Kürtler: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
165. satır:
Benzeri bir iddia da Kürtçe için ortaya atılmış, Kürtçe'nin aslının Türkçe olduğu ve bu çeşitliliğin coğrafi şartlarla yaşam tarzının (dışarı ile temaslarının az olması) değişikliğinden meydana geldiği<ref name="SSP">{{kitap belirt| url=| son=Süleyman Sabri Paşa|ilk=| yıl=1982|başlık= Van Tarihi ve Kürt Türkleri Hakkında İncelemeler| bölüm=|sayfalar = sf. 62|yayımcı=Türk Kültürü Araştırma Ens.| yer=Ankara|id =}}</ref><ref name="Neca">{{kitap belirt| url=| son=Çankaya|ilk=Necati| yıl=2000|başlık= Çağlar Öncesinden Günümüze Doğu Anadolu| bölüm=|sayfalar = sf. 233|yayımcı=ABO Ajans| yer=İstanbul|id =ISBN 975-97021-0-X}}</ref> ve Kürtçe'deki çoğu kelimenin Türkçe, Arapça ve Farsça kökenli olduğu ileri sürülmüştür.<ref name="SSP"/><ref name="Neca"/> 12 Eylül'den sonra da Kürtler Kürt kimliği ile ortaya çıkamamışlardır; örneğin 1991'deki [[Körfez Savaşı]] sırasında devletin resmî televizyon kanalı [[Türkiye Radyo Televizyon Kurumu|TRT]] Kürtlere Kürt demektense, haberlerde "Irak'lı etnik gruplar" deyimini kullanıyordu.<ref>{{ansiklopedi belirt| son=Düzgören | ilk=Koray | madde=Türkiye'nin Kürt Sorunu| ansiklopedi=Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi|cilt=13|yayımcı=İletişim Yayınları|yıl= 1996|isbn=975470533X|sayfalar=854}}</ref> 1970'ler ve sonrasında özellikle 1980'lerde yoğunluk kazanan ve 1990'larda devam eden Kürt ayrılıkçı hareketi ile [[Türk Silahlı Kuvvetleri]] arasında çatışmalar yaşanmış, Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı ve bu grupların faaliyetlerini yoğunlaştırdığı Türkiye'nin güneydoğusunda kalan bölgelerde [[olağanüstü hal]] ilan edilmiştir.<ref name="mideastpattern" /><ref name="mvb" /> 1990'larda "Kürt meselesi" fikri reddedilmiş, örneğin [[TOBB]] için hazırlanan ve bu meseleyi ele alan 1995 tarihli rapor ''Doğu Sorunu'' olarak adlandırılmıştır.<ref name="inTR" /> Nitekim sorunun "Doğu Sorunu", "Güneydoğu Sorunu" veya "Terör Sorunu" olarak adlandırılması yaygınlık kazanmış, askeriye tarafından desteklenmiş, 2000'li yıllarda Türkiye Başbakanı [[Recep Tayyip Erdoğan]]'ın ilk kez "Kürt Sorunu" ifadesini kullanması da özellikle başlarda bu kesimlerde olumsuz tepkilere yol açmıştır.<ref name="gover">{{kitap belirt|başlık=Governance and the Military: Perspectives for Change in Turkey| yayımcı=The Centre of European Security Studies | son=Faltas | ilk=Sami | diğeryazarlar=Sander Jansen|yıl=2006|isbn=9076301212}}</ref>
1996'da TRT, Kürtlerin bir Türk boyu olduğunu ve Kürtçenin uyduruk bir dil olduğunu savunan bir program yayımladı.<ref>Düzgören, Koray. A.g.e., s. 854.</ref> Bununla birlikte 1990'larda genel olarak Türkiye'de yaşayan Kürt azınlığın durumunda 80'lere ve öncesine oranla rahatlama kaydedildi, [[Turgut Özal]] Türkiye'de ilk defa resmen Kürt kelimesini telaffuz etti ve Kürtçe konuşma ve yayın yasağı kısmen kaldırıldı.<ref name="blau">{{kitap belirt| son=Blau | ilk=Joyce | bölüm=Kurdish Written Literature | başlık=Kurdish Culture and Identity| yayımcı=Zed Books Ltd | yıl=1996|isbn=1856493296}}</ref><ref>{{dergi belirt| url=http://www.washington-report.org/backissues/0693/9306046.htm | son=Dunn | ilk=Michael Collins| başlık=Turkey Loses Ozal at A Crucial Moment | dergi=Washington Report on Middle East Affairs | yıl=1993| ay=Haziran| cilt=64| erişimtarihi=6 Ocak 2009}}</ref> 2000'li yıllarla birlikte diğer bazı yasaklar da kısmen kaldırıldı, Kürt sorunu açık bir şekilde tartışılmaya başlandı ve gerek Türkiye Cumhuriyeti devleti gerekse sivil toplum kuruluşları gibi kurumlarca çeşitli açılımlar gerçekleştirildi;<ref name="rev" /> örneğin, 1 Ocak 2009 tarihinde, ağırlıklı olarak Kürtçenin Kurmanci lehçesi az da olsa Zazaki lehçesi ile yayın yapan [[TRT 6]] yayın hayatına başladı. <ref>{{Cite news| başlık=Çok Dilli Kanal Test Yayınında| url=http://www.trt.net.tr/Haber/HaberDetay.aspx?HaberKodu=e0914a3c-4eea-4a6b-82d0-415abb895f97 | yayımcı=Türkiye Radyo Televizyon Kurumu| gün=25| ay=Aralık| yıl=2008}}</ref><ref>{{dergi belirt|dergi= Terrorism Focus| cilt =6| başlık=Turkey Addresses PKK Challenge with Kurdish Language Reforms| basım=1 | ay = Ocak| yıl=2009| gün=15| son=Romano| ilk=David}}<<nowiki>http://www.jamestown.org/single/?no_cache=1&tx_ttnews[tt_news]=34352</nowiki>></ref> Kanalın açılışında dönemin Başbakanı Erdoğan Kürtçe başarı dileğinde bulunarak ilk kez kamuya açık olarak Kürtçe konuşan Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı oldu.<ref>{{cite news|url=http://www.earthtimes.org/articles/show/248577,turkey-launches-kurdish-language-television-station.html| başlık=Turkey launches Kurdish-language television station | yıl=2009| ay=Ocak| gün=1| erişimtarihi=13 Haziran 2009}}</ref><ref>{{gazete belirt| gazete=Radikal| url=http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=914885&Date=30.12.2008&CategoryID=98| gün=30| ay=Aralık| yıl=2008|erişimtarihi=13 Haziran 2009|başlık= Başbakan ‘TRT Şeş bi xwêr be’ diyecek}}</ref>
Türkiye'deki en büyük Kürt ayrılıkçı hareketi [[Kürdistan İşçi Partisi]] (PKK) Türkiye başta olmak üzere, [[Avrupa Birliği]]<ref name="Statewatch">{{dergi belirt|url=http://www.statewatch.org/terrorlists/docs/EUterrorlist-May-06.pdf |başlık=COUNCIL COMMON POSITION 2006/380/CFSP of 29 May 2006 updating Common Position 2001/931/CFSP on the application of specific measures to combat terrorism and repealing Common Position 2006/231/CFSP |dergi=Official Journal of the European Union|yayımcı=Avrupa Birliği|yıl=2006|erişimtarihi=25 Haziran 2009}}</ref>, ABD<ref name="US">{{cite web|url=http://www.state.gov/s/ct/rls/other/des/123085.htm |başlık=Foreign Terrorist Organizations | ay=Nisan|yıl=2008| gün=8| yayımcı=Office of the Coordinator for Counterterrorism| erişimtarihi=25 Haziran 2009}}</ref> ve [[NATO]]<ref>{{cite web| url=http://english.people.com.cn/200512/20/eng20051220_229424.html |başlık=NATO chief declares PKK terrorist group| yayımcı=People's Daily Online| gün=20|ay=Aralık|yıl=2005|erişimtarihi=25 Haziran 2009}}</ref> da dahil olmak üzere [[PKK#PKK'yı terör örgütü olarak kabul eden ülke ve örgütler|31 ülke]] ve bazı kuruluşlar tarafından [[terörizm|terör örgütü]] kabul edilmektedir. Ayrılıkçı ve militan örgütlenmenin yanı sıra parlamenter seçimlere katılan çeşitli Kürt partileri de olmuş, bunların birçoğu PKK ile ilişkileri olduğu gerekçesiyle kapatılmış, bu siyasi geleneğin son partisi olan ve 2009 yılı itibarıyla aktif olan [[Demokratik Toplum Partisi]] (DTP)ne de aynı gerekçeyle kapatma davası açılmıştır.<ref name="NTV">{{cite news|url=http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/426502.asp | yayımcı=NTVMSNBC | başlık=DTP’ye kapatma davası açıldı | gün=20 |ay=Kasım|yıl=2007|erişimtarihi= 15 Haziran 2009}}</ref>
| |||