Latin Amerika edebiyatı: Revizyonlar arasındaki fark

==Özgürlük ve Romantizm==

 

 

İspanyol sömürgelerinin özgürlük mücadelesi aynı zamanda kültürel bağımsızlık mücadelesinin de başlangıcıdır. Bu tarihten başlayarak yazarlar [[İspanyol]] ve Portekizliler'in torunları olarak değil [[Latin Amerika]]lı bilinciyle yazdılar. Yapıtlarında toplumsal sorunlara eğildiler. Baskıcı ve acımasız yönetimler altında özgürce yazmaları hiç de kolay olmadı. Savaş yılları sırasında siyasal ve yurtsever edebiyat öne çıktı. [[Ekvator]]lu [[José Joaquín de Olmedo]]'nun (1780-11847) ''La victoria de Junin: Canto a Bolivar'' (1825) adlı kahramanlık destanı [[Simón Bolívar]] önderliğindeki güçlerin İspanyollara karşı kazandığı zaferin anısına yazılmıştır ve bugün hâlâ değerini korumaktadır.

[[1880]]'lerden önce Latin Amerikalı yazarlar başka ülkelerin edebiyat türlerini örnek alırlardı. 19. yüzyılın sonunda gelişen [[Modernizm]] Akımı'nın öncüleri [[Émile Zola]]'nın Doğalcılık, Avrupa'da gelişen [[Maddecilik]] akımlarına ve orta sınıf değerlerine karşı çıktılar. Hem düzyazı, hem de şiir yazan Kübalı [[José Martí]] (1853-1895) ve Perulu [[Manuel González Prada]] (1848-1918) dilin dinamizminden yararlanarak değişime ve yenileşmeye yöneldiler.

 

 

[[1888]]'de Nikaragualı şair [[Rubén Darío]]'nun düzyazı ve şiirlerden oluşan ''Azul'' (1888) adlı kitabı büyük yankılara yol açtı. Bu, [[Modernizm]]i tam anlamıyla içeren bir kitaptı. Yeni biçim arayışları, dilin yeni ve heyecan verici bir biçimde kullanılması, yeni bir bilinci ve duyarlılığı gerektiriyordu. Modernizm, çeşitlilik gösteren bir akımdı. [[Kolombiya]]lı yazar [[José Asunción Silva]] (1865-1896) ve Meksikalı [[Manuel Gutiérrez Nájera]] (1859-1895) bu akımın içinde yer aldılar. Ama bu alanda en başarılı yapıtları, çok işlek bir dille yazan Rubén Darío, Arjantinli [[Leopoldo Lugones]] (1874-1938) ve [[Uruguay]]lı [[Delmira Agustini]] (1886-1914) verdiler.

==Şiir==

 

 

Modernizm Akımı'nın ardından çok yetenekli şairler yetişti. [[Nobel Edebiyat Ödülü]]'nü kazanan [[Şili]]li kadın şair [[Gabriela Mistral]] (1889-1957) sade ve dolaysız anlatımıyla ilgi çekti. Çocuklarına olan özlemini dile getiren güldestesi ''Desolación'' (1922), etkiliyici bir duyarlılık taşır. [[César Vallejo]] (1892-1938) İspanyol dilinin en büyük ustalarından biridir. Şiirleri insanın çektiği acılarla yüklüdür. Ölümünden sonra, [[1939]]'da yayımlanan ''Poemas humanos'''ta, daha güzel bir geleceğe olan umudunu yansıtır. Vallejo, İspanyolca'yı cesur ve şaşırtıcı biçimlerde kullandı. [[1930]]'larda [[Peru]]'nun bir taşra kentindeki kapalı aile yaşamını terk ederek, [[komünist]]lerin safında İspanya İç Savaşı'na katıldı.