Kumtaşı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 78.160.234.30 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, RibotBOT tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
|||
8. satır:
Kumla kumtaşı, kireçtaşının ([[kalsit]], [[aragonit]]) etkisiyle genellikle denize doğru eğimli banklar biçiminde (3 m'ye kadar) çimentolaşmış, kimi kez mercan kökenli olan kumla kumunun ufalanabilen taşlaşması. Kumla kumtaşlarının genellikle tropikal kıyı kumsallarında görülmesi çevrebilimsel (karbonatlı mercan çökelleri) ve kimyasal (buharlaşma gücü) koşullarla açıklanır.
== Yerbilimsel ==
[[Dosya:Mineraly.sk - kremenec.jpg|thumb|right|230px|Kumtaşı kayası]]
Kumtaşı tortul dizilerde çok sık rastlanan bir kayaçtır, az çok düzenli banklar ya da mercekler biçiminde bulunur. Rengi genellikle açık, griye çalan sarımsı beyazdır, ancak [[çimento]]su, içerdiği demir oksitlerin sarı, kırmızı ya da yeşil rengini almış olabilir. [[Çimentolaşma derecesi]] değişkendir ve kullanıldığı alanı da bu derece belirler. Taneleri sıkıca birleşmişse ve hem birbirlerinden hem de çimentodan ayırt edilemiyorsa, bu kumtaşına kuvarsit denir.
Kumtaşları şu ölçütlere göre sınıflanır:
*Tane boyu (kalın, orta, ince, çok ince kumtaşları)
*Çimentonun türü (kireçli çimento, dolomili çimento, silisli çimento, lütitli çimento)
*Özel öğelerin varlığı:
# Fosiller ya da fosil kalıntıları: Fosiller çok ve yönlüyse, kabuklu kumtaşı, lümaşelli çimento.
# [[Mika]]lar: Mikalar yatak halindeyse mikalı kumtaşı ya da psamit.
# [[Feldispat]]: Feldispatlı ya da arkozlu kumtaşı, feldispat %25'ten çoksa arkoz
# Kayaç artıkları: Litik kumtaşı ya da draje kumtaşı
# [[Glokonit]]: Glokonitli kumtaşı (yeşil)
Kumtaşı oldukça gözeneklidir ve oranı çimentolaşma düzeyine göre değişir. Önenmli su örtüleri oluşturabilir ya da hidrokarbonlar içerebilir. Çözülebildiğinde, yeniden arenitli çökeller oluşur.
Kimi kumtaşları, yerel olarak, belli bir yerbilimsel oluşumun göstergesidir ve bu durumda adı bir katın adının eşanlamlısı olarak kullanılır: Armorik kumtaşı ([[Fransa]]'nın batısında silures katı), eski kırmızı kumtaşı (devon katı), yeni kırmızı kumtaşı (perm katı), alacalı kumtaşı ([[trias]]), mavi kumtaşı (etampes katı).
[[Kategori:Tortul kayaçlar]]
[[ca:Gres (geologia)]]
[[cs:Pískovec]]
[[cy:Tywodfaen]]
[[da:Sandsten]]
[[de:Sandstein]]
[[en:Sandstone]]
[[eo:Grejso]]
[[es:Arenisca]]
[[et:Liivakivi]]
[[eu:Hareharri]]
[[fi:Hiekkakivi]]
[[fr:Grès (géologie)]]
[[gl:Arenita]]
[[he:אבן חול]]
[[hu:Homokkő]]
[[id:Batu pasir]]
[[io:Greso]]
[[is:Sandsteinn]]
[[it:Arenaria (roccia)]]
[[ja:砂岩]]
[[ko:사암]]
[[lb:Sandsteen]]
[[lt:Smiltainis]]
[[nl:Zandsteen]]
[[no:Sandstein]]
[[oc:Gres]]
[[pl:Piaskowiec]]
[[pt:Arenito]]
[[ro:Gresie]]
[[ru:Песчаник]]
[[sh:Peščar]]
[[simple:Sandstone]]
[[sk:Pieskovec]]
[[sl:Peščenjak]]
[[sr:Пешчар]]
[[sv:Sandsten]]
[[ta:மணற்கல்]]
[[th:หินทราย]]
[[uk:Пісковик]]
[[vi:Cát kết]]
[[zh:砂岩]]
| |||