mimari]] başta olmak üzere diğer pek çok kategoride de değerlendirilebilmektedir. [[Müzik]]te [[barok]] dönem, [[1600]] ile [[1750]] yılları [[İtalya]]'daki [[opera]] denemeleriyle başlamış; [[Johann Sebastian Bach]]'ın ölümüyle sona ermiş ve tüm müzik türlerinde günümüze kadar kalıcı olan değişikliklerin oluşmasına neden olmuştur. Barok [[Portekizce]] ''barroco'' (düzgün olmayan inci) kelimesinden gelmektedir. Mimarlıkta, deniz kabuklarına benzer eğmeçli bezemelerden meydana gelen, 17. yüzyılda kısmen de 18. yüzyılda [[Avrupa]]'nın özellikle [[Katolik]] ülkelerine ([[İtalya]], [[İspanya]], [[Portekiz]], [[Avusturya]], [[Almanya|Güney Almanya]], [[Belçika]]) ve [[Latin Amerika]]'ya yayılmış olan üslup olarak göze çarpar. ''Barok'' sözcüğü yalnızca 17. yüzyıldaki genel tutumu nitelendirmekle kalmamış, Helenizm ile [[Gotik]]'in geç dönemlerindeki bazı belirtilerin anlatılmasında da kullanılmıştır. [[Antoine Furetière|Furetière]]'in 1690'da hazırladığı Fransız dilinin ilk sözlüğüne göre "barok", "''tam yuvarlak olmayan incileri anlatmakta kullanılan bir kuyumculuk terimi''"dir. Saint-Simon [[1711]]'de "''garip ve rahatsız edici bir düşünce''"yi anlatmak için barok sözcüğünü kullanmıştır. [[Fransız Akademi]]si sözlüğü de [[1694]]'teki ilk baskısında Furetière'in tanımlamasını olduğu gibi benimsemiştir. [[1740]]'taki baskı ise mecazi anlamı benimsiyordu: düzensiz, tuhaf, eşit olmayan. [[Jean Jacques Rousseau]]'ya göre "''barok müzik, armoninin açık seçik olmadığı, modülasyonlar ve uyumsuzlukla dolu entonasyonları güç ve hareketi zor olan müziktir''". Yapı sanatı ile ilgili ilk tanımla [[1788]] yılında "Encyclopédie méthodique"te karşılaşılmaktadır: "mimarlıkta barok, tuhaflığın bir nüansıdır". Öyle anlaşılıyor ki bu isim, dönemin başlangıcında resim ve heykel çalışmalarındaki değişikliklere gösterilen şaşırmış reaksiyon sonucu çıkmıştır.▼
==Tarihçe==
▲
[[Rönesans dönemi]], tüm sanat dallarında sadelik, temizlik ve saflık dürtülerini güçlendirmesine ve duyguları daha yumuşak bir anlatımla ifade etmesine karşın, özellikle müzik alanında, sürekli kullandığı tekdüzelikten dolayı giderek sıkıcı olmaya başlamıştır. O kadar ki, rönesans dönemi bestelerinin en belirgin özelliği, çalgıların aynı anda başlayıp aynı anda eseri bitirmeleri olarak anlatılabilir.
Satır 10 ⟶ 13:
Barok dönemin bir diğer yeniliği, bu döneme kadar olan müzikal yapıda bulunmayan ve eserin başka bir bölüme geçeceğini veya bittiğini belirten bir olgunun kullanılmasıdır. Eserlerde kapanışlar ve geçişler daha güçlü yer alır.
Kontrastlar üzerine kurulan Barok müzikte ritmik yapıda da büyük gelişmeler olur. Rönesans'tan Barok müziğe sıçrayan, metine bağlı müzikal anlatım, konuşma dilindeki vurguların abartılmasına neden olur. Barok dönemde doğan Opera ve kantatlar günümüzde de aynı kurala bağlı kalınarak abartılı bir dilde seslendirilirler. Barok dönemle beraber çalgı müziği büyük ilerleme gösterir. Yalnız çalgılar için bestelenen yapıtlar çoğalır. Ses müziği ve çalgı müziğinin birleştirilmesi de Barok dönemde filizlenir. Eşlik görevi gören sürekli bas çalgıları ve insan sesi birleşir. Kontrast oluşturmak amacıyla eşlik çalgıları tekdüze hareket ederken, vokal hareketli ve süslü davranır. [[16. yüzyıl]]ın sona ermesiyle birlikte İtalyan besteciler [[madrigal]] adını verdikleri, şiirler üzerine yazdıkları çok sesli müzikler üzerine yoğunlaşmaya başlamıştı. [[Claudio Monteverdi|Monteverdi]]'nin opera eserleri ve madrigalleri, barok dönemin ilk zamanlarının zirve noktası olmuş ve daha sonra gelecek müziğe liderlik etmiştir. Dinsel bir tema üzerine kurulu dramatik eserler olan [[oratoryo]]lar, kökünü [[Roma]]'dan alır. Avrupa'ya yayılması ise Alman-İngiliz besteci [[George Frideric Handel]] sayesinde olmuştur. Handel, ünlü ''Messiah'' oratoryosunu [[İngiltere]]'de bestelemiştir ([[1741]]).
| |||