Vikipedi

Arzava: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Cretanforever~trwiki (mesaj | katkılar)
7.521 değişiklik
imaj, madde bağlantısı, kategori eklendi
Cretanforever~trwiki (mesaj | katkılar)
7.521 değişiklik
tarih kısmına kaynakça eklendi
12. satır:
Arzava Hitit krallığı kurulduktan kısa süre sonra [[Labarna]] (MÖ 1680-1650) tarafından Hitit krallığına bağlanmıştı. Ama devletin tamamen ortadan kaldırılmadığı ve Hititler'e bağlı olarak yaşamağa devam ettiği anlaşılmaktadır.
AncakArzava Krallığı gücünün doruğuna M.Ö. 15. ve 14. yüzyıllarda ulaştı. Eski krallık döneminin sonuna doğru, yani Milattan önce(M.Ö. 14. yüzyıl başlarında,) Hititler’in Anadolu’daki egemenlik sahaları iyice daralmıştı. Bu dönemde Arzava’nın bağımsızlık kazandığı anlaşılmaktadır. Hititler çeşitli iç sorunlar içersindeyken, Arzava 14. yüzyıl içinde Anadolu’nun en önemli güçlerinden biri haline geldi. Bu dönemde Tarkhundaradu adındaki Arzava kralı ile [[Mısır]] [[Firavun]]u [[III. Amenhotep]] (1386-1349) arasındaki yazışmalardan, Mısırlılar’ın da o dönemde Arzava’yı Anadolu’nun egemen gücü olarak gördükleri anlaşılmaktadır. Nitekim Mısır’da bulunan ve Mısır’ın diplomatik ilişkilerinin anlatıldığı [[Amarna mektupları]]nın 31 ve 32 cileri Arzava’ya ilişkindir.
 
Bu dönemde Hititler'in vasalı olan Güney Batı Ege sahilleri Attarisiyas yönetimindeki [[Akha|Aka]]lar’ın saldırılarına uğruyordu. Hitit kralı [[Tuthaliya II. Tuthaliya]] (1360-1344) bir ordu göndererek Aka saldırılarını püskürtüp, Siyanti nehri dolaylarını Maddutuvata adlı bir vasalına bıraktı. (Bu nehir büyük ihtimalle [[Büyük Menderes]] nehridir.) Tuthaliya verdiği bu desteğe karşılık, Maddutuvata’nın Arzava’yı denetlemesini istiyordu. Ancak Maddutuvata kendisine yardım için gönderilmiş Hitit ordusunu arkadan vurup, Arzava ile anlaştı. Arzava kralının kızı ile evlenip, Arzava’nın kralı oldu. Zayıflama dönemine girmiş olan Hititler de uzun süre bu bölge ile ilgilenemediler. Maddutuvata bir süre için Batı Anadolu’nun büyük bölümüne hakim oldu.<ref>http://pages.sbcglobal.net/zimriel/amc/arzawa.html</ref>▼
Hititler çeşitli iç sorunlar içersindeyken, Arzava 14. yüzyıl içinde Anadolu’nun en önemli güçlerinden biri haline geldi. Bu dönemde Tarkhundaradu adındaki Arzava kralı ile Mısır firavunu [[Amenhotep III]] (1386-1349) arasındaki mektuplaşmalardan, Mısırlılar’ın da o dönemde Arzava’yı Anadolu’nun egemen gücü olarak gördükleri anlaşılmaktadır. Nitekim Mısır’da bulunan ve Mısır’ın diplomatik ilişkilerinin anlatıldığı [[Amarna mektupları]]nın 31 ve 32 cileri Arzava’ya ilişkindir.
 
Fakat Hititler toparlandılar ve imparatorluk çağında [[ I. Şuppiluliuma|Şuppiluliuma I]] ( MÖM.Ö. 1344-1322) Arzava’nın gücünü kırdı. Gerçi Şuppiluliuma'nın ölümü ve Hitit ülkesindeki veba salgını sayesinde Arzava bir süre daha bağımsızlığını koruyabildi.koruyabildiyse Amade, yeni Hitit imparatoru [[II.Mursili II]] (M.Ö. 1321-1295) 1320 yılında Arzava’yı yeniden Hititler’e bağladı.<ref>Seton LLoyd: Türkiye'nin Tarihi (çeviren Ender Verinlioğlu) Tubitak yayınları, sf 35-40</ref> Hitit belgelerinde savaş sonunda Hititlerin 62 000 esir aldıkları yazılıdırkayda geçmiştir. <ref>Ekrem Akurgal : Anadolu Kültür Tarihi,Tubitak yayınları,1998, sf 85 </ref>.(Burada kral isimleri yanındaki tarihler yönetim yıllardır.)▼
▲Bu dönemde Hititler'in vasalı olan Güney Batı Ege sahilleri Attarisiyas yönetimindeki [[Akha|Aka]]lar’ın saldırılarına uğruyordu. Hitit kralı [[Tuthaliya II]] (1360-1344) bir ordu göndererek Aka saldırılarını püskürtüp, Siyanti nehri dolaylarını Maddutuvata adlı bir vasalına bıraktı. (Bu nehir büyük ihtimalle [[Büyük Menderes]] nehridir.) Tuthaliya verdiği bu desteğe karşılık, Maddutuvata’nın Arzava’yı denetlemesini istiyordu. Ancak Maddutuvata kendisine yardım için gönderilmiş Hitit ordusunu arkadan vurup, Arzava ile anlaştı. Arzava kralının kızı ile evlenip, Arzava’nın kralı oldu. Zayıflama dönemine girmiş olan Hititler de uzun süre bu bölge ile ilgilenemediler. Maddutuvata bir süre için Batı Anadolu’nun büyük bölümüne hakim oldu.<ref>http://pages.sbcglobal.net/zimriel/amc/arzawa.html</ref>
 
Arzava, [[Mira Krallığı]], [[Hapalla]] (''çeşitli kaynaklarda farklı transkripsiyonlar yer almaktadır'') , "[[Seha Nehri]] ülkesi" (muhtemelen günümüzdeki [[Gediz Nehri]] veya [[Bakırçay]] veya her ikisi) ve [[Vilusa]] (sonradan, [[Truva]] merkezli [[Ilion]] veya [[Troad]]) gibiyarı özerk yerel krallıklara bölündü. Bu krallıkların Arzava Krallığı'nın varlığı süresi boyunca da Arzava çatısı altında mevcudiyet göstermiş olmaları mümkündür. <ref> {{cite book | başlık = The Kingdom of the Hittites ISBN 978-019928132-9 ISBN10 0199281327 |yazar = Trevor Bryce|yayımcı = [[Oxford Üniversitesi|Oxford University Press]]|yıl = 2005|dil = English}}</ref>
▲Fakat Hititler toparlandılar ve imparatorluk çağında [[ I. Şuppiluliuma|Şuppiluliuma I]] ( MÖ 1344-1322) Arzava’nın gücünü kırdı. Gerçi Şuppiluliuma'nın ölümü ve Hitit ülkesindeki veba salgını sayesinde Arzava bir süre daha bağımsızlığını koruyabildi. Ama yeni Hitit imparatoru [[Mursili II]] (1321-1295) 1320 yılında Arzava’yı yeniden Hititler’e bağladı.<ref>Seton LLoyd: Türkiye'nin Tarihi (çeviren Ender Verinlioğlu) Tubitak yayınları, sf 35-40</ref> Hitit belgelerinde savaş sonunda Hititlerin 62 000 esir aldıkları yazılıdır.<ref>Ekrem Akurgal : Anadolu Kültür Tarihi,Tubitak yayınları,1998, sf 85 </ref>.(Burada kral isimleri yanındaki tarihler yönetim yıllardır.)
 
== Arzava’nın yıkılışı ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arzava" sayfasından alınmıştır