Vikipedi

Şap (bileşik): Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Merube 89 (mesaj | katkılar)
40.511 değişiklik
Memty Bot (ileti - katkılar) kullanıcı adlı veya IP adresli kullanıcı tarafından oluşturulmuş 2009-01-30 10:29:24 tarihli sürüme dönüş!
1. satır:
{{Düzenle|Nisan 2007}}
Şap imalatının tarihi tarihi çok eskidir. XV. asırda Türkler boya fabrikalarında mordan (renk sabitleştirici) olarak kullandılar. Yaklaşık 1460’da John Di Castro şapın fabrikasyonunu Türklerden öğrendikten sonra bu bilgileri İtalya’ya götürdü, oradan diğer ülkelere yayıldı. Halen aynı usul kullanılmaktadır.
{{Diğer anlam|Şap}}
Şap 92ºC’de erir, 100 ºC’de kristal suyunu kaybetmeye başlar. Sudaki çözünürlüğü ısı ile doğru orantılıdır. 15 ºC’de 100 gram suda 35 gram adi şap çözünür. Buruk bir lezzeti vardır.
'''Şaplar:''' çift tuz grubuna giren bileşiklerdir. Genel formülleri : ['''<font color=00FF00>Me<sup>+1</sup></font><font color=FF7777>Me<sup>+3</sup></font>(SO<sub>4</sub>)<sub>2</sub>.12H<sub>2</sub>O'''] şeklindedir. Buradaki
Çift tuzlar iki basit tuzdan meydana gelen tuzlardır. Bunlar suda çözündükleri zaman kendilerini meydana getiren iyonlara ayrışır. Şaplar da çift tuzlar sınıfına girer. Na Al(SO4)2 ve NH4Cr(SO4)2 birer çift tuzdur. Kompleks tuzlar, asit kökü aynı olan iki basit tuzun kompleks kök vererek meydana getirdiği tuzlardır.
<font color=00FF00>
K4Fe(CN)6, K3Fe(CN)6, birer kompleks tuzdur. Bunlar suda çözündükleri zaman kendini meydana getiren tuzların iyonlarına ayrışmazlar.
'''Me<sup>+1</sup>''' = K<sup>+</sup>, NH<sub>4</sub><small>+</small>, Rb<sup>+</sup>, Cs<sup>+</sup>, TI<sup>+</sup></font> ;
Tuzlar, önce metalin ismi, sonra asidin kökü söylenerek adlandırılır. Na2SO4 = sodyum sülfat, KCl= potasyum klorür, KHCO3 = potasyum hidrojen karbonat (potasyum bikarbonat) gibi.
<font color=ORANGE>
Şapların genel formülleri MIMIII (SO4)2 . 12 H2O şeklindedir. Burada M1 = Na+, K+, Cs+, NH4+ ; M3 = Al3+ , Fe3+ , Cr3+ v.b olabilir. Bunlar çift tuzlar grubuna girer. Özellikleri yönünden bileşenlerinin toplamsal özelliklerini gösterirler. Yani bu özellikleriyle kompleks tuzlardan ayrılırlar. Çünkü kompleks tuzlar bileşenlerinden farklı özellik göstertirler.
'''Me<sup>+3</sup>''' = Al<sup>+3</sup>, Fe<sup>+3</sup>, Ga<sup>+3</sup>, In<sup>+3</sup>, Cr<sup>+3</sup>, V<sup>+3</sup></font> şeklinde ifade edilebilir.
Potasyum-Alüminyum şapına (KAl(SO4)2.12H2O) adi şap denir. Boyacılıkta, kağıt, şeker, kibrit sanayinde ve tıpta kan durdurucu olarak kullanılır. Kan durdurma özelliği kandaki albümin maddesini çökeltmeye dayanır. Sulardaki yabancı maddeleri pıhtılaştırarak çökelttiği için suyu dezenfekte etmede de kullanılır.
 
[[İplik]] ya da kumaş boyama ve su saflaştırmada çokça kullanılan şapların yerini bugün alüminyum sülfat almıştır.
Al2(SO4)3.18H2O + K2SO4 → 2 KAl(SO4)2.12H2O
 
15 gram aluminyumsülfat-oktadehidrat 100 ml su içerisinde çözünerek 4 gram potasyumsülfat içeren doymuş çözeltiye ilave edilir. Son çözelti sıcak olmalıdır. Daha sonra yavaş yavaş soğutulur. Bu esnada düzgün yapıdaki kristallerin ayrıştığı görülür. Eğer elimizde hazır düzgün kristaller varsa onunla aşılayarak büyük kristallerin meydana gelmesi sağlanır.
Şaplar, suda kolayca çözünürler ve tatlımsı bir tada sahiptirler.
Kaynaklar: Jander-Blasisus, S.423
 
erciyes Üniversitesi, Yozgat Fen Edebiyat Fakültesi, Anorganik Kimya Laboratuarı Föyü
{{inorganik kimya-taslak}}
 
<!--
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Şap_(bileşik)" sayfasından alınmıştır