Vikipedi

Redoks: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nosferatü (mesaj | katkılar)
Devriyeler
28.622 değişiklik
kategori düzenleme
Ptbotgourou (mesaj | katkılar)
16.425 değişiklik
1. satır:
'''Redoks''' (oksidoredüksiyon) ingilizce ''reduction'' ([[indirgenme]]) ve ''oxidation'' ([[yükseltgenme]]) kelimelerinin kısaltılmasından elde edilmiş bir kelime olup [[elektron]] alış-verişinin olduğu [[kimyasal tepkime]]leri belirtmek için kullanılır.
'''İndirgenme''' (veya '''''redüksiyon''''', [[Latince]]: ''reductio'' = geri getirme), bir [[atom]]un ya da bir [[molekül]]ün başka bir atomdan ya da bir molekülden ayrılmış olan bir veya daha fazla [[elektron]]u almasını sağlayan kimyasal [[tepkime]]dir. Nötr haldeki bir atom indirgendiğinde (−) değerlikli bir [[iyon]]a dönüşür. Yükseltgenmiş bir atom elektron alarak indirgenirse, tekrar nötr halini alır.
 
[[Dosya:Redox Reminder.png|thumb|500px]]
Bir atomun indirgenmesi her zaman bir başka atomun yükseltgenmesine bağlıdır. Bu iki kimyasal tepkimenin birleşmesine [[redoks]] tepkimesi denir.
▼
== Redoks tepkimeleri ==
İki çeşit redoks tepkimesi vardır:
*'''''Yükseltgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron kaybına uğradığı tepkimelerdir.
 
:Fe<sup>2+</sup> → Fe<sup>3+</sup> + e<sup>-</sup>
 
*'''''İndirgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron aldığı tepkimelerdir.
*<math>\mathrm{A \rightarrow A^+ + e^-}</math>
:H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + 2 e<sup>-</sup> → 2 OH<sup>-</sup>
:<small>oksidasyon: A maddesi bir elektron verir</small>
 
*:<math>\mathrmfrac{B + e^- \rightarrow B^-begin{array}{rcl}</math>
H_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2e^{-}\\
:<small>redüksiyon: B maddesi bir elektron alır</small>
F_{2} + 2e^{-} & \longrightarrow & 2F^{-}
\end{array}}{\begin{array}{rcl}
H_{2} + F_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2F^{-}
\end{array}}</math>
 
Yukarıdaki redoks tepkimesinde '''''H''''' ([[hidrojen]]) yükseltgenmekte, '''''F''''' ([[flor]]) ise indirgenmektedir. Bu yüzden tepkimede '''''H''''' indirgen, '''''F''''' ise yükseltgen özelliktedirler.
*<math>\mathrm{A + B \rightarrow A^+ + B^-}</math>
:<small>redoks: A maddesi, B maddesine bir elektron verir</small>
 
Reaksiyonda elektron vererek yükseltgenen element karşısındakini indirgediği için ''indirgen'', elektron alarak indirgenen element karşısındakini yükseltgediği için ''yükseltgen'' olarak tanımlanır.
 
İyi indirgenler, yani kolay elektron veren maddeler:
 
*[[Hidrojen]] (H<sub>2</sub>)
*Soy olmayan metaller ([[demir]], [[çinko]], [[aluminyum]] gibi)
*[[Karbon]]
*[[Metan]] ve [[etan]]
*[[Hybrid]]ler
▲
 
==Redoks titrasyonları==
{{kimya-taslak}}
Redoks tepkimelerini esas alan [[volumetrik analiz]] yöntemleridir. İki ana başlıkta incelenir:
 
# [[Oksidimetri]] (Yükseltgeme)
[[Kategori:İndirgenme]]▼
## [[Manganometri]]
## [[Bromometri]]
## [[Serimetri]]
## [[İyodometri]]
## [[Kromometri]]
## [[İyodat]] ile yükseltgeme
# [[Redüktimetri]] (İndirgeme)
## [[Titanometri]]
## [[İyodometri]]
## [[Hipovanadat]] ile indirgeme
## [[Krom]] II ile indirgeme
 
▲[[Kategori:İndirgenmeAnalitik kimya]]
[[Kategori:Elektron alışverişinin olduğu kimyasal tepkimeler]]
 
[[ar:تفاعلات أكسدة-اختزال]]
[[da:Reduktion (kemi)]]
[[bg:Окислително-редукционни процеси]]
[[de:Reduktion (Chemie)]]
[[enbs:ReducingRedoks agentreakcija]]
[[ca:Reacció d'oxidació-reducció]]
[[es:Reductor]]
[[etcs:ReduktsioonRedoxní (keemia)reakce]]
[[fida:PelkistysRedoxreaktion]]
[[itde:RiducenteRedoxreaktion]]
[[el:Οξειδοαναγωγή]]
[[lb:Reduktiouns-Reaktiounen]]
[[nlen:ReductorRedox]]
[[nneo:ReduksjonRedoksa reakcio]]
[[es:Reducción-oxidación]]
[[pl:Redukcja (chemia)]]
[[ptet:ReduçãoRedoksreaktsioon]]
[[sveu:ReduktionErredox (kemi)erreakzio]]
[[fa:اکسایش و کاهش]]
[[zh:还原剂]]▼
[[fi:Hapetus-pelkistysreaktio]]
[[fr:Réaction d'oxydo-réduction]]
[[he:חמצון-חיזור]]
[[hi:आक्सीकरण]]
[[hr:Redoks]]
[[id:Redoks]]
[[io:Redoxo]]
[[it:Ossido-riduzione]]
[[ja:酸化還元反応]]
[[ko:산화·환원 반응]]
[[lt:Oksidacijos-redukcijos reakcija]]
[[mk:Оксидационо-редукциона реакција]]
[[nl:Redoxreactie]]
[[no:Redoksreaksjon]]
[[pl:Reakcja redoks]]
[[pt:Reação redox]]
[[ru:Окислительно-восстановительные реакции]]
[[sk:Oxidačno-redukčná reakcia]]
[[sl:Redoks reakcija]]
[[sq:Oksidimi]]
[[sv:Redox]]
[[th:ปฏิกิริยารีดอกซ์]]
[[uk:Редокс]]
[[ur:تخسید]]
▲[[zh:氧化还原剂反应]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Redoks" sayfasından alınmıştır